Choroby psychiczne, w tym depresja, są czymś, z czym każdy chory musi sobie radzić i robić to na swój sposób. Jednak wpływa ona nie tylko na samego chorego, ale również na relacje z przyjaciółmi, rodziną – a zwłaszcza partnerami.
Czytaj też:
Depresja ma różne twarze. Nie musi objawiać się smutkiem
Depresja a związki
Osoby znajdujące się najbliżej chorego na depresję mogą być ogromnym źródłem miłości, pocieszenia i wsparcia. Ale często mogą odczuwać ogromną presję. Istnieje większa szansa rozwodu, gdy jeden z małżonków lub oboje cierpią na jakieś schorzenie psychiczne. Międzynarodowe badanie z 2011 r. wykazało 12-procentowy wzrost powszechności rozwodów.
Jednak są też dobre wieści. Ta różnica nie jest na ogół wynikiem winy któregokolwiek z partnerów, a raczej wynika z ich interakcji i komunikacji oraz tego, jak małżonkowie podchodzą do objawów choroby. Oznacza to, że możesz wiele zrobić, aby pokonać kryzys w związku.
Karen Letofsky od ponad 40 lat pracuje w obszarze zdrowia psychicznego. Działa na rzecz zapobiegania samobójstwom. Za swoją pracę otrzymała wysokie odznaczenia. Julie Fast cierpi na chorobę afektywną dwubiegunową. Obie panie pomogły opracować listę pytań, które warto zadać w rozmowach z osobą, która cierpi z powodu depresji. Kobiety zgodziły się, że komunikacja, empatia i zrozumienie są kluczem do udanego związku. Jest to szczególnie ważne, gdy jeden z małżonków lub oboje żyją z chorobą psychiczną.
7 pytań o wpływ objawów na życie
Ustalmy najpierw, że to nie są pytania, które mogłyby „zdiagnozować” u małżonka depresję, zaburzenia lękowe, chorobę afektywną dwubiegunową czy inne problemy. Diagnoza pozostaje w gestii lekarza psychiatry. Pytania jednak mogą pomóc ci ustalić, jak depresja wpływa na życie twojej drugiej połówki:
-
Czy śpisz mniej, czy więcej niż zwykle?
-
Czy jesz mniej, czy więcej niż zwykle?
-
Czy czerpiesz przyjemność z jedzenia?
-
Czy czujesz się zmęczony bez względu na to, ile śpisz?
-
Czy cieszysz się z takich zwykłych, codziennych drobnostek?
-
Czy dbasz o higienę osobistą?
-
Czy zdarza ci się myśleć o własnej śmierci?
Karen przypomina, że istnieje różnica między zwykłym „odczuwaniem przygnębienia” a doświadczaniem objawów depresji klinicznej. Te pytania pomagają ustalić, co się aktualnie dzieje z osobą będącą w depresji. Julie z kolei mówi, że jako partner prawdopodobnie znasz już odpowiedź na te pytania, ale zadawanie ich pomaga partnerowi czuć się szanowanym i zapewnia go, że poświęcasz mu uwagę.
7 pytań na rzecz pomocy, wsparcia i współpracy
Bezinteresowność to piękna cecha i w obliczu depresyjnego stanu u swojego małżonka możesz chcieć zrobić dla niego jakiś dobry uczynek. Jak wiesz, jednym z objawów depresji jest brak motywacji, więc możesz uważać, że twoje działanie i kompletne wyręczanie pomoże ukochanej lub ukochanemu. Jednak Julie Fast ostrzega, że zamiast przyniesienia realnej pomocy takie działania mogą prowadzić do zwiększenia u małżonka poczucia bezradności i zależności.
Karen i Julie sugerują następujące pytania, aby pomóc twojemu partnerowi w znalezieniu drogi, która pozwoli mu przezwyciężyć depresyjne symptomy. Dzięki uzyskanym odpowiedziom możecie wspólnie wypracować rozwiązania. Bo przecież druga połówka nie zostanie z tym sama – ty jesteś cały czas u jej boku:
-
Co pomogło, kiedy ostatnio byłeś w takim stanie?
