Witaminy dla dzieci – kiedy suplementować oraz jaką formę wybrać?

Witaminy dla dzieci to bardzo ciekawy temat. Choć wszyscy wiemy, że za ich podaż w przypadku najmłodszych powinna odpowiadać zbilansowana dieta, to w praktyce nie jest łatwo dostarczyć do organizmu dziecka komplet witamin i minerałów. Dzieci dość często mają specyficzny gust kulinarny i zawężają swój jadłospis do kilku lub kilkunastu produktów, co sprawia, że mogą pojawić się niedobory substancji odżywczych. Witaminy dla dzieci są więc sposobem na dostarczenie ważnych składników odżywczych do organizmu dziecka w formie, którą ono na pewno zaakceptuje.

Czy każde dziecko musi przyjmować witaminy?

Witaminy i minerały warunkują przebieg procesów fizjologicznych, wpływając na stan zdrowia oraz samopoczucie dziecka. Ich niedobory na starcie życia, mogą doprowadzić nie tylko do pogorszenia się ogólnego stanu zdrowia malucha, ale również do zaburzeń w jego rozwoju, sprzyjając pojawieniu się rzutujących na jego przyszłość deficytów. Dla wielu osób temat witamin dla dzieci jest dość kontrowersyjny, bo przecież produkty spożywcze są naturalnym źródłem większości z nich i najlepiej postawić na zdrową oraz urozmaiconą dietę, aby w organizmie malucha nie zabrakło mikro i makroelementów.

Wiele dzieci nie musi przyjmować kompletu witamin, bo w ich organizmie nie występują niedobory, jednak np. niejadki, mogą wymagać podawania suplementów diety. Monotonna i często uboga w warzywa oraz owoce dieta może doprowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowania organizmu, które są zagrożeniem dla zdrowia nie tylko w okresie wzrostu, ale również na późniejszych etapach życia. To samo tyczy się dzieci, które często chorują, dzieci w okresie rekonwalescencji i dzieci, które muszą stosować różne diety eliminacyjne, co ma związek z alergią pokarmową lub nietolerancją.

Prawidłowe nawyki żywieniowe muszą być kształtowane od najmłodszych lat. Już w okresie rozszerzania diety malucha, zgodnie z zaleceniami lekarzy, powinniśmy zadbać o zachęcanie dziecka do próbowania nowych smaków. Nie powinniśmy się zrażać niechęcią malucha, bo musi on kilka razy spróbować nowego produktu, aby zaakceptować smak i konsystencję pokarmu. Warto zadbać o atrakcyjny wygląd podawanych dań oraz pozwolić dziecku uczestniczyć w ich przygotowywaniu – wówczas chętniej sięgnie po nowe pokarmy, a my unikniemy stresu, który związany jest z namawianiem dziecka do jedzenia.

Jakie witaminy dla dzieci trzeba koniecznie podawać maluchowi?

Do witamin, które koniecznie trzeba podawać dziecku już od pierwszych dni życia, zaliczamy witaminę D i witaminę K.

Witamina D powinna być stosowana u wszystkich dzieci i niemowląt; witamina K powinna być podawana dzieciom karmionym mlekiem mamy oraz dzieciom, które są jedynie okazjonalnie dokarmiane mlekiem modyfikowanym.

Dokładne dawkowanie witamin rozpisuje neonatolog, który bada dziecko po porodzie oraz przygotowuje wypis ze szpitala. Powinniśmy restrykcyjnie przestrzegać zaleceń specjalisty, bo niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach na starcie życia może nie tylko zaburzyć prawidłowy rozwój, ale również doprowadzić do rozwoju poważnych schorzeń.

