Nie brakuje opinii kobiet, które twierdzą, że już w momencie stosunku wiedziały, że zaszły w ciążę. Z medycznego punktu widzenia trudno jest rozpoznać ciążę tuż po połączeniu się komórki jajowej z plemnikiem, bo sam proces zapłodnienia wymaga czasu – zanim dojdzie do spotkania się plemnika oraz dojrzałej komórki jajowej może minąć nawet kilka dni. Musimy pamiętać, że plemniki są zdolne do przeżycia w drogach rodnych kobiety nawet 7 dni, jeżeli panują w nich odpowiednie warunki, za które odpowiadają uwalniane w okresie okołoowulacyjnym hormony.
O ile możemy mówić o typowych lub nietypowych objawach wczesnej ciąży i zaawansowanej ciąży, o tyle objawy zapłodnienia to tak naprawdę przede wszystkim efekt działania intuicji oraz pragnienia dziecka lub strachu przed ciążą. Zarówno kobiety starające się o dziecko, jak i obawiające się zajścia w ciążę mogą nawet w kilka godzin po stosunku odczuwać wczesne objawy ciąży, jednak za ich wystąpienie odpowiada kobieca psychika. Z tego względu możliwe jest występowanie różnych objawów somatycznych, które są typowe dla ciąży np. mdłości, zanim potwierdzenie ciąży jest możliwe.
Zapłodnienie w teorii i praktyce
Jeszcze w szkole wiele dowiadujemy się na temat zapłodnienia i ciąży. Poznajemy funkcjonowanie żeńskiego i męskiego układu rozrodczego oraz dowiadujemy się, jak dochodzi do poczęcia dziecka. Choć w teorii wiemy co i jak, to w praktyce proces zapłodnienia nie przebiega książkowo. Zapłodnienie nie jest banalnie prostym procesem i nie zawsze kończy się ciążą. Wiele ciąż ulega samoistnemu poronieniu jeszcze zanim wystąpią wczesne objawy ciąży i kobieta zacznie podejrzewać, że spodziewa się dziecka. Wówczas dochodzi do krwawienia, które przypomina miesiączkę, jednak może być ono bardziej bolesne lub obfitsze.
Proces zapłodnienia uwzględnia połączenie się plemnika i komórki jajowej. Jeżeli do tego dojdzie, to w ciele kobiety zaczynają zachodzić dynamiczne zmiany, jednak nie są one odczuwane w postaci konkretnych dolegliwości. Droga zapłodnionej komórki jajowej do jamy macicy, w której ścianie ulegnie ona implantacji, trwa kilka dni. Po dotarciu do macicy dochodzi do implantacji zygoty oraz rozpoczyna się okres zarodkowy. I tutaj mogą pojawić się wczesne objawy ciąży – podczas implantacji może dojść do niewielkiego krwawienia oraz może pojawić się ból brzucha, który przypomina ból menstruacyjny. Ponieważ krwawienie implantacyjne często występuje w terminie spodziewanej miesiączki, wiele kobiet bierze je za nietypowy okres. Krwawienie implantacyjne to bardzo wczesny objaw ciąży, który nie musi wystąpić u każdej kobiety.
Na etapie zapłodnienia i implantacji zarodka można także zaobserwować nieznaczny wzrost temperatury ciała, który związany jest z działaniem hormonów. Wzrost temperatury ciała następuje już na etapie jajeczkowania – jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, to spada ona w momencie rozpoczęcia się okresu.
Objawy wczesnej ciąży
Jakich objawów ciąży możemy spodziewać się, zanim brak miesiączki skłoni nas do wykonania testu ciążowego? Za pierwsze objawy ciąży odpowiadają „szalejące” hormony ciążowe. O bardzo wczesnej ciąży mogą świadczyć m.in.:
- bóle głowy,
- senność,
- problemy z koncentracją.
