Ile aborcji rocznie w Polsce?

Polska ma jedno z bardziej restrykcyjnych praw aborcyjnych w Europie. Po wyroku Trybunały Konstytucyjnego z 22 października 2020 roku, aborcja eugeniczna nie jest już legalna w naszym kraju. To oznacza, że ciąża nie może zostać przerwana z powodu zdiagnozowania wad rozwojowych czy wad letalnych u płodu.

Czym jest aborcja?

Aborcja oznacza usunięcie ciąży. Może ona się odbyć na różne sposoby: za pomocą przyjęcia leków poronnych, które wywołają skurcze macicy i krwawienie, a także za pomocą zabiegu, w trakcie którego płód zostanie usunięty z macicy.

Aborcję najczęściej wykonuje się w pierwszym trymestrze ciąży. W niektórych sytuacjach przeprowadzenie zabiegu jest możliwe do 24 tygodnia ciąży. Przerwanie ciąży jest w wielu krajach dopuszczalne gdy ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego, a także gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia matki. W zachodniej Europie wyniki badań informujące o wykryciu nieodwracalnego upośledzenia płodu, nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu albo współistniejących wad somatycznych również stanowią wskazanie do aborcji.

W Polsce zabieg przerwania ciąży musi być jasno udokumentowany. Jeśli wykonano badania, a przesłanki medyczne wskazują na zdiagnozowanie u płodu ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia, nie oznacza to możliwości wykonania aborcji.

Aborcja w Polsce - powody przerywania ciąży

W Polsce ciążę można przerwać jedynie wtedy gdy stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia matki. Musi to zostać jednak odpowiednio udokumentowane i poparte badaniami, które wskażą, że ciąża stanowi zagrożenie. W innym wypadku lekarzowi, który dokona aborcji, grozi odpowiedzialność karna.

Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego powodem przerwania ciąży nie mogą być już wady letalne płodu. Jeśli więc badania prenatalne i badania USG wskazały prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu, nie stanowi to wskazania do przerwania ciąży. Zagrożeniem zdrowia kobiety nie są zaburzenia psychiczne, które mogą pojawić się po otrzymaniu informacji, że dziecko jest ciężko i nieodwracalnie upośledzone i że może nie przeżyć porodu, a nawet jeśli tak się stanie, umrze na skutek nieuleczalnej choroby.

Skala zjawiska, czyli aborcja na świecie

Każdego roku na świecie wykonuje się ponad 55 milionów zabiegów przerwania ciąży. Jest ich dużo mniej w społeczeństwach zachodnich. W krajach rozwijających się wykonuje się dużo więcej zabiegów aborcyjnych. Wielkim problemem jest brak odpowiednich warunków sanitarnych, w których są wykonywane, a także nierzadko brak kompetencji lekarzy, którzy je wykonują. Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia WHO, co roku na świecie odbywa się ponad 20 milionów niebezpiecznych aborcji. W czasie zabiegów przerwania ciąży w krajach rozwijających się wiele kobiet zostaje okaleczonych albo umiera z powodu powikłań.

Etapy rozwoju płodu

W różnych miejscach na świecie dopuszcza się dokonanie aborcji w różnych tygodniach ciąży. Wiele krajów zalegalizowało możliwość przerwania ciąży na jej wczesnym etapie i to nie tylko w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu, ale także w innych sytuacjach. Zabieg przerwania ciąży można wykonać m.in. w Meksyku czy Argentynie. W Stanach Zjednoczonych jest to uzależnione od regionu. I tak np. w Kalifornii kobieta ma prawo aborcyjne, podczas gdy w Teksasie już go nie posiada.

W Europie większość państw dopuszcza możliwość przerwania ciąży do 12 tygodnia. W tym czasie dobiega końca okres organogenezy, co oznacza, że ukształtowane są już wszystkie najważniejsze narządy wewnętrzne płodu. Aborcji można dokonać legalnie (także na "życzenie") w wielu krajach zachodniej Europy, m.in. w Niemczech, Francji czy Holandii. Zabieg przerwania ciąży jest niedopuszczalny w Watykanie, na Malcie i w San Marino.

Przyczyny wykonywania aborcji

Na świecie wykonuje się aborcję z różnych przyczyn. W biednych krajach rozwijających się, gdzie antykoncepcja nie jest tak rozpowszechniona jak na Zachodzie, kobiety decydują się na usunięcie niechcianej ciąży z powodów ekonomicznych, finansowych czy społecznych. Kobietom niezamężnym może grozić społeczny ostracyzm za zajście w ciążę przed ślubem. Wiele pań nie ma też środków finansowych na utrzymanie gromadki dzieci i zapewnienie im dobrych warunków do rozwoju. Uciekają się więc one do aborcji, licząc, że w ten sposób pozbędą się "problemu".

Kobiety z biednych krajów nierzadko nie mają środków ani możliwości, by utrzymać ciężko chorego członka rodziny i zapewnić mu jakikolwiek byt. Jeśli więc zachodzi uzasadnione podejrzenie ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, często decydują się na aborcję.

W krajach zachodnich, w Stanach Zjednoczonych i w Europie, gdzie społeczeństwa są bogatsze, a warunki do życia inne, aborcja często wynika z powodu rozpoznania wad letalnych u płodu. Po zdiagnozowaniu wad rozwojowych u płodu, wiele kobiet nie czuje się na siłach, by podjąć się trudu i wychowania nieuleczalnie chorego dziecka. Nie potrafią poradzić sobie z takim cierpieniem, a decyzja o aborcji obarczona jest ogromnymi kosztami psychicznymi, nierzadko depresją i zaburzeniami lękowymi. To trudna moralnie decyzja, której podjęcie pociąga za sobą ogromne koszta emocjonalne.

