Ból podbrzusza u kobiet na ogół odnosi się do bólu, dyskomfortu lub skurczów poniżej pępka. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn bólu podbrzusza u kobiet, od bólu pęcherza po zapalenie wyrostka robaczkowego, po napięcie mięśniowe lub poważniejszy problem. Właściwe leczenie zależy od prawidłowej diagnozy.
Niekiedy bólowi brzucha nie towarzyszą żadne dodatkowe objawy i w takiej sytuacji jest on zjawiskiem fizjologicznym. Ból podbrzusza w ciąży może być powiązany z twardnieniem brzucha i spowodowany rozciąganiem więzadeł. Co trzeba wiedzieć o bólu brzucha w ciąży i kiedy należy wybrać się do lekarza?
Dlaczego brzuch boli w ciąży?
W ciąży macicy powiększa swoją objętość kilkusetkrotnie. To wywiera wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego, trawiennego, a także moczowego. Bóle brzucha w ciąży mogą być związane z rozciąganiem macicy, ale mogą też oznaczać infekcję dróg moczowych. Twardnienie brzucha pojawia się również przy zbyt intensywnym wysiłku fizycznym, a także niedoborach magnezu.
Bóle brzucha i ból pleców są związane również z czasem okołoporodowym. Skurcze przepowiadające przygotowują macicę do porodu. Są bolesne, ale nie tak bardzo jak prawdziwy poród.
Nietypowe bóle podbrzusza mogą być związane z nieprawidłowym zagnieżdżeniem zarodka. Ciąża pozamaciczna może powodować silne bóle brzucha. Wymaga usunięcia zarodka, ponieważ stanowi on zagrożenie dla zdrowia i życia matki.
Przyczyny bólów podbrzusza w ciąży – jakie są?
Bóle brzucha w ciąży mogą się pojawić na skutek wielu sytuacji. Niekiedy wywołują je hormony ciążowe, a bóle podbrzusza w ciąży w takiej sytuacji są zjawiskiem fizjologicznym. Na pewnym etapie ciąży może powodować je szybki wzrost zarodka. Bóle brzucha mogą być też związane z rozciąganiem więzadeł, co wywołuje ogólny dyskomfort kobiety, ale nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia płodu.
Bóle podbrzusza najczęściej oznaczają:
- ból implantacyjny po zapłodnieniu spowodowany zagnieżdżaniem zarodka
- twardnienie brzucha, które jest objawem fizjologicznym
- rozciąganie więzadeł, które powoduje rosnąca macica
- zapalenie wyrostka robaczkowego
- skurcze Braxtona-Hicksa
- zapalenie trzustki
-
zatrucie pokarmowe
- problemy z oddawaniem moczu
- infekcja dróg moczowych
- stan przedrzucawkowy
- kamienie nerkowe
Bóle brzucha w ciąży mogą oznaczać ryzyko poronienia. Jeśli ból jest silny i pojawia się nagle, towarzyszy mu intensywne plamienie lub krwawienie, należy jak najszybciej zgłosić się na izbę przyjęć do najbliższego szpitala położniczego.
Bóle brzucha bliżej porodu oznaczają przygotowanie organizmu do narodzin dziecka. Zwiastują rychły koniec ciąży.
Nie należy też zapominać o prozaicznych przyczynach bólu brzucha, który może wywoływać niestrawność lub zatrucie pokarmowe. Bóle podbrzusza pojawiają się również na skutek infekcji dróg moczowych. Są one częste w ciąży, nierzadko wymagają antybiotykoterapii, ponieważ infekcja bakteryjna dróg moczowych stanowi zagrożenie dla dziecka. Infekcja dróg moczowych objawia się bólem w czasie oddawania moczu, pieczeniem lub częstomoczem.
Bóle podbrzusza w ciąży
Bóle podbrzusza w ciąży są naturalną reakcją organizmu na zmiany, jakie toczą się w macicy. Powiększająca się macica naciska na pęcherz moczowy oraz przeponę, co powoduje parcie na mocz, a także problemy z oddychaniem.
Bóle podbrzusza mogą pojawić się również po nadmiernym forsowaniu się przyszłej mamy. Warto w tym czasie zwolnić tempo, zrezygnować z niektórych aktywności, a zamiast nich wybrać spokojne spacery czy nordic walking, który dodatkowo odciąży stawy i mięśnie.
