Leki na cholesterol nie zaburzają pamięci osób starszych. Mogą nawet ją wspomagać

Badaniami kierował zespół z Garvan Institute of Medical Research i University of New South Wales (UNSW) w Sydney w Australii. „W ciągu 6 lat nie było różnicy w tempie spadku pamięci lub ogólnego poznania między osobami zażywającymi statyny, a niezażywającymi” – piszą naukowcy w Journal of American College of Cardiology. Sugerują, że w przypadku niektórych osób statyny mogą nawet oferować pewną ochronę przed utratą pamięci.

Wyniki pokazują, że wśród uczestników z czynnikami ryzyka demencji ci, którzy stosowali statyny, wolniej tracili pamięć i umiejętności myślenia niż ci, którzy nie korzystali z tych leków. Naukowcy mają nadzieję, że odkrycia pomogą rozwiać obawy wśród pacjentów, którzy zaniepokoili się doniesieniami o przypadkach użytkowników statyn doświadczających pogorszenia funkcji poznawczych. „Wiele czynników może przyczyniać się do objawów poznawczych, które opisują pojedyncze opisy przypadków” – mówi autorka pierwszego badania, Katherine Samaras, profesor w Garvan Institute i kierownik laboratorium ds. otyłości, odżywiania i biologii tkanki tłuszczowej.

Wyniki są „uspokajające”

Dr Perminder Sachdev, profesor neuropsychiatrii na UNSW i w Centrum zdrowego starzenia się mózgu jest głównym autorem badania. Mówi: „W tym badaniu nasze dane uspokajająco sugerują, że stosowanie statyn w celu obniżenia poziomu cholesterolu prawdopodobnie nie wpłynie negatywnie na funkcje pamięci”. Ostrzega jednak, że ponieważ badanie było obserwacyjne, a nie kliniczne, wyniki nie są ostateczne.

„Jednak rośnie liczba dowodów na to, że statyny są bezpieczne dla zdrowia mózgu, a obawa ta nie powinna wykluczać ich stosowania u osób, które powinny mieć niższy poziom cholesterolu” – dodaje.

Statyny należą do najczęściej przepisywanych leków. Od lat 90. lekarze przepisują je osobom z chorobami serca lub wysokim poziomem cholesterolu w celu zmniejszenia ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca i udar. Prof. Samaras twierdzi, że nawet połowa osób nie realizuje recept na statyny, głównie dlatego, że martwią się doniesieniami o osobach doświadczających pogorszenia funkcji poznawczych po ich stosowaniu.

„Jak dotąd przeprowadziliśmy najbardziej kompleksową analizę funkcji poznawczych u starszych użytkowników statyn i nie znaleźliśmy żadnych wyników potwierdzających, że statyny obniżające poziom cholesterolu powodują zaburzenia pamięci” – zauważa.

Brak powiązań z szybszą utratą pamięci

Do nowego badania zespół wykorzystał dane z prospektywnego, obserwacyjnego badania Sydney Memory and Aging Study. Uczestnikami badania było 1037 osób mieszkających w Sydney. Gromadzenie danych rozpoczęło się w 2005 r., kiedy były one wolne od demencji i miały od 70 do 90 lat.

W ciągu 6 lat uczestnicy wykonali 13 różnych testów, aby ocenić pięć obszarów pamięci i poznania. Przeszli także skany MRI w celu oceny zmian w ich mózgach. Po analizie wyników pod kątem potencjalnych czynników mogących mieć wpływ, takich jak płeć, wiek i waga, badacze nie znaleźli żadnej różnicy w szybkości zmiany pamięci i innych cechach poznawczych między tymi, którzy stosowali statyny, a tymi, którzy ich nie stosowali.

„Nie było także różnicy w zmianie objętości mózgu między dwiema grupami” – zauważa prof. Samaras, która jest również endokrynologiem w szpitalu St Vincent's w Sydney. Ponadto wraz ze współpracownikami zaobserwowała spowolnienie spadku funkcji poznawczych wśród osób stosujących statyny z chorobami serca, cukrzycą lub innymi czynnikami ryzyka otępienia w porównaniu z uczestnikami, którzy nigdy nie stosowali tego rodzaju leku.

„Nasze odkrycia pokazują, jak ważny jest zdrowy metabolizm dla funkcjonowania mózgu i jak terapie mogą to modulować, aby wpływać na zdrowe starzenie się” – dodaje.