Bilirubina to barwnik, którego poziom sprawdza się w celu wykrycia żółtaczki fizjologicznej oraz chorób wątroby. Kto powinien wykonać badanie i na czym ono polega?
Czym jest bilirubina?
Bilirubina to barwnik żółciowy, który powstaje w wyniku rozpadu krwinek czerwonych, a konkretnie hemu. Razem z krwioobiegiem dostaje się do wątroby, a następnie do woreczka żółciowego. Badanie bilirubiny wykonuje się, by ocenić pracę wątroby. Pomaga zdiagnozować choroby oraz rozpoznać zakażeniewirusowym zapaleniem wątroby.
Bilirubinę dzieli się na sprzężoną i niesprzężoną. Razem tworzą bilirubinę całkowitą. Badanie bilirubiny wykonuje się z krwi lub z moczu. O ile stężenie barwnika we krwi jest objawem prawidłowym, o tyle wystąpienie go w moczu sugeruje stan chorobowy. Warto wiedzieć, że to bilirubina nadaje moczowi żółtą barwę. To dlatego mówi się, że im bardziej przejrzysty mocz, tym zdrowszy człowiek.
Kto powinien wykonać badanie?
Poziom bilirubiny oznacza się, by zdiagnozować:
- żółtaczkę fizjologiczną (u noworodków)
- rodzaj żółtaczki u dorosłych
- choroby wątroby
- choroby trzustki
- wirusowe zapalenie wątroby
-
zatrucie grzybami
- zatrucie lekami
- niedokrwistość hemolityczną
Na czym polega badanie?
Gdy lekarz podejrzewa wystąpienie chorób wątroby, zleca badanie poziomu bilirubiny. Polega ono na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Krew pobiera się na czczo.
Przed pobraniem krwi trzeba poinformować o ewentualnej ciąży, która może wpłynąć na wynik badania oraz o przyjmowanych lekach. Wyniki dostępne są tego samego lub kolejnego dnia.
Normy bilirubiny
Normy bilirubiny całkowitej wahają się pomiędzy 0,2 a 1,2, mg/dl. Warto jednak wiedzieć, że w przypadku diagnostyki chorób lekarze badają poszczególne składniki indywidualnie. Skupiają się więc nie na bilirubinie całkowitej, ale na wyszczególnieniu bilirubiny sprzężonej, niesprzężonej, ALP, AIAT, GGTP, AspAT.
Bilirubina a żółtaczka
Podwyższone stężenie bilirubiny jest objawem żółtaczki, która oznacza stan chorobowy wątroby lub dróg żółciowych. Chory ma wtedy zażółcone białka oczu, może mieć również żółty odcień skóry.
Żółtaczka może oznaczać chorobę lub zapalenie wątroby, ale również:
-
kamienie żółciowe
- guza trzustki
- cholestazę
- guza dróg żółciowych
Podwyższone stężenie barwnika
Hiperbilirubinemia oznacza stan chorobowy (najczęściej wątroby) lub żółtaczkę. Może sugerować wystąpienie przewlekłych bądź ostrych chorób wątroby, uszkodzenie narządu, choroby metaboliczne bądź nowotwór. To dlatego lekarz, konsultując wyniki, sprawdza dokładne parametry bilirubiny, by postawić trafną diagnozę.
Żółtaczka fizjologiczna
U noworodków często diagnozuje się żółtaczkę fizjologiczną. Dotyczy ona prawie połowę niemowląt, niezależnie od tego, czy urodziły się naturalnie czy przez cesarskie cięcie.
Wynika ona z zaburzeń przemian bilirubiny. Wątroba noworodka jest malutka i nie pracuje jeszcze tak wydolnie, by poradzić sobie z wydaleniem dużej ilości barwnika. Z dnia na dzień pracuje coraz wydolniej, by najczęściej do 10. doby po porodzie pozbyć się nadmiaru bilirubiny.
Gdy tak się nie dzieje, niemowlęta kierowane są na fototerapię, czyli naświetlania za pomocą lampy ultrafioletowej. Szybko przynoszą one wymierne efekty, a poziom barwnika zaczyna spadać.
Żółtaczka fizjologiczna najczęściej ustępuje od dołu. Często stopy dziecka są już zdrowo zaróżowione, a tułów jeszcze żółty. Najdłużej utrzymuje się na twarzy dziecka. Do 21. dni po porodzie wszystkie objawy powinny ustąpić.
Czytaj też:
Tych 5 czynników prowadzi do marskości wątroby. Winny jest nie tylko alkoholCzytaj też:
Choroby wątroby wypisane na skórze. Nie ignoruj tych objawówCzytaj też:
Eksperci: To jedyny sposób, by uratować pacjenta z rakiem trzustki