Wątroba to największy gruczoł ludzkiego organizmu. Znajduje się w górnej części jamy brzusznej, pod prawym żebrem. Od tyłu graniczy z żołądkiem i jelitami, leży pod przeponą. Część wątroby sięga aż do lewego podżebrza. Dzięki niej możliwe jest efektywne oczyszczanie krwi z toksyn oraz wytwarzanych podczas przemian metabolicznych szkodliwych produktów ubocznych przemiany materii. Gruczoł ten nie odpowiada jednak tylko za procesy detoksykacyjne, które zachodzą w naszym organizmie. Pełni także funkcję magazynującą, filtracyjną i metaboliczną.
Jak zbudowana jest wątroba?
Każdy z narządów wewnętrznych naszego organizmu pełni określone funkcje oraz cechuje się specyficzną budową. Tak jest też w przypadku wątroby. Ten wyjątkowy gruczoł trawienny zbudowany jest z hepatocytów. Uszkodzone komórki wątroby mogą się regenerować.
Budowa wątroby uwzględnia 4 płaty. Jest ona dość ciężkim gruczołem – waga zdrowej wątroby dorosłego człowieka to nawet 1500 g. Bez zdrowej wątroby ludzki organizm nie może prawidłowo funkcjonować, dlatego o wątrobę trzeba systematycznie dbać. Destrukcyjny wpływ na ten gruczoł trawienny ma zarówno niewłaściwie skomponowana dieta, jak i stosowanie używek oraz niektórych leków. Do uszkodzenia wątroby może dojść na skutek zatrucia różnymi toksynami np. związkami obecnymi w trujących grzybach.
Wątroba jest silnie ukrwionym narządem, co ma związek z pełnionymi przez nią funkcjami. Choroby wątroby przez długi czas przebiegają bezobjawowo, co powoduje, że często wykrywane są w zaawansowanym stadium. To skutkuje poważnym zagrożeniem zdrowia i życia, bo bez wątroby nasz organizm nie jest w stanie funkcjonować. W przypadku poważnego uszkodzenia tego narządu konieczny jest przeszczep wątroby.
Funkcje wątroby
Wątroba pełni w naszym organizmie niezwykle ważne funkcje. Zaliczamy do nich funkcje:
- detoksykacyjną,
- filtracyjną,
- magazynującą,
- metaboliczną.
Zaburzenia przebiegu procesów biologicznych, za które odpowiada wątroba, skutkują poważnymi problemami zdrowotnymi. Zaliczamy do nich m.in. zaburzenia w wytwarzaniu żółci oraz zanieczyszczenie krwi toksynami i ubocznymi produktami przemiany materii.
Detoksykacyjna funkcja wątroby
Jednym z ważnych zadań wątroby jest oczyszczanie krwi ze znajdujących się w niej toksyn. Dzięki wątrobie neutralizowane są zarówno szkodliwe produkty uboczne przemiany materii np. mocznik, jak i dostarczane do organizmu z zewnątrz toksyny. To dzięki wątrobie może zostać zneutralizowany np. alkohol, który dla organizmu człowieka jest silną trucizną. Wątroba neutralizuje także nikotynę, składniki leków oraz inne związki o szkodliwym działaniu na organizm. Do detoksykacyjnych funkcji wątroby zaliczamy także niszczenie nadmiaru krążących w organizmie hormonów oraz dostarczanych z zewnątrz związków np. obecnych w pożywieniu chemicznych dodatków do żywności. Nie jest to jednak gruczoł o nieograniczonej wydolności. Nadmierne obciążenie wątroby skutkuje stopniowym spowolnieniem jej pracy, prowadząc do różnych schorzeń m.in. marskości wątroby.
Filtracyjna funkcja wątroby
Przeprowadzane przez wątrobę procesy detoksykacyjne pozwalają usunąć z krwi szkodliwe produkty przemiany materii oraz dostarczane z zewnątrz toksyny, jednak równie ważna jest filtracyjna funkcja tego gruczołu. To dzięki niej niszczone są m.in. zużyte komórki organizmu, do których zaliczamy np. erytrocyty. Dzięki wątrobie możliwe jest także filtrowanie krwi w celu usunięcia z niej mocznika.
Magazynująca funkcja wątroby
Dzięki zdrowej wątrobie z przepływającej przez układ pokarmowy krwi mogą zostać wychwycone m.in. tłuszcze oraz cukry, a także inne składniki obecne w krwi i chłonce. Wątroba odpowiada za magazynowanie glikogenu, witamin, żelaza oraz tłuszczów, a następnie uwalnia je do organizmu. Warto wiedzieć, że do problemów z wątrobą może przyczynić się nadmierna suplementacja żelaza oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli witaminy E, D, K i A.
Metaboliczna funkcja wątroby
Wątroba uczestniczy w metabolizowaniu różnych substancji m.in. bilirubiny. Przekształca także dostarczane do organizmu białka oraz cukry w tłuszcze. Jest także naszym prywatnym magazynem energii, który odpowiada za uwalnianie glukozy. Co więcej, dzięki wątrobie wytwarzane są ważne dla przebiegu procesów trawiennych enzymy oraz żółć.
Czytaj też:
6 nietypowych objawów chorej wątroby