Ból nerek – przyczyny i objawy bólu nerek. Profilaktyka chorób nerek

Nerki czy kręgosłup – co boli? Na to pytanie zawsze powinien odpowiedzieć lekarz, jednak istnieje kilka charakterystycznych różnić, które mogą wskazywać na konkretną przyczynę dolegliwości. Na co zwrócić uwagę i jakie objawy należy zawsze skonsultować z lekarzem?

Po co człowiekowi nerki?

Nerki to jedne z najważniejszych organów w ciele człowieka. Każdego dnia ponad 300 razy oczyszczają krew z toksyn, kwasu moczowego i innych substancji chemicznych. Ich podstawową i główną funkcją jest jednak wytwarzanie moczu.

Jeśli nerki przestają pracować prawidłowo, pojawiają się problemy z wydalaniem moczu. To powoduje silny ból nerek, ale i dolegliwości ze strony układu moczowego. Zaburzenia pracy nerek niosą poważne konsekwencje dla organizmu, a ostra niewydolność nerek może nawet doprowadzić do zgonu.

Co ciekawe, człowiek jest w stanie normalnie żyć, mając tylko jedną nerkę. Dlatego przeszczep nerki jest nadzieją dla osób, które cierpią na poważne schorzenia tych organów.

Ból nerek – gdzie najczęściej jest umiejscowiony?

Ból nerek najczęściej dotyczy jednej strony dolnej partii pleców. Pojawia się w okolicy lędźwiowej i dlatego bywa mylony z bólem kręgosłupa.

Przyczyny bólu nerek – choroby powodujące ból nerek

Ból nerek może być spowodowany przez różne dolegliwości. Niekiedy ból w okolicy lędźwiowej pleców pochodzi ze strony kręgosłupa i w żaden sposób nie jest powiązany ze stanem zapalnych nerek. Może również być spowodowany infekcją układu moczowego - w takiej sytuacji konieczne jest badanie ogólne moczu, a często także i posiew.

Najczęstsze przyczyny bólu nerek to piasek i kamienie nerkowe. Piaskiem nazywane są złogi, które odkładają się w moczowodach i nerkach. Pojawiają się na skutek nieodpowiedniej diety bogatej w białko i wapń, a także ubogiej w płyny. Piasek może także pojawić się na skutek różnych schorzeń, m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego czy nadczynności przytarczyc. Aby pozbyć się piasku, należy zmienić dietę i mocno zwiększyć liczbę przyjmowanych płynów dziennie.

Ból nerek mogą powodować też śródmiąższowe zapalenie nerek, ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek, a także kolka nerkowa czy torbiele nerek.

Ból nerek – charakterystyka

Ból nerek najczęściej jest silny i przeszywający, odczuwalny po jednej stronie pleców. Może promieniować do pachwiny lub brzucha. Mogą mu towarzyszyć też różne objawy, m.in. gorączka, problemy z oddawaniem moczu, krwiomocz. W przypadku wystąpienia tak silnego bólu nerek, należy skonsultować się z lekarzem. Jeśli pojawia się krwiomocz lub gorączka, konieczna może okazać się hospitalizacja.

Ból nerek – czym jest? Jakie objawy mogą mu towarzyszyć?

Dolegliwościom bólowym ze strony układu moczowego i nerek mogą towarzyszyć różne objawy:

• problemy z oddawaniem moczu
• bolesne parcie na mocz
• zmętnienie moczu
• krwiomocz
• nudności
• wymioty
  
• wysoka temperatura
• dreszcze
• bladość
• nadmierne pocenie się
• ból w okolicy lędźwiowej
• spadek masy ciała

Wystąpienie jakichkolwiek spośród tych objawów jest wskazaniem do natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Nerka może przestać pracować prawidłowo, mogą wystąpić niepokojące objawy takie jak obrzęk moczowodu czy zastój w drogach moczowych. Są to wskazania do hospitalizacji.

Dlaczego bolą plecy?