W przypadku dzieci i niemowląt inne witaminy i minerały są składnikiem pokarmu naturalnego oraz mleka modyfikowanego, co sprawia, że większość maluchów nie wymaga stosowania suplementów diety. W przypadku niemowląt z wadami rozwojowymi oraz dzieci, które cierpią np. na alergię lub nietolerancję pokarmową, wolno przybierają na wadze, a także mają inne problemy zdrowotne, o podawaniu witamin zawsze powinien zdecydować pediatra lub inny specjalista, który diagnozuje lub leczy malucha.

Ważne: w przypadku podawania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, niezbędne jest przestrzeganie ich dawkowania, bo kumulują się one w organizmie, co może doprowadzić do wystąpienia objawów przedawkowania.

Suplementy diety z witaminami i minerałami powinniśmy podawać dzieciom do 3. roku życia jedynie po konsultacji z lekarzem. Suplementacja na własną rękę może okazać się dla dziecka szkodliwa, bo w przypadku większości maluchów, które karmione są w zdrowy sposób, niedobory witamin i minerałów nie są diagnozowane. Nadmiar witamin jest równie szkodliwy, jak ich niedobór i może w toksyczny sposób wpływać na organizm. Szczególnie niebezpieczne jest przedawkowanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, których nadmiar nie jest wydalany z organizmu wraz z moczem, czyli witaminy A, D, E i K.

Dlaczego witamina D musi być podawana wszystkim dzieciom?

Witamina D wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego dzieci i dorosłych, warunkując m.in. właściwą odpowiedź immunologiczną, redukując stan zapalny, a także wspierając organizm malucha do walki z infekcją. Witamina D3 wpływa na funkcjonowanie nie tylko układu immunologicznego malucha, ale także jest niezbędna, aby dziecko miało zdrowe zęby i kości. Co więcej, wykazuje również działanie ochronne na organizm, zabezpieczając przed rozwojem wielu schorzeń cywilizacyjnych np. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, chorób serca i schorzeń, które rozwijają się pod wpływem błędnej odpowiedzi układu odpornościowego.

Jeżeli układ odpornościowy przestaje właściwie rozpoznawać zagrożenie, co ma związek m.in. z błędną odpowiedzią immunologiczną, rozwijają się schorzenia autoimmunologiczne, które nadal stanowią dla lekarzy ogromne wyzwanie. Dostarczana do organizmu wraz z dietą i suplementami oraz wytwarzana w skórze witamina D wpływa także na układ nerwowy, zdrowie skóry oraz ogólne samopoczucie.

Witamina D zapobiega wystąpieniu krzywicy – choroba ta dawniej była dość często diagnozowana u dzieci, jednak zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D, pozwoliły skutecznie ograniczyć liczbę małych pacjentów, u których diagnozowane są zmiany w układzie kostnym o podłożu niedoborowym.

Jak na organizm dziecka wpływa suplementacja witaminy K?

Zbilansowana dieta, która dostarcza wszystkich witamin i minerałów, może być stosowana dopiero u nieco starszych dzieci. W przypadku niemowląt do 6. miesiąca życia zalecane jest podawanie jedynie pokarmu naturalnego, co pozwoli zadbać o właściwy rozwój malucha oraz ograniczy ryzyko związane z zaburzeniami mikrobioty jelit i rozwojem alergii.

Od pierwszych dni życia do ukończenia 3. miesiąca życia niemowlęta karmione wyłącznie piersią, muszą otrzymywać witaminę K. Jest ona niezbędna do przebiegu procesów krzepnięcia krwi, zabezpieczając organizm niemowląt karmionych naturalnie przed krwotokami wewnętrznymi, które mogą zagrozić ich zdrowiu i życiu.

Jakich jeszcze witamin w formie suplementów może potrzebować dziecko?

