Jak powstrzymać płacz?

Niekontrolowany płacz może być zawstydzający i wyczerpujący. Zrozumienie, co powoduje płacz i nauczenie się, jak go kontrolować, często przynosi ogromną ulgę. Chociaż płacz jest normalną częścią życia, nadmierne ronienie łez może być oznaką zaburzeń nastroju (lęku, depresji) lub osobowości, które zwykle wymagają profesjonalnej pomocy.

Warto jednak pamiętać, że płacz jest naturalnym stanem, który pozwala oczyścić organizm z napięć i z bodźców, które wyzwalają nadmierne reakcje. Jeśli chcesz płakać i możesz płakać, nie odkładaj tego na później. Gdy w oczach pojawiają się łzy, a ty nie możesz powstrzymać płaczu, nie próbuj unikać przytłaczających emocji. Dzięki temu szybciej się z nich oczyścić i powrócisz do równowagi psychicznej.

Łzy sygnalizują łagodzenie napięcia emocjonalnego, przywracają równowagę psychiczną i zapobiegają zaburzeniom nastroju. Płacz pozwala również na silniejsze odczuwanie swoich emocji, może stanowić naturalną obronną reakcję organizmu w chwilach skrajnego niepokoju. Jeśli chcesz w takiej sytuacji powstrzymać płacz, to nie rób tego, bo pomoże ci on przywrócić równowagę.

Dlaczego ludzie płaczą?

Płacz to jeden ze sposobów rozładowania stresu i złagodzenia napięcia. Jest to stan emocjonalny, będący reakcją na silne bodźce emocjonalne, nie tylko stres i lęk, ale również radość czy ulgę. Człowiek może płakać na skutek wielu silnych emocji, czasem również z bezradności, zmęczenia, szczęścia. Ludzie doświadczają chronicznego stresu – i płaczą ze zmęczenia i bezradności; wielkiego szczęścia – i płaczą z radości. Małe dzieci często płaczą z głodu, z tęsknoty za mamą, z bezsilności, że nie potrafią wyrazić innych emocji. Mogą również płakać bez powodu. Jako powody płaczu eksperci podają również kłopoty, rozczarowania, niesprawiedliwość.

Płacz i łzy to reakcje organizmu, które pomogą opanować nadmiar emocji, nie tylko tych złych, ale również dobrych. Tym, co je łączy, jest ich intensywność – do płaczu dochodzi gdy uczucia i emocje są bardzo silne, nadmierne do możliwości organizmu. Muszą znaleźć ujście i tym ujściem są właśnie łzy.

Płacz od strony fizycznej

Do powstania płaczu powstaje, gdy układ współczulny aktywizuje działanie układu przywspółczulnego. W tej sytuacji następuje wyrzut gwałtownych emocji, a później ich gwałtowny spadek. Organizm łagodzi ten stan, wyzwalając płacz.

Chce mi się płakać

Płacz to efekt intensywnie odczuwanych emocji. Jeśli chcemy płakać, to nie powinniśmy sobie tego odmawiać, bo płacz jest dobrodziejstwem natury, pomagającym oczyścić organizm z przytłaczających emocji. U niektórych osób nadmiar emocji może bardzo szybko wywoływać napięcie emocjonalne, które zostaje rozładowane właśnie przez płacz. W ten sposób złe emocje i napięcia są wyrzucane z ciała, co przynosi ulgę i pomaga odzyskać utraconą równowagę psychiczną.

Płacz pozwala na łagodzenie napięcia emocjonalnego, ale też płacz rozładowuje nadmiar emocji. Wyrażanie emocji jest najczęstszą przyczyną płaczu – ludzie płaczą z radości, szczęścia, bezsilności, bezradności, lęku, strachu, przerażenia, paniki. Wszystkie te emocje i uczucia są bardzo gwałtowne i mocno oddziałują na organizm. Stanowią też dla niego duże obciążenie, mogą kumulować się w ciele, przyczyniając się do pogorszenia kondycji psychicznej. Dlatego płacz jest zdrowy i nie należy go sobie odmawiać.

Powody płaczu

Płacz nie jest czymś złym. Pozwala zredukować napięcie i stresy, złagodzić je i wyrzucić z organizmu. Nie należy blokować w sobie płaczu, bo może on pomóc powrócić do równowagi psychicznej i odzyskać spokój. Czym innym jednak jest płacz wynikający z napięcia, lęku czy strachu, a czym innym płacz z bezradności, bezsilności lub po prostu braku poczucia szczęścia.

