Badanie, które zostało opublikowane online 21 lipca w magazynie „Pediatrics” jest jednym z pierwszych, które kompleksowo opisały gotowość do podjęcia edukacji w szkole przez dzieci z ADHD. Kilka wcześniejszych badań dotyczyło trudności w nauce wśród dzieci w wieku szkolnym z ADHD, ale w niewielu badaniach sprawdzono, czy dzieci te rozpoczynają szkołę mniej więcej wtedy, kiedy do szkół posyłani są ich rówieśnicy.
Czytaj też:
Psychika dziecka a kryzys w rodzinie – czyli jak rozmawiać o problemach
ADHD a nauka
„Byliśmy bardzo zaskoczeni odsetkiem dzieci z ADHD, które nie były gotowe do podjęcia nauki” – poinformowała Irene Loe, adiunkt wydziału pediatrii, jedna z autorek badania. Aż 79 procent dzieci z ADHD miało upośledzoną gotowość szkolną w porównaniu z 13 procentami dzieci w grupie kontrolnej. Główną autorką badania była Hannah Perrin, która studiowała pediatrię rozwojową i behawioralną w Stanford, kiedy badania dobiegły końca.
Główne objawy ADHD – nieuwaga, nadpobudliwość i impulsywność – mogą być normalne u małych dzieci, jednak te zachowania czasami utrzymują się w latach przedszkolnych, nawet u dzieci, które finalnie nie spełniają kryteriów diagnostycznych ADHD. To sprawia, że zaburzenia są trudne do zdiagnozowania u przedszkolaków. „Wiele z tych dzieci nie jest diagnozowanych, dopóki [ich przypadłości] naprawdę nie sprawią im problemów w szkole” – powiedziała Loe.
W badaniu wzięło udział 93 dzieci, z których wszystkie miały 4 lub 5 lat. Prawie wszystkie uczęszczały lub przynajmniej były zapisane do zerówki, a niektóre do przedszkola. Grupa dzieci z ADHD obejmowała 45 badanych, u których wcześniej zdiagnozowano zaburzenia, lub których rodzice zidentyfikowali jako mających znaczny poziom objawów ADHD. Grupa kontrolna składała się z 48 dzieci bez ADHD. Naukowcy przebadali wszystkie dzieci, aby potwierdzić poziom objawów ADHD.
Naukowcy przeprowadzili testy, a ponadto rozdali kwestionariusze rodzicom, aby zweryfikować pięć obszarów funkcjonowania dzieci: samopoczucie fizyczne i rozwój motoryczny, rozwój społeczny i emocjonalny, podejście do uczenia się, rozwój językowy oraz wiedza ogólna. „Podejście do uczenia się” obejmowało miarę zdolności osób do nadawania priorytetów działaniom i zadaniom oraz do samokontroli w celu monitorowania własnych zachowań i osiągania długoterminowych celów.
Dzieci uznano za upośledzone w obszarze funkcjonowania, jeśli wyniki ich oceny w tym obszarze były o więcej niż jeden poziom odchylenia standardowego gorsze niż średni wynik dla ich wieku. Zostały one uznane za nieprzygotowane do podjęcia obowiązku szkolnego, jeśli zostały upośledzone w dwóch lub więcej z pięciu obszarów funkcjonowania mierzonych w badaniu.
Czytaj też:
Czy opieka naprzemienna to dobre rozwiązanie?
Problematyczne obszary
Dzieci z ADHD nie wykazywały większych skłonności do upośledzenia w zakresie poznawczym i wiedzy ogólnej niż ich rówieśnicy. Obszar ten obejmuje IQ oraz, co ważne, wiedzę, czyli czynniki, które zazwyczaj kojarzą się z gotowością do pójścia do przedszkola, takich jak umiejętność identyfikacji liter, liczb, kształtów i kolorów.
Jednak dzieci z ADHD znacznie częściej niż ich rówieśnicy we wszystkich innych obszarach wykazywały trudności. Były 73 razy bardziej narażone na zaburzenia uczenia się niż dzieci bez ADHD. Ponad siedem razy bardziej prawdopodobne były także zaburzenia w rozwoju społecznym i emocjonalnym, słabszy rozwój językowy oceniono na sześciokrotnie bardziej prawdopodobny, a trzy razy większe prawdopodobieństwo odnotowano w ocenie możliwości pogorszenia samopoczucia fizycznego i rozwoju ruchowego.
Oceną objęto znacznie szersze spektrum niż inne dotychczas prowadzone badania. „Bardziej kompleksowo przyjrzeliśmy się wielu aspektom dziecięcego funkcjonowania” – powiedziała Loe, i dodała, że podejście do nauki lub funkcji wykonawczych jako składnika gotowości szkolnej zostało niedostatecznie zbadane.
Odkrycia sugerują, że właściwa diagnoza i pomoc przedszkolakom, które wykazują wiele objawów ADHD, mogą zmniejszyć ich trudności w szkole podstawowej.
„Musimy pomóc pediatrom dowiedzieć się, jak diagnozować dzieci, które mogą być zagrożone trudnościami w szkole” – poinformowała Loe. Wskazała, że rodziny potrzebują również lepszego dostępu do terapii behawioralnej dla przedszkolaków z ADHD, która nie zawsze jest dostępna lub objęta finansowaniem z budżetu, mimo że jest zalecana jako tzw. leczenie pierwszego rzutu ADHD w tej grupie wiekowej.