Twardnienie brzucha można łagodzić, stosując dietę bogatą w magnez, a także suplementując ten pierwiastek.
Ból podbrzusza w ciąży – 2 trymestr
W drugim trymestrze ciąży bóle mogą dotyczyć nie tylko brzucha, ale też pachwin. Dziecko intensywnie rośnie, zwiększa parcie na mocz i może powodować bóle podbrzusza. Oprócz tego w tym czasie pojawiają się także pierwsze ruchy maluszka, które dla mam są ogromnym przeżyciem. Mogą one jednak nasilać objawy bólowe.
W drugim trymestrze ciąży charakterystyczne jest także uczucie ciągnięcia w pachwinach. Ono również wynika z rozciągania się więzadeł i macicy, i jest zjawiskiem w pełni fizjologicznym. Niewiele można zrobić, by je zmniejszyć, zaleca się jedynie regularną aktywność fizyczną.
W tym czasie u niektórych pań bóle podbrzusza w ciąży mogą oznaczać skurcze Braxtona-Hicksa, choć z reguły występują one trochę później, dopiero w 3 trymestrze ciąży.
Ból w dole brzucha w ciąży w 3 trymestrze
Bóle brzucha w 3 trymestrze ciąży najczęściej są związane ze skurczami przepowiadającymi. Skurcze Braxtona-Hicka przygotowują macicę do porodu. Pojawia się twardnienie brzucha i dolegliwości bólowe, ale nie mają one charakteru regularnego. Najczęściej znikają tak szybko jak się pojawiły, by za jakiś czas znów powrócić.
W 3 trymestrze ciąży brzuch jest już spory, a dziecko zajmuje coraz więcej miejsca w macicy. Każdy jego obrót, gwałtowny ruch mogą wywoływać bóle podbrzusza. Dodatkowo dochodzą także wyżej wspomniane objawy związane ze skurczami przepowiadającymi. To wszystko sprawia, że bóle brzucha w 3 trymestrze mogą występować często, ale jeśli nie towarzyszą im dodatkowe objawy związane z nagłym krwawieniem z dróg rodnych czy wyczuwalnym szamotaniem dziecka, nie należy się nimi martwić. Wszystkie dodatkowe objawy wymagają pilnego zgłoszenia się na izbę przyjęć.
Z czym wiąże się ból podbrzusza?
Kiedy mówimy o bólu podbrzusza, czyli o bólu w dole brzucha, mamy na myśli ból, który odczuwasz poniżej poziomu pępka. Może pochodzić z dowolnej tkanki i układu narządów znajdujących się w tym obszarze, dlatego może być bardzo myląca. Ból, który jest ulokowany bardzo nisko, nazywany jest bólem miednicy, ale w tym przewodniku uwzględnimy go jako ból podbrzusza.
Kiedy lekarz zapyta cię o odczuwany ból, będzie chciał wiedzieć, gdzie dokładnie go odczuwasz. Może to być przydatnym wskaźnikiem do określenia tego, co może być przyczyną. Lekarz będzie również chciał wiedzieć, jak długo odczuwasz ból, zapyta również o jego nasilenie i naturę: czy gwałtownie nadchodzi i odchodzi, czy jest ciągły? Poprosi cię też o opisanie, jak odczuwasz ten ból, na przykład czy jest ostry, tępy, skurczowy lub palący.
Powiązane objawy, takie jak biegunka, wymioty i objawy ze strony układu moczowego, mogą pomóc w rozpoznaniu przyczyny, więc lekarz również cię o nie zapyta.
Ból brzucha a poronienie
Ból brzucha w ciąży może być sygnałem przedwczesnego porodu. Niekiedy pojawia się we wczesnej ciąży (w 1 trymestrze) i oznacza koniec ciąży. Być może zarodek był słabszy, może obciążony wadami lub organizm nie był gotowy na zapłodnienie – jest wiele przyczyn poronień w 1 trymestrze ciąży. W takiej sytuacji ból brzucha jest oznaką zakończenia ciąży i sygnałem, że organizm próbuje wydalić z siebie zarodek.
Na dalszym etapie ciąży bóle podbrzusza mogą być zwiastunem przedwczesnego porodu. To niebezpieczna sytuacja, zwłaszcza przed 24. tygodniem ciąży. Przedwczesny poród stanowi zagrożenie dla życia dziecka, dlatego każde niepokojące objawy należy jak najszybciej skonsultować z ginekologiem lub udać się na izbę przyjęć szpitala położniczego.
