Istnieją pewne leki, o których wiadomo, że powodują przyrost masy ciała, ale to nie znaczy, że jeśli weźmiesz jeden z nich, przybranie na wadze będzie nieuniknione. Jeśli wiesz, że lek, który przyjmujesz, może spowodować, że będziesz obserwować wzrost liczby kilogramów na wadze, możesz podjąć kroki, aby temu zapobiec.
Niekiedy zwiększenie masy ciała wynika nie z samego przyjmowania leków, ale z pobudzenia ośrodka łaknienia. W takiej sytuacji obserwuje się wzrost apetytu, którego skutkiem jest większa masa ciała.
Właściwa ocena wzrostu masy ciała
Aby sprawdzić, czy rzeczywiście nadmiernie przybieramy na wadze, powinniśmy dokładnie zważyć się przed rozpoczęciem przyjmowania leku. Tylko wtedy będziemy w stanie stwierdzić, czy wzrost masy ciała nastąpił po rozpoczęciu przyjmowania leku. Ryzyko przyrostu masy ciała rzeczywiście może występować przy przyjmowaniu niektórych leków (np. tak działają leki przeciwdepresyjne czy glikokortykosteroidy), ale trzeba też zwracać uwagę na styl życia oraz dietę. Nie zawsze można winą obarczyć wyłącznie leki.
Jakie leki powodują przyrost masy ciała?
Do leków, które najczęściej przyczyniają się do wzrostu masy ciała, należą:
-
leki przeciwdepresyjne
- leki przeciwpsychotyczne
- leki przeciwpadaczkowe
- leki stosowane w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej
- leki przeciwlękowe
- leki stosowane w leczeniu arytmii
- leki stosowane w przypadku chorób alergicznych
- leki nauroleptyczne
- leki na cukrzycę
- leki na niedoczynność tarczycy
- leki stosowane w leczeniu otyłości
- leki na nadciśnienie
Nadwaga a niedoczynność i nadczynność tarczycy
Wahania wagi bardzo często występują przy chorobach tarczycy. Przy nadczynności tarczycy najczęściej problemem jest nagłe chudnięcie, przy niedoczynności – przybieranie na wadze. Zbyt niski poziom hormonów tarczycy może powodować spowolnienie metabolizmu nawet o 30 procent. To sprawia, że dość szybko zaczyna się przybierać na wadze, nawet jeśli nie zmieniamy nawyków żywieniowych.
Konieczne jest dokładne oznaczenie poziomu hormonów tarczycy i rozpoczęcie leczenia. Tylko przyjmując leki, wyrównujące pracę tarczycy, jesteśmy w stanie przywrócić równowagę. Wyrównanie hormonów tarczycy sprawi również, że waga się zatrzyma i nie będziemy nadmiernie przybierać na wadze.
Nadwaga a terapie hormonalne
Przyrost masy ciała mogą powodować również leki hormonalne. Niektóre tabletki antykoncepcyjne indukują wzrost masy ciała, za co odpowiadają estrogeny. Nadmiar estrogenów spowalnia proces spalania tłuszczów w organizmie, co szybko staje się widoczne na wadze.
Jeśli leki nie oddziałują prawidłowo na nasz organizm, należy to zgłosić ginekologowi, który nas prowadzi. Warto jednak pamiętać, że organizm musi przyzwyczaić się do działania tabletek antykoncepcyjnych i że najczęściej należy obserwować swoje reakcje przez 3 miesiące. Po tym czasie gospodarka hormonalna powinna już być unormowana.
Tycie po sterydach
Przyrost masy ciała bardzo często obserwuje się po rozpoczęciu przyjmowania glikokortykosteroidów. Tkanka tłuszczowa najczęściej gromadzi się w konkretnych miejscach, m.in. na twarzy, karku czy tułowiu. Wynika to z wpływu leków na gospodarkę wodno-elektrolitową i odkładania się wody w organizmie. Niestety, niektóre schorzenia wymagają leczenia sterydami, np. reumatoidalne zapalenie stawów, astma czy sarkoidoza. Duże dawki leków, które najczęściej stosuje się w leczeniu tych schorzeń, mogą powodować wzrost masy ciała. Jeśli przyjmujemy leki stale i obserwujemy spowolnienie metabolizmu, zgłośmy ten fakt lekarzowi. Warto też pamiętać o tym, że biorąc sterydy, należy zadbać o to, by regularnie się ruszać i wzmocnić mięśnie oraz stawy.
