Swędzenie stóp – co oznaczają swędzące stopy m.in. w nocy?

Swędzenie stóp można krótko scharakteryzować jako drażniące uczucie na skórze, które sprawia, że chcemy się drapać. Stopy są na to szczególnie wrażliwe, ponieważ często mogą spocić się np. przez noszenie niewłaściwego obuwia. Co mogą oznaczać swędzące stopy?

Co oznaczają swędzące stopy?

Wiele sytuacji może prowadzić do swędzenia stóp, w tym narażenie na:

• wilgoć
• zbyt suche środowisko, które prowadzi do wysuszenia skóry
• podrażnienie podczas chodzenia boso
• zakaźne bakterie, wirusy, pasożyty lub grzyby.

Chociaż swędzenie stóp zwykle nie jest powodem do niepokoju, może wskazywać na chorobę skóry lub nawet poważniejszą chorobę innych części organizmu.

Swędzące stopy: przyczyny

Swędzące stopy mogą mieć wiele przyczyn, w tym:

Choroby ogólnoustrojowe

Swędzenie stóp spowodowane stanem chorobowym może być związane ze wzrostem produkcji neuroprzekaźnika serotoniny. Z tego powodu lekarz może przepisać selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) w celu leczenia świądu.

Schorzenia powodujące swędzenie stóp to m.in.:

• choroby wątroby
• cholestaza, która jest zmniejszonym przepływem żółci do przodu przez drogi żółciowe
• rak
• neuropatia obwodowa, stan powszechnie związany z cukrzycą
• czerwienica prawdziwa
• choroba nerek
• choroba tarczycy
• świąd ciążowy (może współwystępować z cholestazą lub nie, szczególnie w ostatnich miesiącach ciąży)
• ziarnica złośliwa
• alergia na elementy sierści zwierząt
• choroby skóry

Choroby skóry

Choroby skóry, które powodują swędzenie stóp, to m.in.:

• alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, które może być spowodowane np. używaniem nowego detergentu do prania
• stopa atlety lub grzybica stóp
• atopowe zapalenie skóry
• młodzieńcza dermatoza podeszwowa
• łuszczyca
• blizny
• ugryzienia przez robaki
• sucha skóra
• wszawica lub świerzb

Narażenie na czynniki drażniące

Substancja drażniąca może być dowolną substancją, która wywołuje reakcję wewnątrz ciała lub na jego powierzchni. Mogą to być nawet leki lub maści stosowane miejscowo w leczeniu innych schorzeń.

Leki, o których wiadomo, że powodują swędzenie stóp i reszty ciała, obejmują opioidy lub narkotyki, takie jak siarczan morfiny, inhibitory ACE i statyny.

Świerzb – przyczyna świądu stóp

Niekiedy przyczyną świądu stóp jest świerzb. Na stopach wtedy pojawia się czerwona wysypka, która mocno swędzi. Na skutek drapania mogą pojawić się strupy i drobne rany, w które może wdać się zakażenie.

W takiej sytuacji najlepiej udać się do dermatologa, który przepisze odpowiednie leczenie oraz maści. Pomogą one zlikwidować swędzenie skóry i poprawią samopoczucie chorego.

Swędzące stopy: objawy i oznaki. Co sprawia, że stopy swędzą?

Swędzące stopy sprawiają, że chcesz się drapać niemal obsesyjnie. Swędzeniu mogą towarzyszyć zmiany na skórze. Przykłady takich zmian skórnych to:

• pęcherze
• pęknięcia
• suche, łuskowate blaszki
• wysypka
• zaczerwienienie
• obrzęk.

Możliwe jest również swędzenie stóp bez towarzyszących fizycznych zmian powierzchni skóry.

Czy swędzące stopy to zawsze grzybica?

Swędząca i sucha skóra nie musi oznaczać grzybicy stóp. Silne pieczenie lub swędzenie może rozwinąć się również na skutek atopowego zapalenia skóry. W takiej sytuacji objawy najczęściej pojawiają się nie tylko na stopach, ale również na całym ciele. Świąd może dotyczyć także innych miejsc na skórze, np. zgięć kolan czy łokci.

