Ludzki organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje wielu różnych hormonów. Są one produkowane przez narządy wydzielania wewnętrznego, warunkując przebieg wielu procesów biologicznych. Zaburzenia hormonalne wpływają na równowagę organizmu, stając się przyczyną różnych schorzeń. Do prawidłowego wydalania soli przez nerki niezbędny jest aldosteron. Dzięki niemu z organizmu wraz z moczem może zostać wydalony nadmiar niektórych minerałów.
Co to jest aldosteron?
Organizm ludzki może utrzymać równowagę dzięki odpowiedniemu poziomowi różnych hormonów. Są one wydzielane m.in. przez przysadkę mózgową, podwzgórze, tarczycę oraz korę nadnerczy. Aldosteron to hormon steroidowy, który wydzielany jest przez korę nadnerczy. Dzięki jego odpowiedniemu poziomowi w organizmie może zostać utrzymana m.in. równowaga wodno-elektrolitowa, która warunkuje prawidłowe funkcjonowanie np. mięśnia sercowego.
Główną funkcją aldosteronu jest utrzymanie w organizmie prawidłowego poziomu potasu, sodu i chlorków. Do bardzo ważnych funkcji aldosteronu zaliczamy aktywację zwrotnego wchłaniania sodu w nerkach oraz aktywację wydzielania nadmiaru potasu z moczem, dzięki czemu możliwe jest zwiększenie ciśnienia tętniczego, gdy zaczyna się ono nadmiernie obniżać.
W znacznym uproszczeniu aldosteron to mineralokortykosteroid, który podpowiada za utrzymanie właściwego poziomu osoczowego najważniejszych elektrolitów, czyli potasu i sodu. W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy warstwy kłębkowatej kory nadnerczy wykonywane są badania poziomu aldosteronu, które pozwalają zdiagnozować m.in. schorzenia objawiające się obniżeniem i nadmiernym wzrostem poziomu potasu w organizmie.
Poziom aldosteronu w organizmie
Wahania poziomu aldosteronu skutkują niekorzystnymi zmianami ustrojowymi. Nadmiar aldosteronu może skutkować nadciśnieniem tętniczym wtórnym. Niedobór aldosteronu także jest niebezpieczny dla zdrowia, prowadząc do gwałtownych wahań poziomu soli w organizmie, które są usuwane wraz z wodą. To skutkuje odwodnieniem oraz zaburzeniami pracy narządów wewnętrznych.
Badanie poziomu aldosteronu w organizmie wykonywane jest w przypadku podejrzenia zaburzeń w funkcjonowaniu kory nadnerczy, które mogą mieć charakter pierwotny oraz wtórny. Wiele schorzeń może doprowadzić do zaburzeń w wydzielaniu hormonów kory nadnerczy, co niekorzystnie wpływa na stan zdrowia. Jedną z chorób, które mają związek z upośledzeniem czynności wydzielniczej kory nadnerczy jest choroba Addisona, która należy do grupy schorzeń autoimmunologicznych.
Kiedy wykonać badanie hormonu?
Badanie poziomu aldosteronu nie jest zaliczane do grupy badań podstawowych i wykonuje się je, gdy zachodzą ku temu odpowiednie wskazania. Zaliczamy do nich m.in.:
- podejrzenie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej,
- niewydolność serca,
- niewydolność wątroby,
- niewydolność nerek,
- hiperaldosteronizm,
- hipoaldosteronizm.
Wskazaniem do wykonania badania poziomu aldosteronu są także objawy wskazujące na spadek lub wzrost poziomu potasu w organizmie, a także podejrzenie guzów kory nadnerczy.
Przebieg badania
Aldosteron oznacza się po pobraniu niewielkiej ilości krwi z żyły łokciowej. Badanie to jest bezpieczne dla pacjentów i nie wiąże się z dużym dyskomfortem, a jego znaczenie dla procesu diagnostycznego jest ogromne. Dzięki ocenie czynności wydzielniczej kory nadnerczy poprzez oznaczenie poziomu aldosteronu we krwi możliwa jest diagnostyka schorzeń, których objawem jest wzrost lub spadek wydzielania aldosteronu.
Do schorzeń, które powodują nadmierne wydzielanie aldosteronu, zaliczamy m.in. zespół nerczycowy, marskość wątroby oraz znaczne odwodnienie organizmu. Zmniejszenie wydzielania aldosteronu może wskazywać na m.in. chorobę Addisona oraz postępujące zaburzenia czynnościowe nerek.
Podsumowując, aldosteron to jeden z ważnych hormonów, które wydziela kora nadnerczy. Związane z jego wydzielaniem zaburzenia hormonalne mogą mieć charakter pierwotny, stanowiąc objaw różnych schorzeń, jaki i wtórny, co ma związek z niekorzystnym wpływem na funkcje wydzielnicze gruczołów dokrewnych m.in. stosowania niektórych leków. Niedobór i nadmiar aldosteronu to poważne zagrożenie dla zdrowia, dlatego konieczne jest wykonanie oznaczenia tego hormonu we krwi, gdy występują objawy mogące wskazywać na zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, za której utrzymanie odpowiada aldosteron.
Czytaj też:
Dlaczego podczas upału trzeba uzupełniać elektrolity? Przepis na własny płyn elektrolitowyCzytaj też:
Ta dziedziczna choroba genetyczna dotyka głównie chłopców. Jak się objawia?