Ból pleców może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich są choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, które nie dotykają już jedynie osób starszych. Przyczyną zwyrodnienia może być siedzący tryb życia, nadwaga, otyłość, a nawet chodzenie na szpilkach, dlatego warto od młodości dbać o kręgosłup i postawić na sprawdzoną profilaktykę, czyli aktywny tryb życia oraz unikanie nadmiernego przybierania na wadze. Niekiedy silny ból pleców, pojawiający się po jednej stronie i przypominający ból nerek, może wynikać ze spania w nieprawidłowej pozycji. W takiej sytuacji dobrze jest zainwestować w dobrej jakości materac o odpowiedniej twardości oraz w poduszkę ortopedyczną, które pomogą nam przybrać odpowiednią pozycję do snu. Może to wyeliminować ból w okolicy lędźwiowej i bóle po obu stronach kręgosłupa.

Ból pleców mogą także powodować choroby narządów wewnętrznych. Powodują go, m.in. choroby nerek, trzustki i choroby ginekologiczne. Jak rozpoznać przyczynę bólu? Najprostszym sposobem na wstępne zdiagnozowanie przyczyny bólu pleców jest obserwacja własnego organizmu – o tym, co nas boli wiele mówi moment pojawienia się bólu, jego nasilenie, czas trwania, a także współtowarzyszące mu dolegliwości.

Jak boli kręgosłup?

Objawy bólu kręgosłupa są dość charakterystyczne, jednak zależą od miejsca, w którym występuje problem. Typowy dla bólu kręgosłupa jest moment pojawienia się dolegliwości – ból pojawia się najczęściej po długotrwałym staniu lub siedzeniu, schylaniu się oraz przebywaniu w innej, wymuszonej pozycji przez dłuższy czas, a także po wysiłku fizycznym związanym z pracą lub treningiem.

Typowy ból krzyża rozpoczyna się łagodnie i stopniowo narasta, jednak zwykle nie dochodzi do poziomu, który staje się dla nas na tyle niepokojący, ze składania do szybkiej wizyty u lekarza; wyjątkiem jest ból pojawiający się na skutek urazu, który spowodował np. wypadnięcie dysku – wówczas może on być na tyle silny, że nie tylko uniemożliwia przyjęcie prawidłowej pozycji, ale także powoduje dodatkowe dolegliwości np. wymioty, zawroty głowy, a nawet omdlenia.

Kręgosłup często jest przyczyną przewlekłego bólu, który promieniuje pionowo ku górze – pod łopatki, w kierunku ramion i karku oraz ku dołowi – do bioder, pośladków i kończyn dolnych, czasami może promieniować nawet do pięty i dużego palca u nogi.

Cechą charakterystyczną bólu kręgosłupa jest też to, że dolegliwości zmniejszają się lub całkowicie ustępują po wykonaniu kilku ćwiczeń rozluźniających i rozciągających mięśnie, przyłożeniu ciepłego lub chłodnego okładu oraz rozmasowaniu pleców.

Jak bolą nerki?

Objawy bólu nerek są nieco inne. Przede wszystkim ból atakuje nagle i jest przeszywający, często pulsujący oraz zlokalizowany nie w środkowej części pleców, a w okolicy jednego boku. W przypadku bólu nerek, który spowodowany jest kolą nerkową, dolegliwości są tak silne, że nie można normalnie funkcjonować, a odczuwany wówczas ból porównywany jest do bólu porodowego.

Ból nerki zwykle promieniuje poziomo do drugiej nerki lub ku pachwinie. Może mu towarzyszyć, m.in. ból lub pieczenie podbrzusza, problemy z oddawaniem moczu (parcie na pęcherz, pieczenie podczas oddawania moczu, częstomocz lub skąpomocz), ogólne złe samopoczucie, gorączka, krwiomocz, nietypowy zapach moczu oraz nudności i wymioty.

Bardzo często pojawia się tkliwość okolicy nerek i wyjątkowa wrażliwość na ból, która jest jasnym sygnałem dla lekarza, że przyczyną dolegliwości jest infekcja, kamica nerkowa lub niewydolność tego narządu.

Podsumowując, poniżej prezentujemy 4 różnice, które pomogą odróżnić ból nerek od bólu pleców.