W okresie intensywnego wzrostu szczególnie ważne jest stosowanie urozmaiconej diety oraz podawanie dziecku mikro i makroelementów, które wzmacniają układ immunologiczny w okresie uczęszczania do żłobka i przedszkola. W dużej grupie rówieśniczej maluchy często łapią różne infekcje i choć kontakt z drobnoustrojami pozwala na doskonalenie działania mechanizmów odpornościowych, to częste choroby mogą niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie organizmu, prowadząc do jego nadmiernego osłabienia. W diecie dziecka oraz w podawanych mu suplementach powinny się znaleźć:

• witamina C (kwas askorbowy),
• witaminy z grupy B (m.in. witamina PP, witamina B12 i witamina B6),
• witamina E,
• magnez,
  
• kwas foliowy,
• żelazo,
• kwasy Omega.

Witamina C, choć jest obecna w wielu produktach spożywczych np. owocach i warzywach, to jest witaminą niestabilną. Stosowanie suplementów z witaminą C np. naturalnych produktów, które zawierają ekstrakt z czarnego bzu, zalecane jest przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym. Witamina C ułatwia także przyswajanie żelaza, pośrednio chroniąc przed rozwojem anemii.

Witaminy z grupy B i kwas foliowy są niezbędne do przebiegu licznych procesów fizjologicznych, warunkując m.in. prawidłową pracę układu nerwowego i przebieg funkcji krwiotwórczych. Korzystnie wpływają także na odporność organizmu i ogólne samopoczucie, ułatwiając koncentrację uwagi i zapewniając odpowiedni poziom energii.

Witamina E jest silnym przeciwutleniaczem, uczestniczy w procesach oddychania wewnątrzkomórkowego, a także wpływa na funkcjonowanie układu hormonalnego, warunkując m.in. prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego.

Niezwykle ważne dla zdrowia dzieci są również magnez, kwasy Omega3, żelazo, cynk, a także inne witaminy oraz makro i mikroelementy. Witaminy dla dzieci i minerały powinny być jednak podawane po konsultacji z pediatrą i z uwzględnieniem potrzeb konkretnego dziecka.

Tabletki, lizaki, żelki… Jaką formę witamin wybrać?

Witaminy i minerały dla dzieci dostępne są w różnej formie. Ułatwia to podawanie suplementów, co jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, które nie lubią przyjmować tabletek. Skład witamin dla maluchów może się różnić, co warto wziąć pod uwagę podczas wyboru suplementów diety.

Wybierając witaminy dla dzieci, mamy do dyspozycji m.in.:

• tabletki musujące,
• smaczne płyny i syropy,
• tabletki do ssania,
• proszek do rozpuszczania,
• żelki witaminowe,
• lizaki.

Witaminy dla dzieci m.in. tabletki musujące świetnie sprawdzają się przypadku nieco starszych dzieci, które chętnie wypijają „gazowany” napój o przyjemnym, owocowym smaku. Wybierając tabletki musujące i inne preparaty do rozpuszczania w wodzie lub innych płynach, warto zwrócić uwagę, jakie substancje dodatkowe zawierają. W ich składzie nie powinny się znaleźć m.in. chemiczne substancje barwiące i aromaty. Skład witamin powinien zostać dopasowany do etapu rozwoju malucha, a także indywidualnych potrzeb jego organizmu. Stosując produkt przeznaczony dla innej grupy wiekowej, możemy doprowadzić do przedawkowania witamin i minerałów.

Witaminy dla dzieci np. tabletki do ssania, żelki i lizaki to także dobry wybór, jednak powinniśmy je podawać zgodnie z zaleceniami producenta lub lekarza. Musimy pamiętać, że przyjemne w smaku tabletki do ssania oraz produkty przypominające swoją formą słodycze, nie mogą zastąpić zdrowej, zbilansowanej diety. To samo tyczy się innych produktów, które zawierają witaminy dla dzieci i minerały w dawkach dostosowanych do wieku dziecka. Zestawy witamin i minerałów mogą stanowić jedynie uzupełnienie diety dziecka i powinny być stosowane w odpowiedni sposób.

Czytaj też:
Ile powinno trważ karmienie piersią? Kiedy zakończyć karmienie piersią?Czytaj też:
Domowe sposoby na biegunkę u dzieci i dorosłych