Nadwaga a lekarstwa dla alergików
Leki przeciwalergiczne również mogą powodować skutki uboczne, do których zalicza się wzrost masy ciała. Wynika to z tego, że farmaceutyki z histaminą wpływają na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego i pobudzają ośrodek łaknienia. Przy przyjmowaniu leków zawierających histaminę, można odczuwać większy apetyt, dlatego warto kontrolować wagę.
Nadwaga a leki przeciwdepresyjne
Wzrost masy ciała obserwuje się również przy leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Najczęściej nie wynika on jednak z samego działania leków, ale z zajadania stresu i ze zmian nastroju. W takiej sytuacji warto zwracać uwagę na to, co jemy i starać się wybierać produkty, które nie składają się z dużej ilości węglowodanów i tłuszczu.
Tycie a leki uspokajające
Niektóre środki uspokajające zawierające diazoprominę mogą wpływać na ośrodek łaknienia i pobudzać apetyt. Tego rodzaju farmaceutyki przyjmuje się jednak krótko, dlatego nie wywołują one trwałego wzrostu masy ciała.
Nawet jeśli zaczniesz przybierać na wadze, zawsze powinieneś porozmawiać z lekarzem przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w leczeniu. Zażywania leków nie należy przerywać, zwłaszcza leków przeznaczonych do leczenia schorzeń psychiatrycznych bez nadzoru lekarza, który je przepisał.
Czytaj też:
Cukrzyca to koń trojański, którego często wpuszczamy do domu na własne życzenieCzytaj też:
Poziom cholesterolu pozwoli przewidzieć ryzyko chorób serca
Kluczem do działania tej klasy leków, które mogą być przepisywane na choroby skóry, choroby krwi czy zapalenie stawów, jest ich stosowanie przez najkrótszy możliwy czas. Te leki zwykle powodują bezsenność, zwiększony apetyt i zatrzymywanie wody” - mówi - idealna burza na przybieranie na wadze. Około 75 procent pacjentów, którzy przyjmują prednizon (popularny steryd na receptę) przez dłuższy czas, przybiera na wadze. Wiele osób kwestionuje również stosowanie sterydowych aerozoli do nosa (a także innych steroidów wziewnych, czopkowych lub miejscowych). Nie są one bezpośrednio związane z tymi samymi problemami przybierania na wadze, co doustne sterydy, ponieważ nie są to leki ogólnoustrojowe. Nadal mogą powodować przyrost masy ciała przy częstym stosowaniu, ale rzadziej niż doustne sterydy. Poproś lekarza, aby zastosował najkrótszą, najskuteczniejszą dawkę, jaką możesz przyjąć. I podczas przyjmowania sterydów, zrób wszystko, co możesz, aby priorytetem był dobry sen, aby mieć najlepsze szanse na uniknięcie bezsenności wywołanej sterydami, która może powodować wzrost apetytu.
2. Leki przeciwdepresyjne
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak Prozac, są jednymi z największych sprawców przyrostu masy ciała. Dlaczego? SSRI działają poprzez blokowanie receptora w mózgu, który wchłania ponownie serotoninę, co sprawia, że więcej chemikaliów „od dobrego samopoczucia” jest dostępnych do wysyłania wiadomości między komórkami nerwowymi. Wpływa to pozytywnie na nastrój, ale może również wpływać na apetyt. Leki te mogą naprawdę zwiększyć apetyt na węglowodany. A ponieważ wiele form węglowodanów jest kalorycznie gęstych, naturalnie następuje przyrost masy ciała. Porozmawiaj z lekarzem na temat stosowania leku przeciwdepresyjnego, o którym wiadomo, że powoduje najmniejszy przyrost masy ciała.
3. Leki przeciwpsychotyczne
Prawie wszystkie rodzaje leków przeciwpsychotycznych, takie jak olanzapina, klozapina i rysperydon, powodują przyrost masy ciała, zgodnie z badaniami z 2017 r. opublikowanymi w czasopiśmie Neuropsychiatric Disease and Treatment. Są stosowane w leczeniu schorzeń takich jak schizofrenia i psychoza. Pacjenci odnotowują wzrost wagi w ciągu pierwszych kilku tygodni po rozpoczęciu przyjmowania leków, przyrost masy ciała może trwać przez długi czas, czasem nawet lata. Podobnie jak leki przeciwdepresyjne, naukowcy uważają, że wpływ tych leków na niektóre receptory chemiczne może zaburzać kontrolę apetytu i metabolizm pacjenta. Jeśli zauważysz 5 proc. wzrost masy ciała po zażywaniu leku przeciwpsychotycznego przez miesiąc, to prognoza, że lek może powodować znaczący przyrost masy ciała w perspektywie długoterminowej. W takim przypadku najlepiej jest współpracować z lekarzem, aby zmienić leki. Może on również polecić terapeutę, który może pomóc ci radzić sobie z objawami poprzez terapię poznawczo-behawioralną lub dietetyka, aby pomóc ci poradzić sobie z pewnymi zmianami stylu życia.