1. Stopień nasilenia bólu

• kręgosłup – ból tępy, jednostajny,
• nerki – ból ostry, przeszywający, pulsujący.

2. Czas trwania bólu

• kręgosłup – ból przewlekły, pojawiający się często w określonych sytuacjach,
• nerki – ból pojawiający się jedynie w przypadku infekcji, schodzenia piasku lub kamienia i innych schorzeń.

3. Kierunek promieniowania bólu

• kręgosłup – pionowo ku górze lub ku dołowi,
• nerki – poziomo do drugiej nerki, pachwiny, brzucha.

4. Dolegliwości współtowarzyszące

• kręgosłup – najczęściej brak; mogą pojawić się w przypadku wypadnięcia dysku lub innego urazu, ewentualnie mrowienie kończyn i inne objawy neurologiczne pojawiające się z powodu ucisku na nerwy,
• nerki – nudności, wymioty, problemy z oddawaniem moczu, zmiana barwy i zapachu moczu, pieczenie podczas oddawania moczu, ból brzucha, gorączka.

Choroby objawiające się bólem nerek

Ból nerek mogą powodować różne choroby:

• torbiel nerkowa
• kamica nerkowa
• kolka nerkowa
• ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
• śródmiąższowe zapalenie nerek
• kłębuszkowe zapalenie nerek
• zastój moczu w nerce
• nowotwór nerki

Ból nerki - kolka nerkowa

Kolka nerkowa to silny ból, który powstaje w wyniku zablokowania odpływu moczu z nerek. Zastój w drogach moczowych może powstać na skutek obecności kamieni nerkowych. Charakterystyczny objaw kamicy nerkowej to nagły i bardzo silny atak kolki nerkowej. W takiej sytuacji ból nie ustąpi, dopóki kamień nie zostanie wydalony z nerki. Urodzenie takiego kamienia jest bardzo bolesne, wiąże się z dużym cierpieniem i bywa porównywane do porodu. Atak kolki nerkowej powoduje duże dolegliwości bólowe, a ból jest tak silny, że promieniuje nie tylko na plecy, ale i spojenie łonowe, nie pozwalając normalnie funkcjonować.

Kamica nerkowa może mieć wiele przyczyn. Do odkładania się kamieni może przyczynić się picie zbyt małych ilości wody albo sięganie po napoje, które zawierają wysoką ilość minerałów. Oprócz tego niewskazana jest duża ilość wapnia w diecie (jogurtów, kefirów, mleka, serów i produktów mlecznych), ponieważ nadmiar wapnia także może wpływać na powstawanie kamieni nerkowych.

Ból nerki – torbiel nerki

Ból nerek może być związany również z obecnością torbieli nerek. Są to pęcherzyki, które są wypełnione płynem i które mogą utrudniać swobodny przepływ moczu. Torbiele jednak nie muszą sprawiać bólu, często zdarza się, że pacjent dowiaduje się o nich przypadkiem, w czasie rutynowego badania USG. Może to być uzależnione od ich wielkości.

Takie torbiele jednak najczęściej się usuwa w czasie laparoskopii. Urolog je nakłuwa i odsysa ich treść, a później usuwa ścianki. Po zabiegu należy prowadzić oszczędzający tryb życia, odpowiednio się odżywiać i pić dużo wody.

Ból nerki – rak nerki

Ból nerek może być związany również z nowotworem nerki. Rak nerki najczęściej na początku nie daje żadnych objawów, a ból objawia się, gdy choroba jest już zaawansowana. Mogą wystąpić również inne symptomy choroby, m.in. krwiomocz. W przypadku raka nerki zmiany nowotworowe są widoczne na USG brzucha.

Nowotwór nerki wymaga leczenia. Najczęściej polega ono na nefrektomii, czyli usunięciu jednej nerki. Po usunięciu nerki ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza, stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety, a także częste przyjmowanie płynów.

