Morfologia krwi z rozmazem może ujawnić wiele różnych nieprawidłowości w składzie krwi obwodowej. Jedną z nich jest za wysoki lub zbyt niski poziom eozynofili, który może wskazywać zarówno na stosunkowo niegroźne schorzenia np. alergię, jak i poważne choroby układu krwiotwórczego.
Badania krwi. Co znajdziemy w jej składzie?
Liczba elementów morfotycznych to dla lekarza cenna wskazówka diagnostyczna, dlatego nie należy zapominać o systematycznych badaniach krwi. Powinny być one wykonywane przynajmniej raz w roku u osób dorosłych oraz u dzieci, nawet jeżeli brak jest objawów chorobowych.
Warto wiedzieć, że zmiany w składzie krwi mogą pojawić się na długo przed wystąpieniem typowych objawów chorobowych, które związane są np. z chorobami układu krwiotwórczego. Do tej grupy zaliczane są np. ziarnica złośliwa, przewlekła białaczka eozynofilowa, przewlekła białaczka szpikowa oraz ostre białaczki limfoblastyczne. Zmiany w morfologii krwi powodują nie tylko nowotwory układu krwiotwórczego, ale także inne choroby m.in. układu pokarmowego i układu oddechowego, choroby autoimmunologiczne, zakażenia pasożytnicze i choroby o podłożu alergicznym. Pobranie krwi zajmuje jedynie krótką chwilę i nie należy do szczególnie nieprzyjemnych badań, dlatego naprawdę nie trzeba się go obawiać. Systematycznie wykonywana morfologia krwi to jeden z ważnych elementów ogólnej profilaktyki wielu schorzeń, bo pozwala ona wykryć nieprawidłowości już na początkowym etapie zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.
U większości chorych nieprawidłowości związane z obniżoną lub zwiększoną liczbą eozynofilów we krwi są wykrywane właśnie podczas badań profilaktycznych, bo eozynopenia (obniżony poziom eozynofilów) i eozynofilia (podwyższony poziom eozynofilów) przez długi czas mogą przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Objawy związane z eozynofilią i eozynopenią najczęściej wskazują na zaawansowane stadium choroby.
Czym są eozynofile?
Eozynofile to jeden z rodzajów białych krwinek, czyli leukocytów, których zadaniem jest eliminacja i usuwanie zagrażających nam drobnoustrojów, a także powstających w organizmie patologicznie zmienionych komórek. Eozynofile, inaczej granulocyty kwasochłonne, uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Jakie funkcje pełnią? Zadaniem granulocytów kwasochłonnych jest m.in. uczestniczenie w procesie zwalczania atakujących organizm wirusów i bakterii, a także pasożytów. Podwyższone eozynofile bardzo często wskazują na toczącą się w organizmie reakcję alergiczną, która może być związana z działaniem alergenów wziewnych i pokarmowych. Eozynofile podwyższone to objaw typowy m.in. dla chorych, u których z powodu nieleczonej reakcji alergicznej rozwinęła się astma oskrzelowa.
Eozynofile stanowią niewielki procent wszystkich leukocytów, do których zaliczamy także m.in. neutrofile i limfocyty. Prawidłowy poziom granulocytów kwasochłonnych nie powinien przekraczać 2-4% wszystkich białych krwinek.
Podwyższony oraz obniżony poziom eozynofilów we krwi obwodowej jest wskazaniem do wykonania dodatkowych badań diagnostycznych.
Eozynofile podwyższone (powyżej normy)
Eozynofilia nie należy do często diagnozowanych nieprawidłowości w morfologii krwi. Wzrost liczby granulocytów kwasochłonnych powyżej ustalonej dla danej grupy wiekowej i płci normy najczęściej wskazują na diagnozę taką jak:
- choroby alergiczne i reakcje alergiczne o różnym nasileniu (np. objawy występują np. w alergicznym nieżycie nosa),
- ostre zakażenia niepasożytnicze (np. grzybica ogólnoustrojowa),
- zakażenia pasożytnicze,
- nowotwory,
- choroby płuc (np. eozynofilowe zapalenie płuc),
- choroby układu pokarmowego (eozynofilowe zapalenie przełyku),
- przewlekłe choroby o podłożu zapalnym (np. reumatoidalne zapalenie stawów, atopowe zapalenie skóry),
- choroby związane z zapaleniem naczyń.
