Niedoczynność tarczycy stanowi poważny problem, który dotyka przede wszystkim kobiet. Diagnozowana jest także u dzieci oraz mężczyzn. Zaburzenia w wydzielaniu gruczołów dokrewnych, do których zaliczamy tarczycę, prowadzą do wystąpienia różnorodnych, często dość nietypowych objawów. Chora tarczyca wymaga odpowiedniego leczenia, które powinno zostać rozpoczęte jak najszybciej, bo niedobór hormonów w organizmie powoduje poważne zaburzenia w funkcjonowaniu wielu narządów i układów.
Funkcje tarczycy
Tarczyca jest niewielkim gruczołem, który pełni w organizmie wiele ważnych funkcji. Znajduje się ona w przednio-dolnej części szyi, otaczając od dołu i po bokach tchawicę. Gruczoł ten zbudowany jest zazwyczaj z dwóch płatów, a jego funkcjonowanie regulują przysadka mózgowa oraz podwzgórze mózgowe.
Tarczyca odpowiada za wydzielanie hormonów, które niezbędne są w celu przebiegu procesów metabolicznych. Dzięki tarczycy możliwe jest także utrzymanie prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej. Ze względu na funkcje tarczycy zaburzenia w jej funkcjonowaniu powodują spowolnienie lub przyśpieszenie metabolizmu, co objawia się problemami z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, prowadząc do nadwagi lub niedowagi.
Tarczyca produkuje hormony tarczycy, czyli hormon T3 i T4, jednak nie mogą być one wytwarzane, bez wydzielanej przez podwzgórze tyreoliberyny i tyreotropiny, czyli TSH, którą wydziela przysadka mózgowa. Mamy w tym przypadku do czynienia ze sprzężeniem zwrotnym.
Najprościej rzecz ujmując – prawidłowo funkcjonujące podwzgórze wydziela tyreoliberynę, wpływając na pobudzenie przysadki mózgowej do produkcji TSH – hormonu, który jest niezbędny w celu pobudzenia tarczycy do prawidłowej pracy i wydzielania hormonów T3 i T4. Z kolei niski poziom hormonów tarczycy w organizmie wpływa na pobudzenie do pracy przysadki mózgowej oraz podwzgórza.
Nie zawsze mechanizm ten działa w sposób prawidłowy, pozwalając na utrzymanie odpowiedniego poziomu hormonów tarczycy. W przypadku niedoczynności tarczycy mamy do czynienia z niewystarczającym wydzielaniem hormonów, których zbyt niski poziom w organizmie wpływa na pojawienie się dość uciążliwych objawów.
Niedoczynność tarczycy – przyczyny
Niedoczynność tarczycy spowodowana jest m.in. stanami zapalnymi tego gruczołu, które upośledzają mechanizm wydzielania hormonów. Mogą one mieć różne podłoże. Jedną z przyczyn niedoczynności tarczycy jest przewlekły stan zapalny związany z chorobą Hashimoto. Schorzenie to jest obecnie jedną z częściej diagnozowanych chorób tarczycy. Stan zapalny tarczycy wywołać mogą także pojawiające się w jej obrębie guzki i inne zmiany, które są m.in. wskazaniem do usunięcia części gruczołu. Do przyczyn niedoczynności tarczycy rzadziej zalicza się niedobór jodu. Niedoczynność tarczycy może być także skutkiem stosowania terapii antynowotworowych oraz długotrwałego przyjmowania niektórych leków.
Niedoczynność tarczycy – objawy
Diagnostyka schorzeń tarczycy bywa utrudniona ze względu na dość niespecyficzne objawy, jakie powoduje zarówno niedobór, jak i nadmiar hormonów tarczycy. Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które przez długi czas może nie powodować uciążliwych objawów. Bywa, że bagatelizujemy pojawiające się u nas dolegliwości, sądząc, że są one związane ze stresem, przemęczeniem i szybkim tempem życia. Do dość charakterystycznych objawów niedoczynności tarczycy zaliczamy:
- uczucie ciągłego zimna,
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego,
- problemy z zajściem w ciążę,
- objawy typowe dla depresji i zaburzeń nerwicowych,
- nadmierne przybieranie na wadze,
- powiększenie się obwodu szyi,
- suchość skóry i włosów,
- zaburzenia koncentracji.
Do częstych objawów niedoczynności tarczycy zaliczamy także męczliwość, obniżoną tolerancję wysiłkową, duszności, zaparcia, uczucie niepokoju, obniżenie libido, nawracające bóle głowy.
Powyższe objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza i wykonania badań poziomu hormonów tarczycy. W przypadku wykrycia nieprawidłowości może być konieczna poszerzona diagnostyka. Ze względu na to, że niedoczynność tarczycy może mieć postać utajoną lub kliniczną, spectrum objawów różni się w zależności m.in. od wieku pacjentów.
Czytaj też:
Co jeść przy Hashimoto? Jak komponować jadłospis?Czytaj też:
Co piąty Polak ma problemy z tarczycą. Może mowa o tobie?