Ból nerki – nefropatia zaporowa

Ból nerek może być spowodowany także nefropatią zaporową. W takiej sytuacji może on wynikać z nieprawidłowej budowy nerek i powodować zastoje w drogach moczowych, problemy z oddawaniem moczu lub niedrożność układu moczowego. Nefropatia zaporowa może wynikać również z przepukliny mózgowo-rdzeniowej lub z przebytego urazu kręgosłupa.

Objawami nefropatii mogą być problemy z oddawaniem moczu, krwiomocz, a także kolka nerkowa. Niekiedy może dojść do uszkodzenia nerki lub jej niewydolności. Aby zdiagnozować nefropatię, należy wykonać badanie USG układu moczowego i urografię. Pomaga to odkryć przyczynę bólu nerek oraz utrudnionego odpływu moczu. Leczenie może polegać na cewnikowaniu lub operacji chirurgicznej.

Diagnostyka problemów z nerkami

W razie wystąpienia dolegliwości bólowych warto w pierwszej chwili udać się do internisty. Zleci on badanie moczu, które potwierdzi, czy w układzie moczowym występują bakterie chorobotwórcze, które powodują infekcję. Infekcjom układu moczowego zazwyczaj towarzyszy ból przy oddawaniu moczu, pieczenie, częstomocz czy uczucie ostrego parcia na mocz, podczas gdy w rzeczywistości wydalamy go jedynie w kilku kroplach.

Po badaniu ogólnym moczu, internista może skierować także pacjenta do nefrologa, specjalisty od nerek. Lekarz może także zlecić dokładniejsze badania, m.in. morfologię, a także USG jamy brzusznej. Komplet badań pozwoli ocenić, czy nerki pracują prawidłowo, czy nie występują w ich obrębie torbiele lub guz czy też nowotwór.

Leczenie bólu nerek

Ból nerek jest bardzo bolesny, może przypominać ból porodowy. Zwykłe leki przeciwbólowe czy niesteroidowe leki przeciwzapalne nie przynoszą ulgi, konieczna jest hospitalizacja i podanie silnych leków rozkurczowych. W szpitalu najczęściej w pierwszej kolejności wykonywane jest badanie ogólne moczu, które pozwala określić stan nerek. Jeśli badania laboratoryjne wykażą infekcje układu moczowego, konieczna okazuje się antybiotykoterapia.

Ból nerek – leki bez recepty

W domowym leczeniu bólu nerek sprawdzają się przede wszystkim zioła, które pomagają oczyszczać organizm. Świetnie działa napar z pokrzywy, który jest moczopędny i przyspiesza oczyszczanie organizmu. Sprawdzić się mogą także inne zioła, m.in.:

• ziele skrzypu polnego
  
• ziele nawłoci
• liście brzozy brodawkowatej
• czarny bez
• natka pietruszki

Takie napary są bezpieczne, a najlepiej działają, gdy są spożywane regularnie. Ich wielką zaletą jest to, że mogą pomóc wydalić piasek nerkowy, a także zapobiec kamicy nerkowej. Dzięki temu przeciwdziałają rozwojowi chorób układu moczowego i nerek.

Jak dbać o nerki? Przeciwdziałanie

Aby dbać o nerki, należy wypijać przynajmniej 2 litry płynów dziennie. Najlepszym wyborem jest woda niegazowana, która pozwala wypłukiwać z organizmu toksyny i resztki pokarmowe. Warto również dbać o zbilansowaną i zrównoważoną dietę, w której nie powinno być zbyt dużo białka ani wapnia.

Ważną rolą jest również dbanie o pęcherz moczowy, by unikać infekcji układu moczowego. Woda niegazowana pozwala zwiększyć częstość wypróżnień, dzięki czemu w pęcherzu moczowym nie tworzą się zastoje moczu. Zdrowy mocz powinien mieć jasny kolor - warto pamiętać, że jeśli mocz zmieni kolor na brązowy lub ciemny, może to oznaczać, że pijemy zbyt mało wody. Czasem prosta zmiana nawyków pozwala zadbać o pęcherz i zmniejszyć ryzyko wystąpienia infekcji.

Czytaj też:
Akromegalia: Choroba o charakterystycznych objawach, wykrywana zbyt późno