Temat: Szczepienie na koronawirusa
  
Tematy

Szczepienie na koronawirusa

Szczepienie na koronawirusa jest dostępne w Polsce od 27 grudnia. Jak się na nie zapisać, czy trzeba się do niego przygotować, gdzie można się zaszczepić i jakie są możliwe skutki uboczne?

Szczepienie na koronawirusa stało się dostępne w Polsce wraz ze startem Narodowego Programu Szczepień, który rozpoczął się 28 grudnia, dzień po zaszczepieniu pierwszej Polki – pielęgniarki naczelnej szpitala MSWiA w Warszawie Alicji Jakubowskiej.

Polski rząd podpisał umowy na zakup szczepionek na COVID-19 od pięciu firm: Pfizer/BioNTech, AstraZeneca oraz Johnson&Johnson/Janssen Pharmaceutica NV, CureVac oraz Moderna (choć Komisja Europejska podpisała tych umów sześć, również z Sanofi-GSK, na co Polska się nie zdecydowała). Do kwietnia 2021 roku rozpoczęły się szczepienia produktami koncernów: Pfizer/BioNTech, AstraZeneca i Moderna.

Jakimi szczepionkami będzie można się zaszczepić?Jakimi szczepionkami można się zaszczepić?

Cykl szczepień na COVID-19 w Polsce rozpoczął się od szczepionki Pfizer/BioNTech. W ciągu 21 dni należy przyjąć dwie jej dawki, by okazała się skuteczna. Dopiero jednak po upływie co najmniej tygodnia od drugiego szczepienia nabiera się odporności na wirusa SARS-CoV-2.

Jak działa produkt Pfizer? Podczas opracowywania szczepionki wykorzystano fragment mRNA koronawirusa, zawierający informację o białku mającym zostać przez organizm zneutralizowanym. Układ odpornościowy „odpowiada” na szczepionkę, wytwarzając przeciwciała przeciwko SARS-CoV-2. Na tej samej zasadzie działają szczepionki Moderna oraz CureVac.

Szczepionki AstraZeneca oraz Johnson&Johnson/Janssen Pharmaceutica NV są natomiast szczepionkami wektorowymi. Wektory to aktywne wirusy, która zmodyfikowano tak, by zminimalizować ryzyko zakażenia. Gdy dostaną się do ludzkiej komórki, są w stanie wytworzyć wybrane białka patogenu, przeciwko któremu ma być skierowana odpowiedź immunologiczna organizmu. Szczepionki wektorowe nie wywołują choroby, są bezpieczne, stabilne, zapewniają silną odpowiedź immunologiczną przy podaniu małej dawki.

Szczepionka wektorowa Johnson&Johnson/Janssen Pharmaceutica NV nadal poddawana jest nadal badaniom, w jednym – przeprowadzanym na 30 tysiącach osób – sprawdza się skuteczność dwóch dawek szczepienia, w drugim, w którym bierze udział 60 tysięcy ochotników, badana jest skuteczność szczepionki podawanej tylko w jednej dawce.

Kiedy i gdzie będzie można się zaszczepić na koronawirusa?Gdzie można się zaszczepić na koronawirusa?

Rodzajami podmiotów, w których będzie można się zaszczepić są:

  • przychodnie POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) i AOS (ambulatoryjnej opieki specjalistycznej),
  • szpitale,
  • szpitale rezerwowe,
  • lekarze prowadzący praktykę samodzielnie.

Rząd opublikował już też listę punktów szczepień, dostępnych w całej Polsce. Lista jest przedstawiona za pomocą specjalnej mapy, z podziałem na województwa. Mapa jest dostępna pod tym linkiem.

Kto może się zaszczepić przeciwko koronawirusowi?Kto może się zaszczepić przeciwko koronawirusowi?

Kolejność szczepień została podzielona w Polsce na etapy. Najpierw – na etapie 0 – szczepieniu mogli zostać poddani pracownicy służby zdrowia, nie tylko lekarze i pielęgniarki, ale również np. salowe. Potem – na etapie oznaczonym numerem 1 – pensjonariusze Domów Pomocy Społecznej i Zakładów Opiekuńczo-Leczniczych, osoby powyżej 60. roku życia (w kolejności od najstarszych), przedstawiciele służb mundurowych, wspierających walkę z pandemią oraz nauczyciele i osoby cierpiące na niektóre choroby przewlekłe. Etap pierwszy został podzielony na trzy podetapy. W podetapie 1a, a więc w pierwszej kolejności, zaszczepieni zostali seniorzy powyżej 60. roku życia, w podetapie 1b osoby z konkretnymi chorobami przewlekłymi: te poddawane wentylacji mechanicznej w domu, po przeszczepach, dializowane, a także cierpiące na choroby nowotworowe, będące w trakcie aktywnego leczenia. W etapie 1c szczepieni byli nauczyciele, niektórzy urzędnicy oraz przedstawiciele służb mundurowych.

Następnie – na etapie 2 – szczepieniom zostały poddane osoby poniżej 60. roku życia, cierpiące na choroby przewlekłe, a także osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa. Dopiero na ostatnim, czwartym etapie szczepień (jednak oznaczonym numerem 3) szczepieni są najpierw przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na podstawie rozporządzeń, a dopiero później wszystkie pozostałe osoby.

W marcu 2021 roku rozpoczęła się rejestracja na szczepienia osób po 60. roku życia, a w kwietniu zostały otwarte zapisy dla pozostałych roczników – dla osób urodzonych najpóźniej w 1973 roku włącznie. Informacje o zapisach dla młodszych Polaków będą podawane na bieżąco.

