Uczucie świądu skóry może pojawiać się sporadycznie lub występować przewlekle. Jeżeli oprócz świądu pojawiają się również zmiany skórne, to może świadczyć o schorzeniu, którego podłożem jest reakcja alergiczna lub choroba dermatologiczna. Często świąd skóry wywołuje atopowe zapalenie skóry, które przebiega z okresami zaostrzenia się uciążliwych objawów oraz okresami remisji.
Czy to choroba?
Swędzenie skóry należy zawsze skonsultować z lekarzem, który po wykonaniu niezbędnych badań, określi przyczynę tej uciążliwej dolegliwości. To bardzo ważne, bo swędzenie skóry w nocy może być spowodowany chorobą ogólnoustrojową. Uczucie swędzenia skóry powodują np. niektóre choroby zakaźne, schorzenia dermatologiczne, choroby autoimmunologiczne, choroby hematologiczne, zaburzenia hormonalne, niektóre leki, a także choroby pasożytnicze.
Jeżeli nie można wykryć przyczyny świądu, to może być on związany z zaburzeniami o podłożu psychicznym, stanowiąc jeden z objawów np. zaburzeń lękowych. W tym przypadku mamy do czynienia z jednym z dość częstych objawów somatycznych, które pojawiają się np. u osób cierpiących na zaburzenia nerwicowe. Świąd może także wskazywać na inne choroby, które mają podłoże psychiczne np. depresję.
Uczycie swędzenia to jeden z najbardziej uciążliwych objawów schorzeń, który trudno zredukować. Nieprzyjemny świąd wyzwala potrzebę drapania, co staje się częstą przyczyną dodatkowych problemów, sprzyjając zakażeniom bakteryjnym. Niekiedy skutki uboczne drapania skóry wymagają specjalistycznego leczenia, dlatego warto dowiedzieć się więcej na temat możliwych przyczyn swędzenia skóry wieczorem i w nocy.
Uporczywy świąd skóry – co warto wiedzieć?
Świąd pojawia się na skutek działania kilku czynników. Wywołują go miejscowe odczyny zapalne po ukąszeniach owadów, różnego rodzaju choroby skóry, podrażnienia skóry, nadmierna suchość skóry, a także nadmierna potliwość. Przyczyną swędzenia skóry nie zawsze są czynniki zewnętrzne, bo źródło problemu może kryć się we wnętrzu naszego organizmu.
Świąd skóry może być objawem różnych chorób ogólnoustrojowych. Swędzenie skóry pojawia się np. w chorobach wątroby, chorobach nerek, niektórych niedoborach żywieniowych, a także jest objawem zaburzeń w wydzielaniu hormonów. Świąd skóry jest także jednym z wielu objawów chorób o podłożu immunologicznym, dlatego nigdy nie należy bagatelizować tej dolegliwości. W niektórych przypadkach świąd skóry nasilający się wieczorem i w nocy może wskazywać na bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia. Jeżeli swędzenie skóry występuje np. u kobiety ciężarnej i przebiega bez wysypki oraz innych zmian skórnych, to może wskazywać np. na cholestazę ciążową, czyli zaburzenia w produkcji i transporcie żółci. Cholestaza ciążowa powoduje uporczywy świąd dłoni i stóp, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie zarówno dla kobiety ciężarnej, jak i jej nienarodzonego dziecka.
W większości przypadków świąd nie jest jednak związany z poważnymi schorzeniami oraz zaburzeniami, które mogą doprowadzić do znacznego pogorszenia się stanu zdrowia lub utraty życia. Trzeba jednak wiedzieć, że może być objawem poważnej choroby, dlatego zawsze należy udać się do lekarza rodzinnego lub lekarza dermatologa w celu wykrycia jego przyczyny.
