Kodeina to substancja aktywna o działaniu przeciwbólowym i przeciwkaszlowym. Jest także stosowana jako środek uspokajający, nasenny i przeciwperystaltyczny. Substancja zwiększa tolerancję na ból, powoduje także uspokojenie i senność.
Jak działa kodeina?
Wpływ na przewlekły ból
Kodeina jest substancją czynną stosowaną w łagodzeniu łagodnego i umiarkowanego bólu. Działa na receptory opioidowe rozmieszczone w ośrodkowym układzie nerwowym, zmieniając sposób, w jaki mózg reaguje na ból. Średni czas działania kodeiny to około 4 godziny.
Działanie przeciwkaszlowe
Leki zawierające kodeinę wykazują działanie przeciwkaszlowe. Substancja działa poprzez zmniejszenie aktywności w części mózgu powodującej kaszel, hamując odruch kaszlowy.
Wpływ na ruchliwość jelit
Wykazano, że kodeina może zmniejszać motorykę jelit. Może to prawdopodobnie prowadzić do zaparć i obturacyjnej choroby jelit, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami ruchliwości jelit.
Wpływ na ośrodkowy układ nerwowy
Kodeina wykazuje działanie uspokajające. Może powodować problemy układu oddechowego poprzez aktywację receptorów opioidowych w określonych miejscach ośrodkowego układu nerwowego.
Wpływ na ciśnienie krwi
Kodeina jako substancja czynna stanowi zwiększone ryzyko upośledzenia zdolności do utrzymania ciśnienia krwi. Dzieje się tak w wyniku rozszerzenia naczyń obwodowych.
Jakie skutki uboczne może powodować kodeina?
Podstawowe skutki uboczne obejmują:
-
ból głowy,
- ból brzucha,
- trudności w oddawaniu moczu.
Dlaczego leki z kodeiną wydawane są na receptę?
Zgodnie z decyzją Therotherapy Goods Administration (TGA), od 1 lutego 2018 r. wszystkie leki zawierające kodeinę wymagają recepty. Ponieważ jest substancją opioidową, należącą do tej samej rodziny co morfina, jej spożywanie wiąże się z pewnym ryzykiem. Obejmuje ono powstawanie tolerancji na substancję, przez co jej dawka musi być zwiększana. Kolejnym ryzykiem jest wystąpienie objawów odstawienia substancji, takich jak: bóle głowy i mięśni, wahania nastroju, bezsenność, nudności i biegunka.
Kodeina jest dostępna w postaci tabletek, kapsułek i roztworu do przyjmowania doustnego (sama lub w połączeniu z innymi substancjami).
Objawy przedawkowania kodeiny mogą obejmować:
- trudności w oddychaniu,
- powolny i płytki oddech,
- nadmierną senność,
- trudności we wstawaniu,
- utratę napięcia mięśniowego,
-
omdlenia,
- zawroty głowy,
- wolne bicie serca.
Metabolizm kodeiny
Kodeina jest wchłaniana z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie w osoczu występuje 60 minut po jej podaniu. Ok. 70 do 80% spożytej dawki kodeiny jest metabolizowane w wątrobie. Jeśli chodzi o wydalanie substancji z organizmu, ok. 90% całkowitej dawki kodeiny jest wydalane przez nerki. Substancja może znajdować się w moczu do 6 godzin po spożyciu.
Stosowanie kodeiny a ciąża i karmienie piersią
Substancja powinna być stosowana w okresie ciąży tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Kodeina przenika przez łożysko i przenika w niewielkich ilościach do mleka kobiecego. Jest przeciwwskazana u kobiet karmiących piersią. Spożycie kodeiny przez dziecko wraz z mlekiem może potencjalnie prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym śmierci u niemowląt karmionych piersią.
Czytaj też:
Wskazówki, jak łatwo odróżnić przeziębienie od grypy