Coraz więcej uwagi poświęca się zdrowiu psychicznemu. W dobie pandemii, samotności i niepewności jutra utrzymywanie właściwego samopoczucia psychicznego jest niezwykle ważne.
Czasy są trudne – straciliśmy grunt pod nogami, przez wiele miesięcy nie mogliśmy spotykać się ze znajomymi, rodziną, uczęszczać do szkoły, pracy. Wreszcie – zamknęliśmy się w domach. W związku z tym nietrudno o obniżenie nastroju, poddanie się zwątpieniu, marazmowi czy smutku. Nie należy tego robić, a dbanie o zdrowie psychiczne powinno stać się naszym nowym nawykiem, dokładnie takim samym jak aktywność fizyczna.
Czym jest zdrowie psychiczne?
Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO zdrowie psychiczne to dobrostan kondycji psychicznej i fizycznej oraz utrzymywanie właściwych relacji społecznych.
Pandemia sprawiła, że niełatwo jest przestrzegać tych zaleceń. Bo jak dbać o kondycję psychiczną, jeśli nie można spotkać się z najbliższymi? Wyjść z domu, spędzić czas między ludźmi? Warto uświadomić sobie, że pandemia jest czasem przejściowym, a zaniedbanie własnego zdrowia psychicznego może wpędzić nas w stan, z którego będziemy wychodzić latami.
Różne definicje
Mimo zaleceń WHO, ciężko o jedną definicję zdrowia psychicznego. Różni eksperci rozmaicie je postrzegają, zgadzając się właściwie tylko co do tego, że przeciwieństwem zdrowia psychicznego nie są zaburzenia i choroby psychiczne. Wyróżnia się następujące definicje zdrowia psychicznego:
- psychologiczne – podkreślające kondycję psychiczną człowieka, płynącą z poczucia własnej wartości, samorealizacji i samoakceptacji
- medyczne – podkreślające kondycję fizyczną w sensie zdrowotnym, czyli niewystępowanie zaburzeń psychicznych
- społeczne – podkreślające umiejętność nawiązywania relacji społecznych, funkcjonowania w grupie
Jak utrzymać dobre samopoczucie?
Aby utrzymać dobrą kondycję psychiczną, należy zadbać o siebie w sposób holistyczny. To podejście zakłada równowagę pomiędzy funkcjonowaniem ducha i ciała: dbanie o właściwą dietę, wypoczynek, proporcje pomiędzy pracą a czasem spędzonym z rodziną i bliskimi.
Ważną rolę odgrywają również samorealizacja i umiejętność cieszenia się w życiu z małych rzeczy, która pozwala czerpać radość z codzienności. Modny obecnie nurt mindfullnes (trening uważności, który pozwala docenić chwilę) wpisuje się w te zasady.
Kondycja psychiczna a ciało
Zdrowa, silna sylwetka pozwala nam cieszyć się życiem i korzystać z jego dobrodziejstw. Warto pamiętać o tym, by regularnie uprawiać aktywność fizyczną, najlepiej na świeżym powietrzu. Kontakt z naturą ma zbawienny wpływ na psychikę: wycisza emocje, koi zmysły, pozwala oderwać się od codziennych trosk. Świetnie też porządkuje sprawy w głowie, pozwala nabrać dystansu od problemów.
Nie trzeba wybierać się na dalekie wyprawy, by skorzystać z dobroczynnej mocy natury. Wystarczy codziennie przez 30 minut spacerować po okolicy. Jeśli niedaleko naszego domu znajduje się las, warto wybrać się do niego w weekend na dłuższą wycieczkę.
Spacery też zbawiennie działają na nasze zdrowie fizyczne: wzmacniają mięśnie i stawy, dotleniają komórki, podnoszą odporność organizmu, wzmacniając zdolność obronną przed wirusami i bakteriami.
Oprócz spacerów świetnie sprawdzą się również nordic walking, jogging, rower, rolki.
Zdrowie a dieta
Ważną częścią zdrowia psychicznego jest również dieta. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się różnorodne i zbilansowane produkty, które dostarczą witamin, mikroelementów i składników odżywczych. Dobrze sięgać po sezonowe warzywa i owoce, rośliny strączkowe, drób, jaja, ryby, pełnoziarniste kasze i makarony, orzechy, nasiona.
Zielone warzywa i pestki dostarczą witamin z grupy B, które poprawią funkcjonowanie układu nerwowego i zadbają o odpowiednią pracę mózgu. Orzechy, migdały, banany dostarczą magnezu, który pozwoli wyeliminować bezsenność i zmęczenie.
Produkty bogate w witaminę C (cytrusy, papryka, kiszonki) uszczelnią naczynia krwionośne i poprawią zdolność obronną organizmu. Płatki owsiane, śliwki, mąka pełnoziarnista, słonecznik dostarczą błonnika i pozwolą zapobiegać gromadzeniu się resztek pokarmowych w jelitach. Zapobiegną też podjadaniu między posiłkami i sięganiu po niezdrowe przekąski.
Relacje społeczne
Człowiek jest istotą stadną i choć może mieć różny temperament i mniej lub bardziej potrzebować towarzystwa, nie powinien funkcjonować samotnie. Utrzymywanie właściwych relacji społecznych z rodziną, rówieśnikami, ludźmi z pracy odgrywa ogromną rolę i pozwala zachować równowagę psychiczną.
Dobrze jest otaczać się ludźmi pozytywnie nastawionymi do rzeczywistości, otwartymi, czerpiącymi radość z życia. Sangwinicy, optymiści to ludzie kreatywni, towarzyscy, skupiający się zawsze na plusach, a nie minusach danej sytuacji. Takie kontakty poprawią nasze samopoczucie i pozwolą zachować równowagę psychiczną.
Bycie w zgodzie ze sobą
Aby utrzymać zdrowie psychiczne, trzeba pamiętać, by nie robić niczego przeciwko sobie. Kierowanie się własną intuicją i samoświadomością bardzo pomaga w utrzymaniu dobrego samopoczucia.
Nie należy więc zgadzać się w pracy na wykonywanie dodatkowych obowiązków, jeśli czujemy, że one nas przerastają. Nie wyjeżdżajmy na wakacje z ludźmi, za którymi nie przepadamy tylko dlatego że czujemy, że nie wypada nam odmówić. Dbajmy o siebie, bo nikt nie zatroszczy się o nas samych lepiej od nas.
Czytaj też:
Jak zachować równowagę umysłu? Te sposoby są dobre dla każdegoCzytaj też:
7 sposobów na lepsze samopoczucie, które zostały poparte naukąCzytaj też:
Masaż klasyczny relaksuje i leczy. Na jakie schorzenia pomaga?