Polscy studenci z myślami samobójczymi. Co prowadzi do kryzysu?

Z informacji opublikowanych przez Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że stres związany ze studiowaniem jest największym wyzwaniem dla większości młodych, uczących się ludzi. 6 na 10 osób zgłasza, że stres utrudnia im codzienne funkcjonowanie na uczelni.

Studenci w kryzysie – czym się stresują?

Współczesny student musi sprostać licznym oczekiwaniom. Nie chodzi tylko o opanowanie materiału – to normalne, że na studiach trzeba się uczyć. Jednak studentom coraz trudniej odnaleźć się w grupie rówieśniczej i nawiązać bliższe relacje. Do tego dochodzi presja narzucona przez otoczenie – od absolwentów uczelni niejednokrotnie oczekuje się jednocześnie wysokich kwalifikacji i bogatego doświadczenia zawodowego. W związku z tym młode osoby szybciej niż kiedyś podejmują pracę i stają się bardziej samodzielne. Do tego dochodzoną emocje związane m.in. z opuszczeniem domu rodzinnego i przeniesieniem się w nowe miejsce oraz koniecznością dostosowania się do nieznanej sytuacji. Presja z tym związana jest przytłaczająca, co odbija się na zdrowiu psychicznym studentów. Skutkiem tego są m.in. zaburzenia lękowe, ataki paniki, depresja czy uzależnienia.

Coraz gorszy stan zdrowia psychicznego studentów

O tym, że stan zdrowia psychicznego polskich studentów jest alarmujący, donosił jeszcze w czasie pandemii koronawirusa Rzecznik Praw Pacjenta. Z raportu przygotowanego wówczas na bazie danych pobranych z polskich uczelni wynikało, że studenci borykają się z takimi problemami jak niska samoocena, stres, myśli samobójcze, zaburzenia lękowe, depresyjne, nerwice, problemy adaptacyjne, zaburzenia osobowości. Osoby biorące udział w badaniu podkreślały, że przerastają je kryzysy w relacjach koleżeńskich, uczuciowych czy rodzinnych, samotność, problemy z komunikacją z rówieśnikami oraz brak empatii z ich strony.

Ilu studentów ma problemy psychiczne?

O ile przed pandemią na zaburzenia lękowe i depresyjne skarżyło się 40 procent studentów, aktualnie problem ma dużo większą skalę. Badania pilotażowe w tym zakresie przeprowadzili pracownicy Uniwersytetu Dolnośląskiego DSW. Wynika z nich, że blisko 1/3 studentów pierwszego roku przechodzi zaostrzony kryzys. Zdaniem dr Beaty Rajby, psycholożki, wykładowczyni z tej uczelni, blisko połowa studentów ma objawy depresji i zaburzeń lękowych. Ekspertka dodaje, że nawet 70 procent młodych ludzi ma więcej niż jedną tożsamość w sieci.

„W ten sposób wypróbowują się w różnych relacjach społecznych, ćwiczą interakcje, ale jednocześnie robią to, kryjąc się pod maską, wcielając w kolejne tożsamości, jak w awatara. Jest to bardzo bezpieczne, bo jeśli coś pójdzie nie tak, po prostu kasują profil. Ale idąc na studia, muszą stanąć przed grupą zupełnie obcych rówieśników, nie mając tej pewności siebie, którą nam dawały sukcesy w interakcjach z naszymi kolegami. Nasi studenci w tej chwili mają ograniczony zasób takich doświadczeń, towarzyszy im więc szalona niepewność” – mówi dr Rajba.

Gdzie student w kryzysie powinien szukać pomocy?

Jeśli student znajdzie się w kryzysie psychicznym, powinien jak najszybciej udać się po pomoc. O takie wsparcie mogą poprosić również osoby z jego najbliższego otoczenia – współlokatorzy z akademika, koledzy z roku, rodzeństwo czy przyjaciele. Pomocy można szukać w Poradniach Zdrowia Psychicznego – tam nie obowiązuje rejonizacja, a ze świadczeń w ramach NFZ można skorzystać w dowolnym miejscu w Polsce. Jeśli sytuacja jest kryzysowa i student ma np. myśli samobójcze, należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala, na izbę przyjęć oddziału psychiatrycznego.

Pomocy można szukać też na uczelniach – niektóre wprowadzają specjalne programy integracji. Warto też szukać specjalistycznego wsparcia w sieci. Ciekawe inicjatywy organizuje m.in. Sieć Przyjaciół Zdrowia Psychicznego – jedna z ostatnich to akcja „Sesja to nie depresja”.

Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej informuje również o możliwościach szukania wsparcia pod następującymi numerami telefonów:

• Centrum wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego – 800 702 222,
• Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111,
• Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12,
• Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym – 116 123,
• Policyjny Telefon Zaufania – 800 120 226,
• Infolinia pomocowa dla dzieci, młodzieży i ich opiekunów – 800 080 222,
• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – 800 12 00 02.
• W przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia – 112.