Po której stronie jest wyrostek? Jak objawia się zapalenie wyrostka robaczkowego?

Po której stronie jest wyrostek? Jak objawia się zapalenie wyrostka robaczkowego?

Dodano: 
Wyrostek robaczkowy
Wyrostek robaczkowy Źródło: Shutterstock
Ból brzucha często skłania nas do zadania sobie pytania: po której stronie jest wyrostek? Nie ma się czemu dziwić, bo silny ból brzucha wskazuje na zapalenie wyrostka robaczkowego, które może doprowadzić do powikłań. Gdzie znajduje się wyrostek robaczkowy? Jakie objawy wskazują na zapalenie wyrostka robaczkowego? Podpowiadamy.

Zapalenie wyrostka robaczkowego to schorzenie, które najczęściej jest przyczyną wykonywania operacji w obrębie jamy brzusznej u dzieci i młodzieży. Zdarza się, że zapalenie wyrostka dotyczy również osób dorosłych, jednak w tej grupie jest ono diagnozowane zdecydowanie rzadziej.

Pokolenie naszych dziadków doskonale wiedziało, po której stronie jest wyrostek robaczkowy oraz znało objawy wskazujące na jego stan zapalny, bo choroba ta niegdyś stanowiła przyczynę wielu zgonów. Miało to związek m.in. z utrudnionym dostępem do lekarza zwłaszcza na terenach wiejskich. Dziś rzadko słyszy się o zgonach z powodu zapalenia lub pęknięcia wyrostka robaczkowego (perforacja wyrostka robaczkowego), co ma związek przede wszystkim z dostępem do nowoczesnej aparatury diagnostycznej.

Zapalenie wyrostka robaczkowego nadal stanowi jednak zagrożenie, bo bagatelizowanie objawów schorzenia może doprowadzić do jego pęknięcia, co wiąże się z ryzykiem wystąpienia m.in. zapalenia otrzewnej oraz uogólnionego zakażenia bakteryjnego organizmu. Warto wiedzieć, gdzie znajduje się wyrostek, bo dzięki temu możemy szybko zareagować na pierwsze objawy jego zapalenia. Początkowo nie są one specyficzne – stan zapalny może rozwijać się bezobjawowo do momentu, kiedy nastąpi atak wyrostka robaczkowego. Objawia się on silnym bólem oraz występowaniem innych objawów m.in. ze strony układu moczowego.

Co to jest wyrostek robaczkowy?

Wyrostek robaczkowy, inaczej ślepa kiszka, jest częścią jelita, która może znajdować się w kilku lokalizacjach (zwykle jednak znajduje się po prawej stronie brzucha), co wpływa na spektrum objawów stanu zapalnego oraz odczuwanych dolegliwości. Wyrostek robaczkowy to narząd szczątkowy. Jest uchyłkiem kątnicy, który zwykle ma około 5-10 cm długości i około 0,5 – 1 cm szerokości; ma postać ślepo zakończonej cewki.

Wewnątrz wyrostka robaczkowego znajdują się kępki chłonne, których ilość zwiększa się od momentu urodzenia, a następnie około 20. roku życia zaczyna się zmniejszać; u seniorów kępki chłonne w wyrostku robaczkowym nie występują.

Zapalenie wyrostka robaczkowego – co warto wiedzieć?

Zapalenie wyrostka robaczkowego zwykle diagnozowane jest u osób, które nie ukończyły 40. roku życia. W jakim wieku najczęściej dochodzi do zapalenia wyrostka robaczkowego? W grupie pacjentów dominują dzieci. Ostry ból brzucha u dziecka bardzo często wskazuje właśnie na zapalenie wyrostka robaczkowego. W przypadku dzieci operacja usunięcia wyrostka robaczkowego jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych.

Częstość występowania choroby u dzieci oraz osób dorosłych to mniej niż 10%. Najczęściej choroba ta diagnozowana jest pomiędzy 10. i 20. rokiem życia – w grupie tej dominują pacjenci płci męskiej, u których diagnozowane jest ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Tyczy się to zarówno dzieci, młodzieży, jak i młodych dorosłych. W grupie pacjentów pomiędzy 20. i 40 rokiem życia dominują kobiety. Ryzyko zachorowania maleje wraz z wiekiem. Częstość występowania zapalenia wyrostka w poszczególnych grupach wiekowych zależna jest m.in. od intensywności wzrostu kępek chłonnych – znacząco zwiększają one swoją ilość pomiędzy 10. i 20. rokiem życia, co prowadzi do zmniejszenia się światła wyrostka robaczkowego, stanowiąc czynnik ryzyka rozwoju stanu zapalnego.

Zapalenie wyrostka zagraża nam jednak w każdym wieku. Warto wiedzieć, że w przypadku dzieci możliwe jest występowanie objawów, które nie są kojarzone z zapaleniem wyrostka robaczkowego.

Gdzie dokładnie znajduje się wyrostek robaczkowy?