Ulgę może przynieść zmiana kosmetyków na takie, które dedykowane są alergikom. Zawierają one substancje łagodzące, koją skórę i zapobiegają jej przesuszaniu. Dodatkowo bardzo często pomagają złagodzić objawy świądu skóry. Dermokosmetyki dostępne w aptekach mogą pomóc wyeliminować swędzenie skóry na całym ciele.

Swędzenie stóp w nocy

Często wielu z nas zastanawia się, dlaczego swędzenie jest silniejsze w nocy niż w dzień?

Wydaje się logiczne, że jeśli masz chorobę, taką jak grzybica, infekcja występuje 24 godziny na dobę. Nie ustępuje w ciągu dnia. Jednak swędzenie zawsze wydaje się najbardziej dokuczliwe w godzinach nocnych, zwłaszcza gdy próbujesz zasnąć. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest dosyć prosta.

Twoje nerwy działają jak przewody elektryczne wysyłające sygnały do mózgu. Jest to część bardzo interesującego zjawiska, które dotyczy wielu chorób stóp, a często również innych części ciała. Ma to związek z funkcjonowaniem naszego układu nerwowego. Nasze nerwy są jak maleńkie przewody elektryczne, które wysyłają sygnały do naszego mózgu i z niego:

• Sygnały wysyłane z mózgu mówią naszemu ciału, co robić, na przykład wstać lub mrugnąć oczami.
• Sygnały wysyłane do mózgu powiedzieć nam, jakie uczucie odczuwa ciało, w tym gorąco, zimno, ból lub swędzenie.

Skupmy się na sygnałach przesyłanych z naszego ciała do mózgu. Nasz układ nerwowy jest bardzo złożony i ma różne rozmiary włókien nerwowych (jak różne średnice przewodów elektrycznych), z których każde niesie określony rodzaj wrażeń. Układ nerwowy to złożona sieć nerwów, które przekazują sygnały przez ciało. Na przykład włókna nerwowe, które pozwalają nam wyczuć wibrację, są zupełnie innymi włóknami od tych, które pozwalają nam wyczuć ostry ból. Niektóre typy włókien nerwowych mają wyższy priorytet od mózgu. Innymi słowy, jeśli w tym samym czasie pojawiają się dwa doznania, nasz mózg często zauważy jedno, ale nie drugie, lub przynajmniej jedno więcej niż drugie.

Mózg ma zdolność filtrowania przychodzących sygnałów czuciowych i przypisuje priorytet każdemu sygnałowi. Co to wszystko oznacza? Dlaczego intensywne swędzenie stóp częściej pojawia się w nocy? Odpowiedź brzmi – stopy faktycznie swędzą tak samo w ciągu dnia, ale po prostu nie zauważamy ich swędzenia.

Dzieje się tak, ponieważ w ciągu dnia nasze mózgi otrzymują wiele różnych komunikatów z naszych stóp (a także reszty ciała). Komunikaty te obejmują nacisk ziemi i noszonych butów, ruch naszych stóp podczas chodzenia, położenie naszych stóp względem siebie i reszty ciała oraz setki innych wrażeń, których nawet nie jesteśmy świadomi. Połączenie tych wrażeń zastępuje uczucie swędzenia, dzięki czemu nasz mózg po prostu nie zauważa swędzenia.

O czym świadczy uciążliwe pieczenie stóp?

Niekiedy zamiast swędzenia skóry może pojawić się również jej pieczenie. Pieczenie często jest związane z grzybicą. Zakażenie widoczne jest w przestrzeni międzypalcowej, skóra na całych stopach może też nadmiernie się łuszczyć i przesuszać. Objawami grzybicy stóp są:

• pieczenie
• swędzenie skóry
• żółte paznokcie
  
• nadmierne rogowacenie skóry
• suchość skóry
• wysypka na podeszwach stóp

Grzybica stóp – pokonaj ją szybko i skutecznie!