Ból brzucha a poród
W 3 trymestrze ciąży ból brzucha może oznaczać poród. Nie zawsze ciąża jest donoszona, czasem niemowlę rodzi się wcześniej. Nie oznacza to dla niego zagrożenia ani uszczerbku na zdrowiu, ponieważ współczesna medycyna dysponuje wspaniałą aparaturą medyczną podtrzymującą życie dzieci.
Ból związany z porodem ma charakter skurczowy i regularny. Początkowo skurcze występują w dłuższych odstępach czasu, by stopniowo odstępy pomiędzy nimi robiły się coraz krótsze. Ból nie musi być też zlokalizowany wyłącznie w obrębie jamy brzusznej, niekiedy pojawia się także ból krzyża i pleców. Bóle pleców są bardzo częste i niestety silne.
15 przyczyn bólu podbrzusza
Zapalenie wyrostka robaczkowego jest często początkowo odczuwalne w okolicy pępka. Ból może przychodzić i odchodzić i stopniowo przesuwać się na prawą stronę. Nasila się w ciągu 24 godzin i jest mocniej odczuwany w ruchu. Możesz odczuwać mdłości, mieć luźne stolce i gorączkę. Operacja jest często wymagana w celu usunięcia wyrostka robaczkowego ze stanem zapalnym, więc nie czekaj w domu, jeśli uważasz, że to może być przyczyną.
Wrzody żołądka
Stany wyściółki żołądka, takie jak zapalenie (nieżyt żołądka) lub wrzody, mogą być odczuwalne w środkowej części brzucha. Ból często ma charakter palący. Nudności, niestrawność, odbijanie, a nawet wymioty są tu częste. Krew w wymiocinach lub czarne, smoliste stolce są niepokojącymi objawami i wymagają pilnej oceny. Konieczne jest leczenie w celu zatrzymania produkcji kwasu i złagodzenia bólu, dlatego należy zgłosić się do lekarza.
Ból pęcherza
Ból pęcherza jest zwykle bólem odczuwanym w dolnych partiach ciała w ich centrum. Skurcze i pieczenie podczas lub po oddaniu moczu mogą wskazywać na infekcję. W przypadku infekcji układu moczowego może być zauważane częstsze oddawanie moczu, obecność krwi w moczu oraz uczucie zmęczenia i nudności. Jeśli objawy nie ustępują przy dużej ilości płynów, musisz udać się do lekarza w celu uzyskania ewentualnych antybiotyków. Kamica może również powodować ból w tym obszarze, jednak powoduje ostrzejszy, silniejszy ból i trudności w oddawaniu moczu.
Ból miesiączkowy
Skurczowy, nisko zlokalizowany po środku ból jest typowy dla bólu miesiączkowego, chociaż może również promieniować na boki. Ból miesiączkowy może rozpocząć się w dniach poprzedzających krwawienie, ale zwykle ustępuje po kilku dniach utraty krwi. Pomocne mogą być środki przeciwbólowe, butelka z gorącą wodą i delikatne ćwiczenia.
Zapalenie narządów miednicy mniejszej
Infekcja macicy, jajowodów lub jajników może przebiegać łagodnie, ze sporadycznym bólem lub ciężej, z silnym bólem i gorączką. Inne objawy to upławy z pochwy, nieoczekiwane krwawienie i ból podczas stosunku płciowego lub oddawanie moczu. Jedna czwarta przypadków jest spowodowana chorobą przenoszoną drogą płciową, więc jeśli jest takie ryzyko, potrzebny jest pełny przegląd narządów płciowych. Udaj się do ginekologa.
Ból owulacyjny
Ten ostry ból może wystąpić, gdy z jajnika uwalnia się komórka jajowa w środku cyklu miesiączkowego, a więc na około dwa tygodnie przed miesiączką. Może być odczuwany po prawej lub lewej stronie, w zależności od tego, który jajnik wypuszcza komórkę jajową w danym miesiącu. Chociaż może być ciężki do zniesienia, zwykle trwa krótko. Jest normalny i nieszkodliwy.
