Czerniak jest jednym z kilkudziesięciu nowotworów złośliwych skóry. Należy do najbardziej agresywnych typów raka. Jak wskazują dane z Krajowego Rejestru Nowotworów, występuje on u coraz młodszych pacjentów w wieku 24–40 lat. Co roku w Polsce zapada na tę chorobę 3 tys. osób.
Kolor tęczówki a podatność na czerniaka skóry i oczu
Z badań naukowych przeprowadzonych w 2022 roku opublikowanych w czasopiśmie „Cancer Causes and Control” wynika, że osoby o jasnych jasnych kolorach tęczówki, a więc niebieskich i zielonych kolorach oczu, są bardziej podatni na nowotwory skóry, ale również oczu. Wynika to z tego, że osoby o jasnej karnacji i oczach mają mniej melaniny w skórze i dlatego są bardziej podatne na oparzenia słoneczne.
Należy jednak pamiętać, że o ile występowanie czerniaka jest częstsze u osób o jasnej karnacji, to jednak ciemna karnacja nie chroni przed rozwojem tego nowotworu. Osoby z ciemną karnacją rzadziej chorują na czerniaka, ale i w tym przypadku promieniowanie ultrafioletowe może stać się przyczyną wystąpienia choroby.
Ryzyko zachorowania na raka płaskonabłonkowego wśród osób o jaśniejszych oczach jest o 24 proc. wyższe niż u tych z ciemnymi tęczówkami – wskazali naukowcy.
Jasna karnacja sprzyja występowaniu czerniaka skóry
Badania wskazują również, że czynnikiem związanym z ryzykiem wystąpienia czerniaka związany jest nie tylko kolor tęczówki, ale również jasna lub blada skóra. Osoby o jasnej karnacji są częściej atakowane przez ten nowotwór. Czynnikiem sprzyjającym zachorowaniu są również brązowe plamki na tęczówce.
Jak chronić się przed czerniakiem?
Przed promieniowaniem ultrafioletowym powinny chronić się zwłaszcza osoby o jasnej karnacji i jasnych oczach. Lekarze przestrzegają, że ważne jest, żeby:
- unikać przebywania na bardzo intensywnym słońcu, szczególnie w godzinach 11–16,
- stosować kremy z wysokimi filtrami UVA oraz UVB na całe ciało,
- nosić okulary przeciwsłoneczne,
- unikać opalania w solarium,
- kontrolować stan skóry i konsultować pojawiające się zmiany z lekarzem.
Wcześnie wykryty czerniak jest uleczalny
Przy zmianach skórnych niezwykle ważna jest regularna kontrola i właściwa diagnoza. Lekarze podkreślają, że czerniak może być skutecznie leczony – w grupie osób z wczesnym stadium czerniaka 5-letnia mediana przeżycia dotyczy niemal 100 proc. pacjentów.
Czytaj też:
Czy lampy UV do hybryd powodują raka skóry? Stanowisko ekspertów Akademii CzerniakaCzytaj też:
Promieniowanie UV – skutki dla zdrowia i objawy, które powinny zaniepokoić