Aby pozbyć się grzybicy na stopach, należy skorzystać z kilku sprawdzonych metod. Konieczne jest sięgnięcie po maści i kremy, które zapobiegną nadmiernemu rogowaceniu naskórka. Pomocne mogą okazać się również preparaty, które działają antygrzybiczo i pomagają zwalczyć drobnoustroje bytujące na skórze.

Jeśli pomimo zastosowania takiego leczenia nie widać poprawy, warto udać się do dermatologa, który pomoże wdrożyć odpowiednie leczenie i wyleczyć grzybicę stóp.

Zapalenie skóry a swędzenie i pieczenie stóp

Pieczenie i swędzenie skóry na stopach może wywołać również stan zapalny skóry. Do takiej sytuacji najczęściej dochodzi u alergików. Ulgę mogą przynieść dermokosmetyki, ale też specjalne maści, które zwalczają grzyby.

Swędzące stopy: leczenie. Kiedy udać się do lekarza?

Skontaktuj się z lekarzem, jeśli swędzenie stóp nie ustanie dzięki samoleczeniu lub jeśli objawy nasilą się z czasem.

Twój lekarz przeprowadzi dokładny wywiad z uwzględnieniem historii chorób, a następnie wykona badanie fizykalne, aby zdiagnozować przyczyny swędzenia stóp. Pytania, które może zadać lekarz, to:

• Czy ostatnio zacząłeś przyjmować nowe leki?
• Czy byłeś narażony na potencjalne czynniki drażniące?
• Czy cierpisz na jakieś chroniczne schorzenia, takie jak cukrzyca lub egzema?
• Czy któryś z członków rodziny, przyjaciół lub (jeśli trenujesz) kolegów z drużyny doświadczył ostatnio jakichkolwiek problemów związanych ze skórą?

W razie potrzeby lekarz może zlecić badania, takie jak biopsja czy badania krwi. Niektóre badania mogą też polegać na sprawdzeniu obszarów na skórze pod kątem obecności drobnoustrojów, takich jak grzyby.

Swędzące stopy: leczenie

Lekarz zaleci metodę leczenia swędzenia stóp w zależności od przyczyny. W przypadku reakcji alergicznych unikanie produktu lub produktów wywołujących reakcję alergiczną może pomóc zmniejszyć swędzenie.

Środki, które mogą złagodzić swędzenie stóp, to:

• Leki przeciwhistaminowe blokujące receptory H1, takie jak difenhydramina, mogą pomóc złagodzić świąd. Leki przeciwhistaminowe mogą mieć działanie uspokajające i inne nieoczekiwane skutki uboczne. Starsi dorośli powinni unikać ich używania.
• Jeśli masz stopę atlety, pomocne mogą być spraye lub kremy przeciwgrzybicze. Przewlekłe infekcje grzybicze mogą wymagać leczenia przeciwgrzybiczego przepisanego przez lekarza.
• Miejscowe leki przeciw swędzeniu, emolienty, takie jak wazelina i kremy steroidowe, mogą pomóc zmniejszyć swędzeniezlokalizowane na powierzchni skóry.

Ponadto u niektórych pacjentów korzystne mogą być leki na receptę, takie jak SSRI, gabapentyna lub trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

Swędzące stopy: zapobieganie

Dobre nawyki pielęgnacyjne mogą pomóc zmniejszyć swędzenie stóp i zapobiec niektórym przyczynom, w tym infekcjom takim jak grzybica. Obejmuje to zawsze noszenie wodoodpornych butów, takich jak klapki, we wspólnych prysznicach lub w łazienkach na siłowni.

Inne środki zaradcze:

• powstrzymaj się od zakładania butów i skarpet do całkowitego wyschnięcia stóp
• regularnie myj stopy łagodnym mydłem, zwracając szczególną uwagę na okolice między palcami i nałóż krem nawilżający po zakończeniu kąpieli
• noś bawełniane lub wełniane skarpetki
• noś buty, które zapewniają dobrą wentylację, na przykład te z siateczkowymi otworami.

Jeśli regularnie występują epizody stopy atlety, może być konieczne nałożenie proszku przeciwgrzybiczego na stopy przed założeniem skarpet lub butów.

Czytaj też:
Bolą cię stopy? To może być objaw poważnej choroby