Jednym z wczesnych objawów ciąży jest także nietypowe mrowienie sromu, które odczuwa wiele przyszłych mam po zagnieżdżeniu się zarodka w jamie macicy. Jest ono związane ze zwiększonym ukrwieniem, które może powodować, że kobieta odczuwa nietypowe doznania. Co więcej, jeszcze zanim zaniepokoi nas brak miesiączki, okolica sromu może zacząć się zmieniać, stając się obrzmiała, co także jest skutkiem wzmożonego przepływu krwi.
Działanie hormonów ciążowych powoduje także brak miesiączki. Tuż po zapłodnieniu zachodzą w organizmie kobiety liczne procesy biologiczne, które mają na celu zapewnienie idealnych warunków do rozwoju zarodka. Na kilka dni po zapłodnieniu samopoczucie większości kobiet nie ulega jednak diametralnej zmianie. Dopiero w pierwszym trymestrze ciąży zaczynają pojawiać się objawy ciąży, które skłaniają do tego, aby kupić test ciążowy i udać się do ginekologa w celu potwierdzenia jego wyniku. Domowy test ciążowy pozwala na potwierdzenie ciąży w około 10 dni po stosunku, jednak zaleca się jego wykonanie w terminie miesiączki, bo wówczas wynik jest najbardziej wiarygodny. Nie każdy test ciążowy, który kupimy np. w aptece, potwierdzi ciążę nawet w terminie spodziewanej miesiączki, bo jakość dostępnych na rynku produktów jest różna. Na wynik testu może także wpłynąć sposób jego wykonania – jeżeli zrobimy test np. po południu lub wieczorem w kilka dni po zapłodnieniu, to wynik może być negatywny.
Pierwsze objawy ciąży
Pierwsze objawy ciąży pojawiają się po kilku tygodniach od momentu zapłodnienia. Chcąc rozpoznać pierwsze objawy ciąży, trzeba skupić się na swoim samopoczuciu, bo nie zawsze są one specyficzne. Jeżeli zastanawiamy się, czy mogło dojść do zapłodnienia, ale jeszcze jest za wcześnie na wykonanie testu ciążowego, warto zwrócić uwagę na to, jak funkcjonujemy. Jednym z najwcześniejszych objawów ciąży jest właśnie zmiana samopoczucia. Hormony ciążowe mogą spowodować, że kobieta czuje się, jakby łapało ją przeziębienie – to wcale nierzadko zgłaszany wczesny objaw ciąży, który też przysparza przyszłym mamom wiele stresu, bo obawiają się one, czy przyjęte na „objawy przeziębienia” leki, nie wpłynęły negatywnie na rozwój płodu.
Pierwsze oznaki zapłodnienia
Krwawienie implantacyjne i dolegliwości przypominające przeziębienie to bardzo wczesne oznaki ciąży. Wraz z upływem kolejnych tygodni ciąży mogą, ale nie muszą, pojawić się typowe objawy wczesnej ciąży oraz inne objawy, które związane są ze zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety oraz wzrostem i rozwojem płodu.
Nie każdej kobiecie udaje się rozpoznać pierwsze objawy ciąży, które poprzedzają brak miesiączki, bo nie zawsze one występują. Najczęściej pierwsze objawy ciąży pojawiają się pomiędzy czwartym i szóstym tygodniem.
Zaliczamy do nich nie tylko brak miesiączki, ale również:
- bóle brzucha,
- zaburzenia równowagi emocjonalnej,
- zawroty głowy,
- częste oddawanie moczu,
- poranne mdłości,
- zwiększony apetyt,
- zachcianki żywieniowe,
- senność,
- bóle głowy,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- osłabienie.
W pierwszych tygodniach ciąży mogą pojawić się nie tylko objawy ciąży przypominające przeziębienie. Jednym z wczesnych objawów ciąży są także dolegliwości przypominające zatrucie pokarmowe. Co więcej, oznaki ciąży to także zmiany w wyglądzie piersi. Na ciążę mogą wskazywać tkliwe piersi, ból piersi, który przypomina ból odczuwany przed miesiączką i charakterystyczne mrowienie piersi, które wskazuje na rozpoczęcie się procesu przygotowującego do produkcji pokarmu.
