Mutacje prowadzące do raka płuc zostały uznane za trwałe – utrzymują się nawet po rzuceniu palenia. Ale niespodziewane odkrycia pokazują, że kilka komórek, które uniknęły uszkodzeń, może naprawić płuca. Efekt ten zaobserwowano nawet u pacjentów, którzy palili paczkę papierosów dziennie przez 40 lat.
Czytaj też:
Niedopałki wydzielają toksyny groźne dla środowiska
Rak – da się go uniknąć?
Tysiące substancji chemicznych w dymie tytoniowym uszkadzają i mutują DNA w komórkach płuc, powoli przekształcając je ze zdrowych w rakowe. Badanie ujawniło, że dzieje się to na masową skalę w płucach palacza jeszcze przed zachorowaniem na raka.
Przytłaczająca większość komórek pobranych z dróg oddechowych palacza została zmutowana przez tytoń, przy czym komórki zawierają do 10 tys. zmian genetycznych. „Można je traktować jako mini bomby zegarowe, które czekają na kolejne uderzenie, które spowoduje, że staną się rakiem” –powiedziała dr Kate Gowers, naukowiec z UCL.
Ale niewielka część komórek pozostała nietknięta. Dokładnie nie wiadomo, w jaki sposób unikają genetycznego zniszczenia spowodowanego paleniem, ale naukowcy powiedzieli, że „istnieją w bunkrze nuklearnym”. Jednak po tym, jak ktoś rzuci palenie, te komórki rosną i zastępują uszkodzone komórki w płucach.
U osób, które rzuciły palenie, nawet 40 proc. ich komórek wyglądało dokładnie tak, jak u osób, które nigdy nie paliły. „Byliśmy całkowicie nieprzygotowani na to odkrycie” – powiedział dr Peter Campbell z Sanger Institute. „Istnieje populacja komórek, które w pewien sposób magicznie uzupełniają błonę śluzową dróg oddechowych. Jedną z niezwykłych rzeczy byli pacjenci, którzy rzucili palenie nawet po 40 latach, zregenerowały się komórki, które przez ekspozycję na tytoń były całkowicie zniszczone”.
Motywacja do rezygnacji
Naukowcy nadal muszą ocenić, jak dużo płuc zostało naprawionych. Badanie koncentrowało się raczej na głównych drogach oddechowych niż na małych strukturach zwanych pęcherzykami płucnymi, w których tlen przenika z powietrza, którym oddychamy do naszych płuc.
Badania wykazały już, że ludzie zmniejszają ryzyko zachorowania na raka płuc niemal od dnia rzucenia palenia. Założono, że było tak po prostu dlatego, że uniknięto dalszych mutacji spowodowanych paleniem.
Dr Rachel Orritt z Cancer Research UK powiedziała: „To naprawdę motywujący pomysł, aby ludzie, którzy rzucili palenie mogli czerpać z tego korzyści dwa razy: zapobiegając uszkodzeniom komórek płuc związanym z tytoniem i dając płucom szansę na wyrównanie niektórych z istniejących szkód w zdrowszych komórkach”.
Czytaj też:
Czy palenie powoduje depresję? Nowe badania