Po której stronie jest wyrostek robaczkowy? Dla wielu osób jest to nadal tajemnicą, dlatego warto dowiedzieć się więcej na temat wyrostka robaczkowego oraz związanego z nim stanu zapalnego. Choć może się wydawać, że znamy odpowiedź na pytanie o położenie wyrostka robaczkowego, to często bywa ona niezgodna z prawdą.

Wyrostek robaczkowy znajduje się po prawej stronie brzucha, a dokładnie w prawym dole biodrowym w okolicy pachwiny. Ułożenie wyrostka nie jest takie samo w przypadku każdego z nas. Najczęściej występuje ułożenie zakątnicze i miedniczne, jednak wyróżniamy również ułożenie np. przedkątnicze i przyokrężnicze. Lokalizacja wyrostka robaczkowego ma wpływ na to, jakie objawy pojawiają się na skutek toczącego się w jego obrębie stanu zapalnego.

Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego

Przyczyny zapalenia wyrostka nie są znane. Wyodrębniono jednak czynniki mogące zwiększać ryzyko wystąpienia zapalenia wyrostka robaczkowego, który jest stanem zagrażającym życiu. Do potencjalnych przyczyn zapalenia wyrostka zaliczamy m.in.:

  • nadmierny rozrost tkanki limfatycznej – duże skupiska tkanki limfatycznej zmniejszają światło wyrostka robaczkowego,
  • przewlekłe zaparcia i zalegające masy kałowe,
  • stosowaną dietę,
  • niektóre infekcje wirusowe,
  • obecność kamieni kałowych w wyrostku robaczkowym,
  • urazy jamy brzusznej,
  • wady w budowie anatomicznej jelit,
  • niski poziom higieny osobistej i złe warunki bytowe.

W zapaleniu wyrostka robaczkowego znaczny wpływ na zwiększenie ryzyka zachorowania ma stosowanie wysokowęglowodanowej diety, a także występowanie chorób przewlekłych np. mukowiscydozy. Na skutek obecności kamieni kałowych w wyrostku robaczkowym oraz toczącego się stanu zapalnego może dojść do przedziurawienia wyrostka.

Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego

Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego mogą być niespecyficzne, co powoduje, że choroba sprawia problemy diagnostyczne w przypadku małych pacjentów. Najczęstsze objawy zapalenia wyrostka robaczkowego to:

  • początkowo umiarkowany, a następnie silny ból brzucha,
  • wzdęcia,
  • wymioty,
  • utrata apetytu,
  • podwyższona temperatura ciała,
  • uczucie nacisku w prawym dole biodrowym,
  • częste oddawanie moczu,
  • ból prawego biodra,
  • zaparcie lub biegunka,
  • kłucie w okolicy pępka.

W przebiegu zapalenia wyrostka robaczkowego obserwuje się również podwyższoną temperaturę ciała, apatię, uczucie niepokoju, ból promieniuje do pachwiny i kręgosłupa lędźwiowego, a także objawy ze strony układu oddechowego, które często występują u dzieci. Objawy zapalenia wyrostka (ból wyrostka) zależne są od stopnia zaawansowania choroby oraz tego, czy doszło do perforacji wyrostka oraz zapalenia otrzewnej.

Dość charakterystycznym objawem jest zmniejszanie się dolegliwości bólowych podczas leżenia na boku z podciągniętymi do klatki piersiowej kolanami. Bolesność zwiększa się przy podnoszeniu prawej nogi, gdy leżymy na plecach.

Podejrzenie zapalenia wyrostka jest wskazaniem do wykonania badań diagnostycznych, które uwzględniają m.in. badanie palpacyjne. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego jest wskazaniem do natychmiastowego zabiegu chirurgicznego.

Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego

Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego uwzględnia jego usunięcie. Usuniecie wyrostka robaczkowego to jedyna z dostępnych możliwości. Operacja najczęściej uwzględnia otwarcie powłok brzusznych, choć możliwe jest również laparoskopowe wycięcie wyrostka.

Niestety, w przypadku zapalenia wyrostka, które często kończy się jego pęknięciem, wywołując zapalenie otrzewnej, liczy się czas. Z tego względu często rezygnuje się z operacji laparoskopowej. Od wielu lat trwają próby znalezienia skutecznego sposobu na uniknięcie operacji w przypadku zapalenia wyrostka bez perforacji, jednak na razie nie przeniosły one oczekiwanych efektów.

Podsumowanie

Po której stronie jest wyrostek? Warto znać odpowiedź na to pytanie oraz wiedzieć, w jaki sposób objawia się zapalenie wyrostka robaczkowego, bo pomaga to w odpowiednim momencie zgłosić się do lekarza. Powinniśmy wiedzieć, że w przypadku podejrzenia zapalenia wyrostka robaczkowego nie można bagatelizować objawów, bo zbyt późne zdiagnozowanie choroby może doprowadzić do poważnych powikłań.

Czytaj też:
Dlaczego zapalenie wyrostka robaczkowego nie zawsze jest diagnozowane na oddziale ratunkowym?