Swędzenie skóry – reakcje alergiczne i AZS
Swędzenie skóry mogą wywoływać alergeny. Do częstych przyczyn świądu skóry zaliczamy m.in. alergeny pokarmowe i alergeny wziewne. Reakcja alergiczna może rozwinąć się także na skutek kontaktu skóry z czynnikiem alergizującym np. składnikami kosmetyków lub pozostałościami środków piorących i płynów zmiękczających, które znajdują się na tkaninach.
Alergicy często cierpią z powodu świądu. Reakcja alergiczna np. na alergeny obecne w pokarmach lub kontakt z roztoczami kurzu domowego może doprowadzić do pojawienia się nocnego świądu oraz atopowego zapalenia skóry (AZS).
Objawem atopowego zapalenia skóry jest m.in. swędzenie skóry, zaczerwienienie skóry, łuszczenie skóry, a także pękanie skóry, które powoduje powstawanie bolesnych ran. W przebiegu atopowego zapalenia skóry nieprzyjemne uczucie świądu może być wywołane np. niezdiagnozowaną alergią pokarmową oraz alergią wziewną lub innymi czynnikami, do których zaliczamy m.in. czynniki środowiskowe.
Atopowe zapalenie skóry częściej występuje u alergików, jednak może także rozwinąć się u osób, u których testy alergiczne nie wykryją żadnych nieprawidłowości. Za częste przyczyny rozwoju atopowego zapalenia skóry uznaje się m.in. zaburzenia mikrobiomu skóry. Atopowe zapalenie skóry najczęściej powoduje świąd, suchość i złuszczanie się naskórka na twarzy, w zgięciach łokci i pod kolanami, jednak zmiany mogą obejmować również większe fragmenty skóry, a nawet całe ciało. Charakterystyczne dla atopowego zapalenia skóry jest nasilanie się zmian w okresie jesienno-zimowym oraz stopniowe ustępowanie objawów w okresie wiosenno-letnim.
W przebiegu atopowego zapalenia skóry świąd często nasila się wieczorem, po prysznicu lub gorącej kąpieli, co ma związek z podrażnieniem skóry przez ciepłą wodę, a także niewłaściwie dobrane kosmetyki. Świąd może nasilać się także w nocy, jeżeli przegrzewamy skórę, śpiąc w zbyt ciepłej piżamie lub pod grubą kołdrą.
Czytaj też:
Jak przywrócić skórze utracony kolagen? Najlepsze przepisy
Nie wszyscy alergicy cierpią z powodu atopowego zapalenia skóry. Jeżeli uporczywy świąd pojawia się okresowo, to warto notować np. spożywane pokarmy oraz zapisywać inne możliwe przyczyny jego wystąpienia. Świąd może pojawić się po spożyciu np. pomidorów, ryb, owoców morza, a także innych pokarmów i napojów np. mleka. Dość często ma związek ze stosowanymi przez nas kosmetykami, które zawierają SLS-y, parabeny i inne substancje chemiczne.
Co więcej, świąd może również pojawić się na skutek kontaktu skóry z detergentami. Swędząca skóra na skutek reakcji alergicznej jest zaczerwieniona, może się łuszczyć oraz pojawia się na niej wysypka. Najczęściej wysypka alergiczna ma postać pokrzywki. Jeżeli świąd i zmiany skórne pojawiają się jedynie w fałdach ciała, to mogą mieć związek np. z drażniącym działaniem potu lub wskazywać na początek choroby o podłożu grzybiczym.
Swędzenie skóry a choroby pasożytnicze
Choroby pasożytnicze skóry również mogą objawiać się swędzeniem. Jest ono jednym z charakterystycznych objawów w przebiegu świerzbu, który wywołują mikroskopijnej wielkości roztocza. Nie są to te same roztocza, co żyją np. w materacach. Świerzbowiec ludzki powoduje wysypkę oraz nasilający się w nocy świąd, który spowodowany jest aktywnością mikroskopijnej wielkości pasożytów. Początkowo zmiany skórne i świąd mogą koncentrować się na dłoniach i stopach, w fałdach skórnych oraz w okolicy narządów płciowych, stopniowo się rozprzestrzeniając.
