Ostre i przewlekłe stany zapalne dróg oddechowych często leczone są z pomocą ziół, które stanowią wsparcie terapii farmakologicznej. Są one składnikiem m.in. syropów o działaniu rozszerzającym oskrzela, przeciwbakteryjnym, łagodzącym suchy kaszel i kaszel mokry oraz działają wykrztuśnie, pomagając pozbyć się zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Co więcej, kuracje z zastosowaniem ziół wspomagają odporność organizmu, pomagając uniknąć nawracających zakażeń dróg oddechowych, które są związane ze zwiększoną aktywnością drobnoustrojów w okresie infekcyjnym.
Dlaczego warto stosować zioła na płuca? Czy można łączyć je z lekami?
Dzięki naturalnym produktom leczniczym możliwe jest m.in. ograniczenie ryzyka związanego z występowaniem skutków ubocznych przyjmowania farmaceutyków podczas leczenia niegroźnych schorzeń infekcyjnych. Zioła stanowią jednak wsparcie leczenia nie tylko przeziębienia i innych infekcji sezonowych, ale także m.in. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), astmy, alergii i zapalenia płuc.
Istotną kwestią jest odpowiednie łączenie ziołolecznictwa oraz kuracji konwencjonalnych, które często uwzględniają przewlekłe przyjmowanie leków. Z tego względu najlepiej stosowanie ziół na płuca skonsultować z lekarzem. Jest to szczególnie ważne w przypadku niemowląt i małych dzieci, seniorów, osób przewlekle chorych i kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią. Trzeba mieć świadomość, że zioła mogą powodować skutki uboczne i wchodzić w interakcje z lekami, dlatego powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty.
Jakie zioła korzystnie wpływają na zdrowie układu oddechowego?
Zioła na płuca (stosowane na układ oddechowy) możemy podzielić na dwie grupy. W pierwszej z nich znajdują się roślinne produkty lecznicze tradycyjnie stosowane w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych np. zapalenia gardła, zapalenia zatok przynosowych oraz nieżytu nosa. Są one dostępne w formie m.in. suszu, z którego można przygotować napar do picia i płukania jamy ustnej, roztworu do nebulizacji, a także syropów. W aptekach znajdziemy także różne tabletki i roztwory spirytusowe do stosowania podczas infekcji. W ich składzie znajduje się m.in. kwiat pierwiosnka, ziele szałwii, ziele werbeny, kwiat bzu czarnego, a także pelargonia afrykańska. Preparaty ziołowe na drogi oddechowe są często stosowane u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym nie tylko w celach leczniczych, ale także profilaktycznie.
Ważne! W składzie nalewek i niektórych syropów ziołowych na płuca oraz oskrzela znajduje się etanol, co sprawia, że nie powinny być one stosowane w leczeniu niemowląt i małych dzieci.
W drugiej grupie preparatów ziołowych, które poprawiają zdrowie płuc, znajdują się zioła tradycyjnie stosowane na płuca i oskrzela, czyli m.in. kwiat lipy, babka lancetowata, lukrecja, ziele macierzanki, korzeń prawoślazu, kwiat dziewanny, owoc bzu czarnego, wiąz amerykański, a także ziele tymianku, rumianek, anyż, bluszcz pospolity, mięta, malina i imbir.
Lista ziół, które w pozytywny sposób wpływają na płuca, jest bardzo długa. Znajdują się na niej zioła o działaniu zwiększającym odporność, działaniu wykrztuśnym, które przyśpieszają oczyszczenie płuc z zalegającej wydzieliny, a także zioła o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, rozkurczającym oskrzela, łagodzącym kaszel, przeciwgorączkowym oraz napotnym. W przypadku wielu ziół na płuca mamy do czynienia również z działaniem osłonowym – wytwarzane przez nie śluzy powlekają błonę śluzową, przyśpieszając proces jej gojenia.
Najskuteczniejszym działaniem charakteryzują się zioła na płuca o złożonym składzie, w którym znajdziemy np. działające przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i wykrztuśnie ziele tymianku, regenerujący błonę śluzową, poprawiający odporność i rozszerzający oskrzela wyciąg z liści babki lancetowatej oraz również wykazujący działanie przeciwzapalne, rozkurczowe i wykrztuśne korzeń lukrecji.
Jak działają najczęściej stosowane zioła na dolne drogi oddechowe?
Najczęściej stosowane zioła na płuca i oskrzela, alergię, astmę oraz inne schorzenia przewlekłe dolnych dróg oddechowych to:
- Babka lancetowata – przyśpiesza gojenie błony śluzowej dróg oddechowych, poprawia funkcjonowanie układu immunologicznego, ułatwia odkrztuszanie i redukuje nadmierny skurcz oskrzeli. Stosowana jest m.in. w schorzeniach, które przebiegają z mokrym kaszlem, przyśpieszając oczyszczenie płuc w przebiegu chorób infekcyjnych i chorób przewlekłych. W celach leczniczych na płuca i oskrzela możemy stosować nie tylko syrop z babki lancetowatej, ale także napar z tej rośliny.
- Dziewanna drobnokwiatowa – stosowana jest m.in. w zapaleniu płuc. Ma działanie zmiękczające, ściągające i hamujące krwawienie. Niegdyś zioło to było często stosowane u osób, u których zdiagnozowana została gruźlica płuc. Kwiat dziewanny jest szczególnie polecany przy przewlekłym kaszlu. Wspomaga oczyszczenie płuc także w przypadku kaszlu związanego z paleniem papierosów oraz kaszlu utrzymującego się po rzuceniu palenia.
- Tymianek – słynie z przeciwbakteryjnego, przeciwzapalnego i wykrztuśnego działania. Na płuca oraz schorzenia oskrzeli (np. zapalenie oskrzeli) i górnych dróg oddechowych (np. ból gardła) można stosować syrop lub napar z tymianku, a także olejek eteryczny pozyskiwany z ziela tymianku, który dodatkowo skutecznie łagodzi objawy nieżytu nosa.
- Ziele macierzanki piaskowej – ułatwia odkrztuszanie (idealne na kaszel suchy), niszczy chorobotwórcze bakterie, działa przeciwwirusowo, redukuje pierwotniaki i grzyby, które mogą rozwijać się w drogach oddechowych oraz pobudza rzęski do intensywnej pracy (wspomaga oczyszczanie płuc). Jest szczególnie polecane m.in. dla palaczy w celu oczyszczenia płuc z gromadzących się w nich zanieczyszczeń.
Inne zioła na płuca i oskrzela, które znajdują zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń dróg oddechowych to kwiat lipy, bluszcz pospolity oraz majeranek.
Warto wiedzieć, że wspomagająco w przypadku przewlekłych schorzeń płuc działa również olej z czarnuszki siewnej. Badania dowiodły, że jest on szczególnie skuteczny w przypadku m.in. alergików i astmatyków.
Czytaj też:
Męczy cię kaszel lub chrypka? To może być objaw raka płucaCzytaj też:
Rozedma płuc – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Źródła:
- Makowska M., Alkiewicz J., Leki roślinne w leczeniu wybranych schorzeń dróg oddechowych, Postępy Fitoterapii 3/2000, s. 38-41
- swiatlekarza.pl/ziola-w-pulmonologii