Pamiętajmy również, że płacz jest zjawiskiem zupełnie naturalnym, ale zwykle krótkotrwałym. Pomaga uśmierzyć ból i powoduje rozładowanie takiego napięcia, z jakim bez płaczu być może byśmy sobie nie poradzili. Jeśli jednak trwa zbyt długo, może nadmiernie wyczerpywać organizm, zaburzać zdrowie psychiczne, powodować bóle głowy, zawroty głowy, doprowadzić do nudności, wymiotów czy rozwoju dolegliwości żołądkowych.

Nie w każdej sytuacji też możemy sobie pozwolić na płacz. Czasem więc powstrzymujemy go w sobie, by wypłakać się, gdy już będziemy w domu. Takie powstrzymywanie się od płaczu nie działa dobrze na organizm, ponieważ podnosi poziom stresu i kumuluje napięcia.

Czy można mieć skłonność do płaczu?

Osoby, u których emocje łatwiej biorą górę, to osoby wysoko wrażliwe, podatne na działanie różnych uczuć. Takie osoby reagują bardzo emocjonalnie na różne stany, działają impulsywnie, nie zawsze potrafiąc opanować płacz. Nie jest to jednak nic złego, bo taka jest ich konstrukcja psychiczna. U osób WWO płacz może pojawiać się nie tylko na skutek bezradności, lęku czy radości, ale również na skutek współodczuwania. Osoby wrażliwe utożsamiają się z cierpieniem innych, odczuwając je bardzo silnie. Intensywny płacz może wywołać u nich obejrzany film, przeczytana książka (nawet wtedy gdy historia jest wymyślona) albo opowieść koleżanki czy znajomego. Opanowanie płaczu jest dla nich trudne, bo osoby WWO cechuje silniejsze odczuwanie emocji.

Ile płaczu to za dużo?

Nie ma reguły co do tego, ile płaczu jest akceptowalną ilością. Zależy to od osoby, jej usposobienia i formy radzenia sobie z emocjami. To, czy płacz jest problemem, jest związane z tym, jak dana osoba się czuje i czy napady płaczu wpływają na codzienne czynności, relacje i inne aspekty codziennego życia.

Płacz sam w sobie może czasami pomóc i sprawić, że osoba poczuje się znacznie lepiej, więc ludzie nie powinni próbować ukrywać łez, grzebać emocji lub cierpieć samotnie.

Istnieją trzy rodzaje łez, a każdy z nich ma inny cel:

1. Łzy podstawowe – zawsze są obecne w oczach i sprawiają, że nie wysychają. Są wytwarzane każdego dnia.
2. Łzy odruchowe – pomagają chronić oczy. Jeśli do oka dostanie się dym, kurz lub jest ono podrażnione, nerwy rogówki wysyłają wiadomość do mózgu i pojawiają się odruchowe łzy.
3. Łzy emocjonalne – kiedy osoba czuje się poruszona, przednia część mózgu rejestruje tę emocję i wyzwalany jest hormon powodujący powstanie łez typu emocjonalnego.

Dlaczego cały czas płaczę?

Nadmierna płaczliwość może być powiązana z typem charakteru. Osoby wrażliwe, emocjonalne, mogą płaczem reagować na wiele sytuacji. Taką mają konstrukcję psychiczną, że reagują w ten sposób na różnego rodzaju emocje.

Płacz może jednak być również sygnałem od organizmu, że z kondycją psychiczną dzieje się coś niedobrego. Gdy płacz się przedłuża, może oznaczać bezsilność czy bezradność. Przedłużający się smutek może być objawem obniżenia kondycji psychicznej, występowania napadów lęku czy strachu. Do płaczu może dojść także na skutek nadmiernej pracy wyobraźni. Niektórzy ludzie mają skłonności do wyobrażania sobie tragicznych wydarzeń, które oddziałują na nich tak mocno, jakby już stały się prawdą. Takie wyobrażenia mogą powodować płacz i strach, wywoływać lęki czy nawet stany lękowe. Mogą znacznie zaburzać codzienne funkcjonowanie i są wskazaniem do podjęcia terapii u psychologa.

