W ustaleniu przyczyny bólu istotne są okoliczności jego występowania. Inne oprócz bólu typowe objawy chorobowe to swędzenie, kłucie, krwawienie z odbytu i skurcze żołądka. Ten rodzaj bólu ma wiele różnych przyczyn, od nieznaczących do bardzo poważnych. Za chwilę prześledzimy te najpopularniejsze.
Czytaj też:
Zaparcia to nie tylko bolesna dolegliwość. To może być objaw niebezpiecznej choroby
Hemoroidy
Hemoroidy są to żyły znajdując się w odbycie, które powiększyły się. Mogą rozwijać się wewnątrz lub na zewnątrz odbytnicy. Są częstą przyczyną uczucia dyskomfortu w odbycie, szczególnie jeśli znajdują się wewnątrz niego.
Według National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases u około 50 procent dorosłych osób w wieku powyżej 50 lat rozwijają się hemoroidy. Opuchlizna żył w odbycie pojawiają się często, gdy dana osoba ma problemy z wypróżnianiem i z trudem wypycha kał. Silne parcie podczas porodu również zwiększa ryzyko rozwoju hemoroidów.
Oprócz bólu odbytnicy hemoroidy mogą powodować dodatkowe objawy, w tym obrzęk wokół odbytu, swędzenie i pieczenie.
Szczelina odbytu
Szczelina odbytu to niewielka, jednak bolesna rana na błonie śluzowej, która wyściela odbyt od wewnątrz. Zwykle powstaje z powodu rozciągania lub nadwyrężania tkanki przy rozwarciu odbytnicy. Podobnie jak w przypadku hemoroidów, szczelina odbytu występuje także w wyniku wytężonego parcia podczas porodu, a nawet... przechodzenia przez odbyt bardzo twardego stolca.
Inne objawy szczeliny odbytu obejmują pieczenie, zwiększony ból odbytnicy podczas wypróżnień oraz występowanie krwi w kale.
Skurcze mięśni i napadowy ból odbytu
Podobnie jak wszystkie mięśnie, te ulokowane wokół odbytnicy również mogą doświadczać skurczów. One z kolei często powodują ból. Skurcze odbytnicy mogą trwać tylko kilka sekund lub kilka minut. Krótkotrwałe skurcze odbytu nazywane są z łaciny proctalgia fugax, co po polsku oznacza napadowy ból odbytu.
Niektóre czynniki, takie jak wypróżnienie, aktywność seksualna lub zaparcia czasem powodują skurcze. Skurcze mogą również wystąpić bez wyraźnie określonego powodu.
Wyniki niektórych badań sugerują, że napadowe bóle są powszechne i mogą występować u około 18 procent populacji. Najczęściej rozwija się u dorosłych w wieku 30-60 lat, przy czym dolegliwość ta częściej dotyczy kobiet.
Zespół dźwigaczy odbytu jest odmianą bólu napadowego. Obejmuje skurcze i ból odbytnicy, które mogą trwać nawet 20 minut. Skurczom towarzyszyć może ból, który nasila się podczas siedzenia.
Czytaj też:
Szokujący związek między antybiotykami a rakiem jelita
Zaleganie kału
Zaleganie kału występuje, kiedy bardzo twardy stolec utknął w odbytnicy. Przewlekłe zaparcia są najczęstszą przyczyną tego problemu. Ta nagromadzona masa blokuje ujście kału, który gromadzi się dalej i może spowodować kolejne problemy.
Inne objawy zalegania mogą obejmować wzdęcia, ból brzucha i nudności.
Dolegliwości jelitowe
Problemy z jelitami mogą powodować skurcze żołądka, biegunkę i zmniejszenie apetytu. Niektóre dolegliwości często przyczyniają się także do rozwoju stanu zapalnego w obrębie jelit, a także odbytnicy.
Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) podały, że zarówno wrzodziejące zapalenie jelita grubego, jak i choroba Crohna mogą powodować ból w dolnym odcinku jelita. Innym, nietypowym objawem chorób jelit może być także występowanie krwi w kale.
Wypadanie odbytu
Ta przykra dolegliwość występuje, gdy część lub całość odbytnicy wysuwa się przez otwór odbytu. Nie jest to zbyt powszechnym stanem, a przyczyna jego występowania nie jest do końca znana. Amerykańskie Towarzystwo Chirurgów Okrężnicy i Odbytnicy szacuje, że dotyczy mniej niż 3 na 100000 osób. Jednak nawet 67 procent osób, które doświadczają wypadania odbytnicy, miewa długotrwałe zaparcia. Wypadanie pojawia się najczęściej u kobiet w wieku powyżej 50 lat.
Inne objawy wypadania odbytnicy obejmują wybrzuszenie na zewnątrz odbytu, wycieki z odbytu oraz ból podczas wypróżnień.
Rak odbytu
Rak odbytnicy może również powodować dyskomfort w tej lokalizacji. Jednak większość przypadków bólu odbytnicy nie jest spowodowana rakiem.
Mimo to ważne jest, aby zachować czujność, kiedy pojawią się inne objawy mogące świadczyć o zachorowaniu na raka odbytnicy. Są to nagłe zmiany w pracy jelit, ból odbytnicy, który nasila się lub nie ustępuje, krew w kale oraz niezamierzona utrata masy ciała.
Kiedy trzeba niezwłocznie odwiedzić lekarza?
Powinieneś porozmawiać z lekarzem, jeśli ból odbytnicy trwa dłużej niż kilka dni. Taka dolegliwość często ustępuje dość szybko bez konieczności odbycia wizyty w przychodni. Są jednak przypadki, w których jest ona wysoce wskazana, a nawet obowiązkowa. Dlatego też umów się czym prędzej ze specjalistą w poradni, jeżeli:
-
ból trwa dłużej niż kilka dni
-
ból staje się silny lub promieniuje do innych obszarów ciała
-
pojawia się gorączka
-
występują krwawienia z odbytu
-
przy rozwarciu odbytu wyczuwasz guzek
- nastąpił uraz odbytu.
Czytaj też:
Rak jelita grubego coraz częściej atakuje młodych ludzi. Jakie daje objawy?