Torbiele jajników
Torbiele jajników rzadko są bolesne. Większość z nich usuwa się sama i tylko wtedy, gdy staną się szczególnie duże, skręcą się lub pękną, powodują ból. W przypadku torbieli podczas seksu mogą wystąpić wzdęcia, ból lub potrzeba częstego oddawania moczu. Na szczęście tylko niewielka część torbieli jajnika ma charakter nowotworowy i dotyczy to zwykle kobiet, które przeszły menopauzę. Powinnaś jednak zgłosić się do lekarza, jeśli podejrzewasz, że możesz mieć torbiel jajnika.
Ciąża pozamaciczna
W tym przypadku zapłodniona komórka jajowa nie dociera do macicy i próbuje wyhodować płód w jajowodzie. Ciąża nie może być kontynuowana, a jej przerwanie często wymaga operacji. Nieleczona ciąża pozamaciczna może stanowić zagrożenie dla życia matki oraz jej przyszłej płodności. Jeśli masz nisko zlokalizowany jednostronny ból brzucha i spóźnia ci się miesiączka lub podejrzewasz, że możesz być w ciąży, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem.
Endometrioza
Tkanka wyściółki macicy (endometrium) czasami znajduje się w innym miejscu w jamie brzusznej i miednicy i powoduje ból podczas krwawienia podczas miesiączki. Ból ten może mieć charakter centralny i uogólniony, ale ponieważ jajniki i jajowody są częstymi miejscami endometriozy, ból jest często jednostronny. Leczenie obejmuje środki przeciwbólowe, terapie hormonalne i zabiegi chirurgiczne.
Zapalenie wyrostka robaczkowego
Jak wspomniano powyżej, ból związany z zapaleniem wyrostka robaczkowego może rozpocząć się centralnie, ale zwykle osiada nisko po prawej stronie brzucha, gdzie zlokalizowany jest wyrostek robaczkowy. Naciskanie w tym miejscu boli, a także czujesz się gorzej, gdy kaszlesz, kichasz lub się poruszasz.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek
Infekcja nerki powoduje ból po jednej stronie, który może wystąpić w obszarze pleców lub rozprzestrzeniać się na nie. Mogą wystąpić objawy ze strony układu moczowego, takie jak ból przy oddawaniu moczu, krew w moczu i ogólne złe samopoczucie. Powszechne są mdłości, wymioty i wysoka temperatura. Te infekcje są zwykle bakteryjne i wymagają antybiotyków, więc nie zwlekaj z wizytą u lekarza.
Ból mięśni
Łatwo zapomnieć, że zwykłe napięcie mięśni może powodować ból brzucha. Ból może być dość silny, gdy mięsień jest poruszany, więc rozważ to, jeśli ćwiczyłeś lub ból jest odczuwany w mięśniach. Ciepłe kąpiele i środki przeciwbólowe zwykle łagodzą bóle mięśni.
Zaparcia
To częsta przyczyna bólu brzucha, często związana z nudnościami, utratą apetytu i wzdęciami. Ból często występuje wszędzie, ale może być odczuwany po lewej stronie, gdzie jelito grube schodzi do odbytnicy. Leczenie polega na piciu dużej ilości płynów, ćwiczeniach i jedzeniu pokarmów z błonnikiem. Porozmawiaj ze swoim farmaceutą o środkach przeczyszczających, jeśli masz problemy z wypróżnieniem.
Zespół jelita drażliwego (IBS)
Ból spowodowany IBS może występować w dowolnym miejscu w jamie brzusznej i często wiąże się ze wzdęciami, zaparciami lub biegunką. Może być ciągły lub kolkowy (przychodzi falami). IBS to choroba długotrwała, a leczenie koncentruje się na wykrywaniu czynników wyzwalających, takich jak stres, i nauce radzenia sobie z chorobą poprzez dietę i zdrowy styl życia.
Zapalenie żołądka i jelit
Infekcje jelit, takie jak wirusy i zatrucia pokarmowe, mogą powodować uogólniony ból brzucha. Może to być tępy ból, ale często narasta i daje skurcze przed epizodami biegunki, wymiotami lub obydwoma. Większość ataków zapalenia żołądka i jelit ustępuje w ciągu kilku dni, a priorytetem leczenia jest uniknięcie odwodnienia, dlatego często zaleca się stosowanie małych ilości płynów. Jeśli obawiasz się, że jesteś odwodniony, objawy nasilają się lub nie ustępują po tygodniu, skontaktuj się z lekarzem.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.