Kobiece okolice intymne narażone są na działanie różnych czynników drażniących. W wielu przypadkach diagnozowane jest nie tylko zapalenie sromu (inaczej zapalenie żeńskich narządów płciowych zewnętrznych, zapalenie warg sromowych), ale także zapalenie pochwy, któremu sprzyja m.in. przenoszenie bakterii z okolic odbytu. Każda infekcja intymna wymaga odpowiedniego leczenia. Choć objawy mogą w niektórych przypadkach ustępować samoistnie lub po zastosowaniu leków bez recepty i ziół, to najczęściej nie mamy w tym przypadku do czynienia z wyleczeniem, a jedynie zaleczeniem infekcji, która może nadal rozwijać się bezobjawowo.
Nieleczone zapalenie pochwy i sromu często staje się przyczyną poważnych powikłań. Dotyczy to m.in. kobiet w ciąży, u których każda infekcja intymna stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia płodu. Każda kobieta, u której występują mniej lub bardziej nasilone objawy infekcji intymnej, powinna zgłosić się do lekarza ginekologa, który po wykonaniu badań, wprowadzi odpowiednie leczenie.
Rozwój wielu infekcji intymnych rozpoczyna się od stanu zapalnego sromu. Wraz z postępem choroby pojawiają się objawy zapalenia pochwy. Brak leczenia może spowodować zapalenie cewki moczowej, zapalenie pęcherza moczowego i zapalenie nerek, a także zapalenie przydatków. Nie warto zwlekać z wizytą u lekarza i rozpoczęciem leczenia, bo infekcja intymna to nie tylko uciążliwe objawy m.in. świąd i uczucie pieczenia, ale także jedna z częstych przyczyn poważnych infekcji w obrębie układu rozrodczego m.in. wtórnych infekcji pochwy i układu moczowego.
Rodzaje zapalenia sromu
Wyróżniamy bakteryjne zapalenie sromu, wirusowe zapalenie sromu, grzybicze zapalenie sromu oraz zapalenie sromu, które ma podłoże alergiczne i pasożytnicze. Podłoże stanu zapalnego wpływa nie tylko na spektrum objawów, ale także sposób leczenia.
Bakteryjne zapalenie sromu jest m.in. jednym z objawów chorób przenoszonych drogą płciową. Zakażenia bakteryjne wywołuje np. krętek blady (kiła) i dwoinka rzeżączki (rzeżączka). Waginoza bakteryjna może mieć także związek z nadmiernym namnażaniem się chorobotwórczych bakterii beztlenowych.
Wirusowe zapalenie pochwy to stan zapalny sromu, który wywołuje m.in. zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz zakażenie wirusem Herpes simplex virus typu 2 (HSV), czyli wirusem opryszczki narządów płciowych. I w tym przypadku mamy do czynienia z chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Grzybicze zapalenie pochwy i sromu najczęściej wywołane jest przez drożdżaki z rodzaju Candida albicans. To jedna z częściej diagnozowanych infekcji intymnych u kobiet w różnym wieku.
Stan zapalny sromu o podłożu alergicznym ma związek z drażniącym działaniem na srom m.in. niewłaściwie dobranych kosmetyków do higieny intymnej, podpasek, wkładek higienicznych oraz detergentów do prania i płukania tkanin.
Pasożytnicze zapalenie pochwy może wywołać wszawica łonowa i rzęsistek pochwowy. Zakażenia pasożytnicze najczęściej są skutkiem przygodnych kontaktów seksualnych.
Inne przyczyny zapalenia sromu to m.in. choroby o podłożu immunologicznym (liszaj twardzinowy, liszaj płaski) oraz ropne zapalenie mieszków włosowych i ropne zapalenie gruczołów potowych.
Co może wywołać zapalenie sromu? Przyczyny stanu zapalnego
Zapalenie warg sromowych może mieć różną etiologię, jednak nie u każdej kobiety obecne w okolicy intymnej drobnoustroje wywołują stan zapalny. Jedną z najczęstszych przyczyn, która sprzyja zakażeniom sromu, są stany obniżonej odporności np. po antybiotykoterapii, które zwiększają ryzyko rozwoju grzybiczego zapalenia pochwy i waginozy bakteryjnej. Do częstych przyczyn zapalenia warg sromowych zaliczamy także m.in.:
- Zaburzenia hormonalne – niski poziom estrogenów np. w okresie okołomenopauzalnym i w okresie menopauzy prowadzi do zanikania śluzu i powoduje upośledzenie naturalnych mechanizmów obronnych nabłonka.