4. Środki antykoncepcyjne
Ciężko nazwać je lekami, ale wykazano, że niektóre środki antykoncepcyjne powodują przyrost masy ciała. Hormon progesteron może zwiększyć apetyt. Należy porozmawiać z ginekologiem o innej opcji (może warto rozważyć niehormonalną?), jeśli zauważysz niechciany przyrost masy ciała.
5. Beta-blokery i blokery receptora angiotensyny
Te leki na ciśnienie krwi i leki zapobiegające migrenie powodują zwiększenie masy ciała o pięć do siedmiu funtów. Jedno badanie z 2016 r. opublikowane w czasopiśmie Cell Reports wykazało, że blokery receptora angiotensyny mogą powodować spowolnienie metabolizmu i przyczyniać się do otyłości. Zazwyczaj pierwszą linią leczenia nadciśnienia jest lek moczopędny, więc jeśli przepisano ci jeden z tych leków, prawdopodobnie dzieje się tak, ponieważ lek moczopędny nie działał. Jeśli używasz jednego z tych leków na receptę na nadciśnienie, możesz nie mieć wielu innych opcji leczenia swojego stanu, więc szczególnie ważne jest, aby być na bieżąco ze sprawdzonymi poprawkami stylu życia, które hamują przyrost masy ciała. Wybierz dietę roślinną o niskiej zawartości cukru, wprowadź dużo ćwiczeń i snu.
6. Leki przeciwhistaminowe
Jeśli codziennie zażywasz lek przeciwhistaminowy, aby uniknąć alergii (niezależnie od tego, czy są one sezonowe, czy spowodowane przez twojego zwierzaka), oto powód, aby pomyśleć dwa razy: badania pokazują, że przewlekłe narażenie na te bezalkoholowe i dostępne na receptę leki przeciwalergiczne może powodować przyrost masy ciała - szczególnie u kobiet. Chociaż nie wiemy, dlaczego tak się dokładnie dzieje, uważamy, że dzieje się tak, ponieważ blokowanie produkcji histaminy w organizmie może powodować uczucie głodu. Po pierwsze, zrób wszystko, aby uniknąć nadmiernego narażenia na alergeny sezonowe, na przykład szczotkując lub wycierając zwierzaka po spacerze, zamykając okna i piorąc ubrania zaraz po spędzeniu czasu na świeżym powietrzu. Oczywiście nie zawsze można ich uniknąć, więc zaleca się również miejscowe leczenie objawów, jeśli ma to sens.
7. Leki zapobiegające migrenie
Istnieje wiele leków zapobiegających migrenowym bólom głowy, a wiele z nich powoduje przyrost masy ciała (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki przeciwwstrząsowe i leki na ciśnienie krwi są największymi winowajcami). Jeśli masz tak silne migreny, że potrzebujesz codziennych leków, zapytaj swojego lekarza, czy możesz być w stanie zastosować alternatywę. Jednak jeśli to zrobisz, jeszcze ważniejsze jest ustalenie wyzwalaczy i całkowite uniknięcie ich. Na przykład, jeśli wiesz, że czerwone wino może wywołać złą migrenę, usuń je z diety.
8. Leki na cukrzycę
Leki stosowane w leczeniu cukrzycy, takie jak insulina, pioglitazon i glipizyd mogą powodować zwiększenie masy ciała jako efekt uboczny. Ale jest to całkiem normalne, szczególnie jeśli już masz problemy z wagą. Glukoza może lepiej wchodzić do komórek po przyjęciu insuliny (co oznacza, że leczenie działa), a gdy zjesz więcej kalorii niż potrzebujesz, twoje ciało przejmie nadmiar glukozy i zamieni ją w tłuszcz. Pierwszym krokiem w każdym skutecznym planie leczenia cukrzycy jest dostosowanie spożycia kalorii i zmiana planu ćwiczeń. Ale jeśli to nie wydaje się pozwalać na utrzymanie kontroli nad wagą, porozmawiaj ze swoim lekarzem o wypróbowaniu innego rodzaju insuliny lub leków na cukrzycę.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.