Kiedy zażywasz lek – bez recepty lub przepisany przez lekarza – wątroba jest pierwszym organem odpowiedzialnym za reakcję organizmu. Dlatego też czasami doznaje krzywdy. Często pacjenci z urazem wątroby spowodowanym przez leki przestają brać wszystkie inne leki, dopóki wątroba się nie zregeneruje, ale może to być niebezpieczne. Naukowcy donoszą jednak, że osoby z cukrzycą, nadciśnieniem i depresją mogą nadal przyjmować leki ratujące życie, nawet jeśli leczą się z powodu uszkodzenia wątroby spowodowanego przez leki.
Polekowe uszkodzenie wątroby
Polekowe uszkodzenie wątroby czyli stan, gdy wątroba zostaje niecelowo uszkodzona, w wyniku przyjmowania leków przepisanych przez lekarza (lub czasami po lekach bez recepty), dotyka prawie 1 milion osób na całym świecie.
– Lekarze podają pacjentom leki na różne choroby. Nikt nie chce, aby ich wątroba uległa uszkodzeniu, ale zdarza się to – mówi farmakolog i toksykolog z UConn, Xiaobo Zhong. – Kiedy dana osoba przyjmuje lek doustnie, trafia on do żołądka, a następnie do jelit, gdzie jest wchłaniany do krwi. Ta krew z kolei przechodzi najpierw przez wątrobę, zanim dotrze do reszty ciała. Wątroba produkuje enzymy rozkładające leki. Ale różni ludzie naturalnie mają mniej lub więcej tych enzymów. Czasami to, co może być bezpieczną i skuteczną dawką dla jednej osoby, jest zbyt dużą dla kogoś, kto ma różne poziomy enzymów. Dlatego niektóre osoby są bardziej podatne na uszkodzenie wątroby, nawet jeśli przyjmują leki zgodnie z zaleceniami lekarza.
Nie ma standardowych wskazówek dla lekarzy, gdy u pacjenta wystąpi uszkodzenie wątroby wywołane przez leki. Często mówią, aby natychmiast przerwać przyjmowanie wszystkich leków i czekać na wyzdrowienie wątroby. Ale może to potrwać tygodnie lub miesiące.
– Jeśli pacjenci cierpią na przewlekłe schorzenia, takie jak cukrzyca, nadciśnienie lub depresja, ich stan może wymknąć się spod kontroli, jeśli przestaną przyjmować leki – mówi Zhong. I to może zagrażać życiu.
Czytaj też:
Nie daj się zbyć – powiększona śledziona powinna zaniepokoić
Badania na myszach
Zhong wraz z toksykologiem José Manautou, doktorantem Yifanem Bao oraz kolegami z University of Michigan, University of Pittsburgh i Zengzhou University w Henan w Chinach sprawdzili, czy myszy, których wątroby zostały uszkodzone przez acetaminofen miał niższe poziomy enzymów metabolizujących leki, zwanych enzymami cytochromu P450.
– Wywołane przez leki uszkodzenie wątroby spowodowane niewłaściwym użyciem acetominofenu jest bardziej powszechne – mówi Manautou. – Toksyczność acetominofenu obejmuje pewne enzymy P450, których wątroba używa do przetwarzania wielu innych leków, w tym leków stosowanych w cukrzycy, nadciśnieniu i depresji.
Poziomy enzymów P450 różnią się znacznie u poszczególnych osób. Zespół niedawno opublikował kolejny artykuł na temat enzymów P450. W pracy tej stwierdzono, że sposób, w jaki komórka reguluje określone enzymy P450, sprawia, że myszy są mniej lub bardziej podatne na uszkodzenie wątroby spowodowane acetaminofenem.
W najnowszym artykule zespół pokazuje, że poziom niektórych enzymów P450 spada, gdy wątroba jest uszkodzona. To sprawia, że ludzie są bardziej podatni na szkody spowodowane przez leki rozkładane przez te enzymy. Teraz naukowcy badają, czy myszy z uszkodzeniem wątroby wywołanym przez leki mogą bezpiecznie przyjmować leki na cukrzycę, nadciśnienie i depresję. Wygląda na to, że mogą, o ile dawki są znacznie mniejsze niż normalnie. Ponieważ uszkodzona wątroba nie rozkłada leków tak skutecznie, są one równie skuteczne przy tych niższych dawkach.
Zespół nadal musi sprawdzić, czy wyniki te dotyczą ludzi. Obecnie chcą współpracować z lokalnymi lekarzami, którzy widzą wielu pacjentów z uszkodzeniem wątroby wywołanym przez leki, aby lepiej zrozumieć, jak ich badania na gryzoniach przekładają się na ludzi.
Czytaj też:
10 problemów zdrowotnych, które można wyczytać z twarzy