- Urazy mechaniczne – otarcia naskórka i podrażnienia okolic intymnych, do których dochodzi m.in. podczas stosunku oraz noszenia bardzo obcisłej bielizny i odzieży.
- Noszenie bielizny i odzieży ze sztucznych włókien, które nie przepuszczają powietrza.
- Golenie i depilacja warg sromowych – całkowite usuwanie owłosienia łonowego nie tylko sprzyja podrażnieniom i urazom mechanicznym, do których dochodzi podczas zabiegów kosmetycznych, ale także usuwa naturalną barierę ochronną, która ma za zadanie zmniejszać ryzyko przenikania szkodliwych drobnoustrojów do pochwy.
- Nieprzestrzeganie zasad higieny intymnej – np. podmywanie się w kierunku od odbytu do sromu, zbyt rzadka zmiana podpasek podczas menstruacji, podpasek na nietrzymanie moczu i wkładek higienicznych, podmywanie się mydłem lub żelem pod prysznic.
- Przygodne kontakty seksualne i częsta zmiana partnerów seksualnych.
Stan zapalny sromu mogą również wywoływać choroby ogólne, które m.in. wpływają na odporność organizmu. Co więcej, nawracające lub przewlekłe objawy zapalenia sromu mogą wskazywać na poważne choroby sromu m.in. o podłożu nowotworowym.
Objawy zapalenia sromu
Większość infekcji o różnym podłożu wywołuje początkowo podobne objawy zapalenia sromu, czyli świąd i pieczenie warg sromowych, zaczerwienienie skóry sromu, silny ból sromu oraz obrzęk w obrębie większych i mniejszych warg sromowych, a także wejścia do pochwy. W przebiegu zakażenia często pojawiają się także zmiany skórne w postaci krostek, wypełnionych płynem surowiczym pęcherzyków, nadżerek, owrzodzeń lub grudek.
W przebiegu zapalenia sromu może także pojawić się ból i pieczenie w obrębie cewki moczowej. Jeżeli infekcja obejmuje również pochwę, to pojawiają się upławy, których kolor, konsystencja i zapach mogą wskazywać na podłoże stanu zapalnego.
Jak leczy się zapalenie sromu?
Zapalenie sromu leczone jest z zastosowaniem metod, które zostały dobrane do przyczyny stanu zapalnego. W przypadku bakteryjnego zapalenia sromu niezbędna jest m.in. antybiotykoterapia miejscowa – na srom należy nakładać przepisane przez lekarza maści antybakteryjne. Zakażenia wirusowe leczone są z zastosowaniem leków przeciwwirusowych. Kandydoza wymaga stosowania leków przeciwgrzybiczych, a zakażenia pasożytnicze leków, które zwalczają pasożyty. W niektórych przypadkach niezbędne jest zastosowanie leczenia również u partnerów seksualnych kobiety – dotyczy to m.in. stanów zapalnych, które związane są z chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz zakażeń pasożytniczych.
Uporczywy świąd łagodzą maści przeciwświądowe. Niekiedy stosowane są także działające miejscowo leki przeciwbólowe. Podczas leczenia zapalenia sromu trzeba powstrzymać się od kontaktów seksualnych.
Domowe metody leczenia zapalenia sromu
Domowe sposoby na infekcje intymne nie mogą zastąpić odpowiednio dobranego leczenia! Wspomagająco w zapaleniu pochwy zalecane jest stosowanie naparu z rumianku, odwaru z kory dębu oraz innych ziół o działaniu antyseptycznym. Ginekolodzy zalecają także stosowanie do przemywania sromu roztworu kwasu bornego.
Czytaj też:
Zioła na infekcje intymne – jakie warto wybrać i kiedy je zastosować. Objawy infekcji intymnychCzytaj też:
Zakażenie układu moczowego – jak mu zapobiegać
Źródła:
- M. Sobstyl, J. Tkaczuk-Włach, R. Tarkowski, Grzegorz Jakiel, Choroby sromu – diagnostyka i leczenie, Przegląd menopauzalny 3/2013
- Guidelines Committee RCOG, Postępowanie w przypadku zmian skórnych w obrębie sromu, GINEKOLOGIA PO DYPLOMIE, Wrzesień 2011
- Praca zbiorowa, Infekcje układu rozrodczego i moczowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014