Podwyższony poziom eozynofili (granulocytów kwasochłonnych) we krwi może także wskazywać na inne schorzenia np. choroby endokrynologiczne, które dotyczą tarczycy. Zdarza się, że eozynofilia ma związek z długotrwałym przyjmowaniem niektórych leków oraz reakcją organizmu na znajdujące się w farmaceutykach związki chemiczne. Nieprawidłowości dotyczące liczby granulocytów kwasochłonnych zawsze wymagają poszerzonej diagnostyki, która ukierunkowana jest na wykrycie przyczyny problemu.
Podwyższone eozynofile – objawy
Eozynofilia może wywoływać różne objawy, które zależne są od jej przyczyny. W przypadku bardzo wysokiego poziomu eozynofilów mogą pojawić się niespecyficzne objawy, do których zaliczamy np.:
- przewlekłe zmęczenie,
- pogorszenie się ogólnego samopoczucia,
- przewlekły stan podgorączkowy lub gorączkę,
- wysypkę, zaczerwienienie i swędzenie skóry,
- obrzęk naczynioruchowy.
Objawy eozynofilii są związane z miejscem powstawania nacieków eozynofilowych. W przypadku ich lokalizacji np. w płucach, chorym dokucza przewlekły kaszel. Na skutek długotrwale utrzymującego się wysokiego poziomu granulocytów kwasochłonnych może dojść do uszkodzeń narządowych.
Eozynofilia diagnozowana jest w kilku rodzajach. Jej różnicowanie uwzględnia dwa główne kryteria, czyli przyczynę i stopień zaawansowania choroby. Wyróżniamy eozynofilię pierwotną i wtórną, która może mieć postać łagodną, umiarkowaną i ciężką.
Eozynofile niskie (poniżej normy)
Niskie eozynofile mogą być związane m.in. z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego. Eozynopenia może być wywołana przez przewlekły stres, choroby nowotworowe układu krwiotwórczego, a także inne czynniki, do których zaliczamy np. przyjmowanie niektórych leków.
Eozynofile. Jak wyglądają badania diagnostyczne eozynofili we krwi?
Niska liczba eozynofili we krwi określana jest dzięki wykonywanej w celach profilaktycznych morfologii krwi z rozmazem poprzez pobranie krwi żylnej. Badanie to jest ogólnodostępne zarówno dla osób korzystających z ubezpieczenia NFZ, jak i osób korzystających z prywatnej służby zdrowia.
Morfologia krwi z rozmazem to podstawowe badanie hematologiczne, którego wyniki są dla lekarza cenną wskazówką diagnostyczną. Dzięki wynikom badania krwi można wstępnie określić ogólny stan zdrowia organizmu, a także wykryć różne schorzenia, które mogą przez długi czas rozwijać się bezobjawowo. Ujawnienie zbyt wysokiego lub za niskiego poziomu granulocytów kwasochłonnych (eozynofile niskie i wysokie) jest wskazaniem do wykonania dodatkowych badań, które ukierunkowane są na znalezienie przyczyny zmian w składzie krwi.
Morfologia krwi z rozmazem pozwala także wykryć inne nieprawidłowości w składzie krwi m.in. niedokrwistość oraz schorzenia związane z nieprawidłową liczbą trombocytów i limfocytów. Wszystkie zaburzenia funkcji krwiotwórczych w niekorzystny sposób oddziałują na organizm, dlatego zawsze niezbędne jest wykrycie ich przyczyny oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Podsumowanie
Eozynofile, czyli granulocyty kwasochłonne, to jedne z kilku rodzajów krwinek białych. Są to komórki układu immunologicznego, których rolą jest zwalczanie przedostających się do organizmu drobnoustrojów, stanów zapalnych i patologicznych komórek, do których zaliczamy komórki nowotworów. Główną funkcją eozynofilów jest zwalczanie pasożytów, bakterii i wirusów, a także dezaktywacja np. histaminy. Podwyższony poziom granulocytów kwasochłonnych może wskazywać m.in. na alergie (np. alergiczny nieżyt nosa oraz w innych chorobach alergicznych), zakażenia pasożytnicze (występuje w chorobach pasożytniczych), ostre zakażenia o podłożu grzybiczym, a także schorzenia autoimmunologiczne i niektóre nowotwory układu krwiotwórczego.
Eozynofilie stanowią niewielki odsetek wszystkich chorób hematologicznych. Zwykle przez długi czas nie wywołują specyficznych objawów, dlatego warto pamiętać o systematycznych badaniach profilaktycznych krwi, dzięki którym można kontrolować stan zdrowia oraz rozpocząć odpowiednio wczesną diagnostykę różnych schorzeń.
Czytaj też:
Wczesne objawy białaczki u dzieci – jak wyglądają i co powinno zaniepokoić?Czytaj też:
Czy guzy nadnercza bolą? Objawy, diagnostyka i leczenie tych zmian nowotworowych