-
Co powinniśmy zrobić jako zgrana drużyna, aby przez to przejść?
-
Jak mogę ci pomóc?
-
Jak wpływają na ciebie leki? Czy, zażywając je od jakiegoś czasu, czujesz jakąś różnicę?
-
Do kogo możemy zadzwonić, aby pomógł nam przetrwać ten trudny czas?
-
Czego ode mnie potrzebujesz?
- Co możemy zmienić, aby już teraz pomóc ci poczuć się lepiej?
Ekspertki podkreśliły także konieczność użycia języka współpracy, aby twój partner czuł się wspierany. Unikaj zrzucania winy lub pełnej odpowiedzialności na partnera, ale także unikaj przejmowania odpowiedzialności za siebie.
Czytaj też:
Ciężkie urazy, silne leki i zwolnienia lekarskie – czy mogą prowadzić do samobójstwa?
7 pytań zachęcających do dbania o siebie
Samokształcenie i dbanie o samego siebie są niezbędne, aby skutecznie pomagać partnerowi i utrzymać z nim zdrową relację, kiedy ma depresję.
National Alliance on Mental Illness przypomina, że musisz najpierw zadbać o siebie, aby móc opiekować się ludźmi, których kochasz. Aby to zrobić pomyślnie, oto kilka pytań, które możesz zadać SOBIE:
- Czy przesypiasz od 7 do 9 godzin każdej nocy?
-
Czy pijesz alkohol lub zażywasz narkotyki, aby poradzić sobie ze stresem?
-
Czy ćwiczysz codziennie?
-
Czy dobrze się odżywiasz?
-
Czy doświadczasz objawów takich jak bóle głowy, bezsenność lub problemy trawienne?
-
Czy masz w najbliższym otoczeniu osoby, z którymi możesz rozmawiać i które rozumieją, przez co przechodzisz?
- Gdzie możesz znaleźć odpowiednie informacje, które ci pomogą?
Karen porównuje to do maski tlenowej, która spadnie z sufitu samolotu w „mało prawdopodobnym przypadku utraty ciśnienia w kabinie”. Każdy rodzic od razu, w przypływie chwili stwierdziłby, żeby najpierw nałożyć maskę na twarze jego dzieci, ale zwykle powoduje to utratę przytomności rodzica zanim uratuje dziecko. A wtedy cierpią już dwie osoby. Najpierw sam załóż taką „maskę tlenową”, aby jak najlepiej pomóc swojemu partnerowi w trudnej sytuacji.
Niektórych pytań musisz bezwzględnie unikać
Zarówno Karen, jak i Julie zdecydowanie podkreślają, że partnerzy powinni unikać wszelkich pytań i komentarzy mających na celu „rozweselenie” osoby w stanie depresyjnym. Co równie istotne, nigdy nie zadawaj pytań, które mogą sprawiać wrażenie, że obwiniasz małżonka za chorobę. Dlatego też nigdy nie zadawaj mu następujących pytań:
- Nie widzisz, ile masz szczęścia?
-
Dlaczego robisz z igły widły?
-
Czujesz się teraz lepiej?
-
Co jest z tobą nie tak?
-
Dlaczego ty właściwie masz depresję? (co takiego niby się dzieje, że masz depresję?)
Chociaż czasami działają one na kimś, kto „ma doła” lub jest zestresowany, nigdy nie powinieneś próbować trywializować tego, przez co przechodzi twój partner w klinicznej depresji. Zamiast tego używaj języka, który niejako potwierdza ich uczucia. Jeśli to zrobisz, twój partner poczuje się wspierany i rozumiany, co samo w sobie może pomóc mu wyjść ze stanu depresyjnego.
Czytaj też:
Gorzka czekolada a depresja. Co je łączy?