Przyczynami aborcji mogą być zatem:

• zagrożenie zdrowia kobiety ciężarnej
• zagrożenie życia kobiety
• uszkodzenie płodu
• prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu
• wykrycie nieuleczalnej choroby albo wad letalnych płodu

  Przyczyną aborcji może być również ciąża powstała na skutek czynu zabronionego.

Ile aborcji wykonuje się rocznie w Polsce?

Najwięcej aborcji w Polsce wykonano z powodu wykrycia wady u płodu. Choroby płodu wciąż są główną przyczyną przerwania ciąży. Badania prenatalne wskazujące na wady letalne płodu i fakt, że nie będzie on zdolny do przeżycia poza organizmem kobiety ciężarnej, najczęściej wstrząsają rodzicami. Mimo że polskie prawo mówi o ochronie płodu ludzkiego, jeszcze do niedawna w takiej sytuacji można było dokonać przerwania ciąży. Dziś możliwość legalnej aborcji została zakazana, a choroby płodu nie są już wskazaniem do przerwania ciąży. Nadal jednak dopuszczalne jest dokonanie aborcji w Polsce, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego lub zagraża życiu kobiety.

Ile zabiegów przerwania ciąży wykonano w Polsce?

1. 1074 zabiegi zostały przeprowadzone z powodu wykazania przez badania prenatalne lub na podstawie innych przesłanek medycznych dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

• 415 z zabiegów wynikających z tej przesłanki wykonano na płodach z trisomią 21, czyli zespołem Downa. W 271 przypadkach nie wystąpiły współistniejące wady somatyczne, w 164 – wystąpiły.
• 200 aborcji wykonano z powodu dwóch i więcej wad układów i organów uwidocznionych w badaniu obrazowym.
• 156 aborcji wykonano z powodu jednej wady układu i organu.

2.33 zabiegiprzeprowadzono, ponieważ ciąża zagrażała zdrowiu bądź życiu kobiety.

3. 3 zabiegi przeprowadzono, ponieważ wystąpiło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała na skutek czynu zabronionego.

Aborcja eugeniczna stanowiła więc 97,6 procent wszystkich przeprowadzonych w Polsce legalnie zabiegów.

Zakaz dokonywania aborcji nie zmniejsza jej liczby. Jak wynika z danych czasopisma „The Lancet”, w krajach, w których aborcja jest zakazana lub legalna tylko w przypadku zagrożenia życia matki, wykonuje się 37 aborcji na 1000 ciężarnych kobiet. W krajach, gdzie jest ona legalna – 34 aborcje na 1000 kobiet.

W 2019 roku wykonano w Polsce ponad 1110 zabiegów przerwania ciąży. Jak wynika z oficjalnych danych Ministerstwa Zdrowia, większość zabiegów przerwania ciąży została przeprowadzona z powodu wykrycia nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu płodu lub wad letalnych uniemożliwiających egzystencję poza organizmem matki. Aborcje zostały przeprowadzone po tym jak przesłanki medyczne wskazały na wysokie prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Najczęściej rozpoznawano zespół Downa.

Najwięcej aborcji przeprowadzono w województwie mazowieckim (256). Później kolejno w województwach śląskim i pomorskim. Najmniej zabiegów wykonano w województwach lubelskim i warmińsko-mazurskim.

Liczba nielegalnych aborcji w Polsce

Według danych organizacji pro-life w Polsce co roku wykonuje się od 7 do 13 tysięcy nielegalnych aborcji rocznie. Ministerstwo zdrowia dysponuje tylko oficjalnymi danymi, natomiast nie da się zaprzeczyć, że istnienia podziemia aborcyjnego. Wiele kobiet decyduje się również przerwać ciążę za granicą, w krajach, w których prawo aborcyjne jest bardziej liberalne.

Skutki aborcji dla zdrowia kobiet

Aby aborcja była bezpieczna dla zdrowia kobiety, powinna zostać przeprowadzona w warunkach szpitalnych. Muszą być one sterylne, a sam zabieg przeprowadzony przez personel, który posiada odpowiednie doświadczenie. Nie oznacza to jednak, że nawet prawidłowe (z punktu widzenia medycznego) przerwanie ciąży nie pozostawia śladów w organizmie kobiety. Dla zdrowia matki może to być ogromne obciążenie, nie tylko fizyczne, ale przede wszystkim psychiczne.

Złe wykonanie zabiegu może narazić kobietę na wiele powikłań. Mogą wystąpić zrosty, stany zapalne, niedrożność jajowodów. Nie wolno też zapominać o kosztach psychicznych, do których zaliczają się obniżenie kondycji psychicznej, bezsenność, poczucie winy, smutek, niekiedy nawet depresja. Utrzymanie zdrowia psychicznego po zabiegu przerwania ciąży nie jest łatwo i bardzo często jest uzależnione od podjęcia terapii u psychologa lub psychiatry.

Metody nielegalne na świecie i w Polsce

Aborcja nielegalna to zabieg przerwania ciąży, który może narazić kobietę na wiele powikłań. Wykonywana jest ona w nieodpowiednich warunkach sanitarnych, przez personel, który nie posiada odpowiedniego doświadczenia. Tego rodzaju aborcja może narazić kobietę na problemy z posiadaniem potomstwa w przyszłości (np. spowodować niedrożność jajowodów), ale też doprowadzić do zrostów czy stanów zapalnych w obrębie macicy.

Czytaj też:
Aborcja eugeniczna – czym jest, na czym polega i czy jest legalna w Polsce?