Pierwsze objawy ciąży nie muszą być książkowe…
Nie każda kobieta odczuwa pierwsze objawy ciąży, co może być przyczyną niepokoju. Trzeba jednak wiedzieć, że organizm każdej kobiety w inny sposób reaguje na zachodzące w nim zmiany. Zdarza się, że kolejne ciąże diametralnie się od siebie różnią pod względem objawów. Brak wczesnych objawów ciąży bywa mylenie postrzegany jako zagrożenie dla rozwijającego się płodu – możemy znaleźć informacje, że objawy wczesnej ciąży świadczą o wysokim poziomie hormonów, co zmniejsza ryzyko poronienia. Nie jest to prawdą, jednak odczuwając niepokój związany z brakiem objawów ciąży, warto pozmawiać z lekarzem.
Pierwsze objawy ciąży odczuwa około 50% kobiet. Sporo przyszłych mam ma to szczęście, że pierwszy trymestr ciąży upływa im pod znakiem doskonałego samopoczucia. Nie do końca wiadomo, dlaczego jedne kobiety cierpią z powodu ciążowych dolegliwości, a inne ich nie doświadczają. Duże znaczenie mają w tym przypadku skłonności genetyczne – jeżeli kobiety z naszej najbliższej rodziny odczuwały pierwsze objawy ciąży i cierpiały z powodu złego samopoczucia w pierwszym trymestrze, to ryzyko, że i my tego doświadczymy, jest dość duże. Na stopień nasilenia objawów ciąży wpływa także ogólny stan zdrowia, który decyduje również o tym, czy dojdzie do poronienia samoistnego na bardzo wczesnym etapie ciąży.
Jak radzić sobie z pierwszymi objawami ciąży?
Początki ciąży bywają bardzo trudne, jednak z wieloma jej objawami możemy sobie skutecznie poradzić domowymi sposobami. Bardzo ważne jest w tym przypadku dbanie o siebie, a także unikanie stresu oraz przemęczenia. Jeżeli w ciąży pojawiają się mdłości i wymioty, to należy pić dużo wody, spożywać niewielkie porcje lekkostrawnych pokarmów, a także unikać produktów spożywczych o intensywnym zapachu, który może doprowadzić do wystąpienia mdłości. Na poranne nudności pomaga m.in. imbir. Senności i zmęczenia nie należy bagatelizować, bo są one związane z intensywną pracą organizmu. Kobieta ciężarna potrzebuje w pierwszym trymestrze ciąży spokoju oraz regenerującego snu, który pozwoli zyskać siły niezbędne do podołania czekającym ją wyzwaniom drugiego i trzeciego trymestru.
Na ból głowy, ból podbrzusza i inne dolegliwości nie należy przyjmować leków oraz ziół – w ciąży trzeba stosować jedynie preparaty, które zalecił nam lekarz ginekolog.
Objawy ciąży pozamacicznej
Zdarza się, że zapłodniona komórka jajowa nie dotrze do macicy i rozwija się w niewłaściwym miejscu. W takim przypadku mamy do czynienia z ciążą pozamaciczną, która jest zagrożeniem dla zdrowia i życia kobiety. Nie ma możliwości, aby podtrzymać ciążę pozamaciczną. Objawy ciąży pozamacicznej początkowo przypominają objawy prawidłowo rozwijającej się ciąży - i w tym przypadku następuje m.in. zatrzymanie miesiączki oraz mogą pojawić się typowe dolegliwości ciążowe. Pojawiają się one w pierwszym trymestrze, jednak w związku z niewłaściwym rozwojem ciąży, samopoczucie kobiety szybko się pogarsza.
Objawy, które powinny skłonić do jak najszybszego udania się do ginekologa to:
- nasilający się ból podbrzusza,
- krwawienie z dróg rodnych,
- ból i zawroty głowy,
- mdłości i wymioty,
- spadek ciśnienia tętniczego,
- bladość skóry,
- zimne poty.
Objawem ciąży pozamacicznej jest także wysoka gorączka.
Czytaj też:
Zgaga w ciąży – sposoby na łagodzenie dolegliwości