Jak można się zapisać na szczepienie?Jak można się zapisać na szczepienie?

Jak można się zarejestrować na szczepienie? Przede wszystkim poprzez specjalną i bezpłatną infolinię, numer jej telefonu to 989. Rejestrować będzie się można także bezpośrednio w punkcie szczepień, a także poprzez Internetowe Konto Pacjenta – pacjnet.gov.pl bądź zgłaszając się za pośrednictwem placówki, która wystawiła e-skierowanie. Co ważne, do rejestracji wystarczy tylko podanie swojego numeru telefonu i PESEL-u. Po rezerwacji wizyty pacjent otrzyma SMS z informacją o wybranym miejscu i terminie szczepienia. Jedno umówienie się wystarczy na dwie wizyty, ponieważ potrzebne są dwie dawki szczepionki. Przed drugą wizytą dana osoba ponownie otrzyma SMS.

Możliwa jest również rejestracja poprzez wysłanie SMS-a pod jeden z numerów: 664 908 556 lub 880 333 333, treść SMS-a powinna brzmieć: SzczepimySie. Wysyłając SMS, połączysz się z systemem, który pokieruje cię krok po kroku.

Dana osoba będzie mogła się zaszczepić na jeden z czterech sposobów: stacjonarnie w placówce POZ, stacjonarnie w innej placówce medycznej, przez mobilne zespoły szczepiące lub w centrach szczepiennych szpitali rezerwowych.

WAŻNE Rejestrację na szczepienia można zacząć dopiero wtedy, gdy ruszą szczepienia dla grupy, w której się znajdujesz.

Jak się przygotować do szczepienia na COVID-19?Jak się przygotować do szczepienia na COVID-19?

Szczepienie na COVID-19 nie wymaga specjalnych przygotowań. Nie trzeba być na czczo, a wręcz przeciwnie – należy normalnie przyjąć wszystkie posiłki danego dnia, np. jeśli szczepienie odbywa się rano, to śniadanie, a jeśli po południu – śniadanie i obiad. Na dwie doby przed szczepieniem warto się wyspać, nie spożywać alkoholu. Nie wolno też, bez konsultacji z lekarzem, rezygnować z przyjmowania leków stosowanych przewlekle.

Czy istnieją przeciwwskazania przeciwko szczepieniu na koronawirusa?Czy istnieją przeciwwskazania przeciwko szczepieniu na koronawirusa?

Przeciwwskazaniem do przyjęcia szczepionki na COVID-19 jest uczulenie na którąkolwiek z substancji czynnych wchodzących w jej skład. Żadna z dostępnych szczepionek nie jest również przeznaczona dla dzieci. Brakuje wystarczających badań, by potwierdzić bądź zaprzeczyć bezpieczeństwu stosowania szczepionki u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią.

Czy istnieją skutki uboczne szczepień na koronawirusa?Czy istnieją skutki uboczne szczepienia na koronawirusa i niepożądane odczyny poszczepienne (NOP)?

Firmy Pfizer i Moderna zbadały jednak krótkotrwałe skutki przyjmowania opracowanej przez siebie szczepionki. Zostały one podzielone ze względu na częstotliwość występowania:

  • objawy bardzo częste (takie, które występują u więcej niż 1 osoby na 10): ból w miejscu zastrzyku, ból głowy, ból mięśni, ból stawów, gorączka, dreszcze, zmęczenie;
  • objawy częste (takie, które występują u mniej niż 1 osoby na 10): nudności, zaczerwienienie lub nabrzmienie w miejscu wstrzyknięcia;
  • objawy nieczęste (takie, które występują u mniej niż 1 osoby na 100): złe samopoczucie, powiększone węzły chłonne.

Wiele kontrowersji wzbudziła kwestia wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych u osób po otrzymaniu szczepienia AstraZeneca. Chodzi zwłaszcza o zakrzepy krwi i ryzyko zgonu z nimi związane. Sam koncern przyjrzał się swojemu produktowi ponownie, po doniesieniach o przypadkach zakrzepów po szczepionce, otrzymanych z różnych krajów i ponownie zagwarantowano, że szczepionka jest bezpieczna.

Problem ten bada również Europejska Agencja Leków, która pracuje nad tym, by określić, czy zakrzepy zostały spowodowane u konkretnych osób szczepionką, czy innymi czynnikami. Jest to jednak bardzo trudne. Do tej pory stwierdzono, że ryzyko wystąpienia zakrzepicy zatok żylnych mózgu u osób poniżej 60. roku życia, po otrzymaniu szczepienia AstraZeneca wynosi 1 na 100 000.

Czy szczepienie na koronawirusa jest bezpłatne?Czy szczepienie na koronawirusa jest bezpłatne?

Tak, każda osoba może za darmo skorzystać ze szczepienia na koronawirusa.

Czy szczepienie na koronawirusa jest dobrowolne?Czy szczepienie na koronawirusa jest dobrowolne?

Tak. Premier RP Mateusz Morawiecki zapowiedział, że szczepienie na koronawirusa nie będzie obowiązkowe.

Czy szczepienie na koronawirusa jest dostępne dla dzieci?Czy szczepienie na koronawirusa jest dostępne dla dzieci?

Żadna ze szczepionek nie została jeszcze wprowadzona do użytku u osób poniżej 16. roku życia, jednak trwają kolejne badania wśród najmłodszych pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności preparatów przeciw COVID-19. Prowadzą je m. in. Pfizer, AstraZeneca, Johnson&Johnson.

Powiązane teksty