Płacz a kryzys emocjonalny

Nadmierny płacz może być efektem chronicznego stresu lub pojawiać się w kryzysie emocjonalnym. Jeśli w naszym życiu dzieje się coś złego albo trudnego (rozstanie w związku, choroba w rodzinie, utrata pracy), organizm przeżywa ogromny lęk. W takiej sytuacji poradzenie sobie z trudnymi emocjami może być bardzo trudne i często należy skorzystać ze specjalnej pomocy. Psycholog pomoże nam nie tylko poradzić sobie ze swoimi emocjami, ale również nauczy nas sposobów złagodzenia stresu. Jest to bardzo ważne, ponieważ kumulowanie napięć w organizmie oddziałuje na niego bardzo negatywnie i może przyczyniać się do rozwoju zaburzeń emocjonalnych, zaburzeń lękowych czy nawet depresji.

Przygotuj się na stresowe sytuacje

Osoby płaczliwe, nadmiernie reagujące na stresujące sytuacje, mogą poćwiczyć kontrolowanie swoich emocji. Warto skorzystać z pomocy psychologa lub podjąć terapię, która nauczy nas rozładowywać napięcia i stresy. Dzięki temu nauczymy się powstrzymać płacz i panować nad emocjami.

Dobrze jest także ćwiczyć swoje reakcje. Gdy emocje sięgają zenitu, a my czujemy, że jest ich zbyt dużo, udajmy się w ustronne miejsce. Jeśli do stresującej sytuacji doszło w pracy, a ty czujesz, że zaczynasz panikować i że zaraz wybuchniesz płaczem, pozwól sobie na znalezienie spokojniejszego miejsca (np. toalety) i spróbuj tam się uspokoić. Obmyj twarz zimną wodą, usiądź i spróbuj wziąć głęboki oddech. Płacz najlepiej uspokaja układ nerwowy, ale głębokie oddychanie również przynosi pozytywne efekty, więc po chwili powinieneś poczuć się lepiej.

Jeśli masz taką możliwość (bo np. jesteś w domu), możesz dla uspokojenia położyć się na łóżku lub kanapie i pozwolić sobie na uspokojenie emocji. Gdy oddech staje się spokojniejszy, chęć na płacz powinna się zmniejszyć.

Natomiast jeśli odczuwasz dyskomfort i chcesz płakać, a możesz sobie na to pozwolić, to nie blokuj w sobie tych emocji. Z naukowego punktu widzenia płacz jest reakcją organizmu na nadmiar emocji, jest zatem narzędziem do oczyszczenia go. W płaczu biorą udział różne narządy – nie tylko oczy, ale również układ nerwowy, układ pokarmowy (stąd bóle brzucha czy skręty jelit na skutek stresu czy strachu), układ sercowo-naczyniowy (serce przyspiesza i kołacze, pompując więcej krwi). Płacz pozwala zatem zredukować napięcia, a gdy emocje opadają, z ciała zostają usunięte stresy.

Jak kontrolować chęć płaczu?

1. Używaj słów. Brak właściwej komunikacji może prowadzić do złości i frustracji, które mogą wywołać napad łez. Nauka jasnego wyrażania uczuć, zachowywania spokoju i używania słów może pomóc powstrzymać płacz.
2. Używaj elementów rozpraszających. Posiadanie piłki stresowej lub czegoś, na co można spojrzeć, może być przydatne w sytuacji, która może wywołać płacz. Pomocne może być również skupienie się na czynności lub zadaniu, słuchanie podnoszącej na duchu muzyki lub rozpoczęcie rozmowy.
3. Pomyśl o czymś pozytywnym lub zabawnym. Spróbuj zamienić negatywne myśli na pozytywne. Widzenie lżejszej, zabawniejszej strony stresującej sytuacji może ułatwić sprawę i łatwo powstrzymać płacz.
4. Spróbuj oddalić się od stresującej sytuacji. Wycofanie się i odwrót pomaga odzyskać kontrolę.
5. Skoncentruj się na oddychaniu. Wzięcie głębokiego oddechu i skupienie się na powolnym i spokojnym wydechu może pomóc.
6. Rozluźnij głośnię, która wywołuje tzw. gulę w gardle. Płacz emocjonalny wpływa również na układ nerwowy. Popijanie wody, połykanie i ziewanie może pomóc w rozluźnieniu głośni, czyli mięśnia znajdującego się w tylnej części gardła.