Świąd skóry po położeniu się do łóżka, który koncentruje się w okolicy odbytu, wskazuje na owsiki. Owsica to częsta choroba pasożytnicza, która diagnozowana jest przede wszystkim u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Swędzenie skóry w nocy mogą powodować także żywiące się naszą krwią pluskwy łóżkowe, które żerują, kiedy my śpimy. Choć ugryzienie pluskwy jest bezbolesne, to powoduje ono miejscowy stan zapalny, który wywołuje świąd. Po ugryzieniu pluskwy może pojawić się duży rumień oraz opuchlizna, jeżeli doprowadzi ono do reakcji alergicznej.
Świąd skóry a choroby zakaźne
Świąd skóry może być związany z chorobami zakaźnymi, jednak w tym przypadku, nie występuje on jedynie wieczorem i w nocy. Swędzenie oraz zmiany skórne wywołuje m.in. ospa wietrzna, liszajec zakaźny i odra. W przebiegu chorób zakaźnych świąd może nasilać się w nocy na skutek rozgrzania ciała. Zwykle towarzyszy mu gorączka oraz inne objawy np. grypopodobne.
Swędzenie skóry wieczorem – to może być objaw poważnej choroby
Swędzenie skóry jedynie wieczorem lub w nocy zawsze jest niepokojącym objawem, zwłaszcza jeżeli świądowi nie towarzyszy zaczerwienienie skóry, wysypka lub inne zmiany skórne. Nocny świąd skóry jest jednym z objawów niedoboru żelaza o różnym podłożu, a także poważnej choroby nowotworowej, czyli ziarnicy złośliwej. W tym przypadku charakterystycznym objawem jest świąd, który pojawia się w nocy. Początkowo występuje on w obrębie nóg, a następnie obejmuje całe ciało. Ziarnica złośliwa wywołuje bardzo nieprzyjemny, palący świąd skóry, który wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
Inne przyczyny swędzenia skóry wieczorem
Świąd skóry, który nasila się wieczorem lub w nocy może być jednym z objawów postępującej niewydolności nerek i wątroby. W tym przypadku pojawiają się także inne objawy np. przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zaburzenia w oddawaniu moczu, a także żółtaczka. W zależności od przyczyny niewydolności narządów wewnętrznych świąd ma różne nasilenie oraz może obejmować całe ciało lub jedynie fragmenty skóry.
Do częstych przyczyn, które powodują swędzenie skóry w nocy, zaliczamy także niektóre choroby endokrynologiczne np. zaburzenia w wydzielaniu hormonów tarczycy, schorzenia psychiczne oraz przyjmowanie niektórych leków. Nasilający się w nocy świąd jest także typowy dla niektórych chorób przebiegających z upośledzeniem naturalnych mechanizmów odporności np. AIDS.
Podsumowując, w większości przypadków świąd skóry wieczorem i w nocy wskazuje na niegroźne, jednak wymagające konsultacji lekarskiej oraz leczenia schorzenia np. o podłożu alergicznym, podrażnienia skóry i jej nadmierne przesuszenie. Może być również związany z chorobami dermatologicznymi np. atopowym zapaleniem skóry i łuszczycą. Nieprzyjemne uczucie swędzenia, które dokucza przede wszystkim w nocy, bywa również związane z poważnymi schorzeniami i niewydolnością niektórych narządów, dlatego nie należy go bagatelizować.
Warto wiedzieć, że świąd może być objawem cholestazy, niektórych nowotworów, a także postępującej niewydolności nerek i zakażeń pasożytniczych. Jeżeli nie towarzyszą mu zmiany skórne i przebiega z osłabieniem, utratą masy ciała oraz przewlekłym zmęczeniem, to wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej!
Czytaj też:
Martwy naskórek – jak złuszczać naskórek? Sprawdzone metody