Z bólem zęba nie powinniśmy walczyć na własną rękę. Choć możemy przez krótki czas łagodzić dolegliwości bólowe, to nie należy zapominać o wizycie u stomatologa, nawet jeżeli ból minie. Żaden z domowych sposobów na ból zęba nie może zastąpić wizyty u specjalisty, który zdiagnozuje jego przyczynę oraz zastosuje odpowiednie leczenie. Dotkliwy ból zęba może wskazywać m.in. na ubytki próchnicowe lub ropień okołozębowy, które mogą negatywnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia, doprowadzając np. do zapalenia mięśnia sercowego.
Ból zęba – przyczyny
Ból zęba zna niemal każdy. Choć nie musi być związany z próchnicą oraz innymi, poważnymi problemami stomatologicznymi, to zawsze trudno go wytrzymać. Ból może mieć różny charakter – czasami jest wyjątkowo silny, co wskazuje na zaawansowaną próchnicę oraz zakażenie tkanek. Bolący ząb może także dokuczać jedynie np. podczas spożywania posiłków lub picia napojów – wówczas możemy mieć do czynienia z nadwrażliwością. Jest ona spowodowana odsłonięciem szyjek zębowych i podrażnieniem zakończeń nerwowych. Ząb boli także, gdy dojdzie do urazu mechanicznego, który prowadzi do pęknięcia szkliwa, co skutkuje odsłonięciem wrażliwej zębiny.
Ból zęba może mieć różne przyczyny i nie zawsze jesteśmy w stanie zauważyć, że mamy do czynienia z chorym zębem – zdarza się, że bolący ząb wygląda na zdrowy, bo problem dotyczy np. jego korzeni i wówczas wizyta u dentysty może zakończyć się leczeniem kanałowym. Bagatelizowanie bólu zęba, a także rezygnacja ze znalezienia jego przyczyny oraz leczenia, może doprowadzić do konieczności ekstrakcji zęba.
Do najczęściej diagnozowanych przyczyn bólu zęba zaliczamy przede wszystkim próchnicę, ropień okołozębowy i nadwrażliwość, która powoduje, że ból odczuwamy, spożywając np. zimne, gorące i kwaśne jedzenie oraz napoje. Rzadziej ból zęba wywołuje uraz mechaniczny, jednak może do niego dojść np. na skutek upadku.
Ból w jamie ustnej jest zawsze sygnałem alarmującym, dlatego niezwłocznie powinniśmy udać się do stomatologa. Jeżeli ból zębów występuje razem z wysoką gorączką, konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarza.
Pierwsza pomoc przy bolącym zębie
Ból zęba zwykle zaskakuje nas w najmniej oczekiwanym momencie, dlatego warto poznać zasady postępowania na wypadek jego wystąpienia. Jeżeli dolegliwościom bólowym nie towarzyszą inne objawy np. obrzęk twarzy oraz szyi, powiększenie węzłów chłonnych, osłabienie i wysoka gorączka, to doraźnie możemy zastosować sprawdzone, domowe sposoby na ból zębów. Nie każda z dostępnych np. w Internecie metod w korzystny sposób wpływa na nasze zdrowie. Nie powinniśmy testować m.in. „zatruwania” zęba nikotyną oraz alkoholem. Stomatolodzy przestrzegają także przed wkładaniem do wnętrza uszkodzonego zęba tabletek z kwasem acetylosalicylowym.
Najprostszym i znanym już naszym babciom sposobem na ból zęba, jest płukanie jamy ustnej wodą z solą. W celu przygotowania roztworu potrzebujemy łyżeczki soli kuchennej, którą rozpuścimy w szklance wody.
Ból zęba pomoże też złagodzić ząbek czosnku, który powinniśmy delikatnie rozgnieść i przyłożyć do bolącego dziąsła.
Zimne okłady na ból zęba
Aby szybciej uśmierzyć ból zęba, warto zastosować także zimny okład. Powinniśmy przyłożyć go do policzka w okolicy bolącego zęba. Niska temperatura koi ból, któremu towarzyszy obrzęk i stan zapalny, redukując przekrwienie tkanek oraz ucisk na nerwy.
Domowe sposoby na ból zęba – ziołowe płukanki
Wsparciem w łagodzeniu bólu zęba są także zioła. Możemy płukać jamę ustną ciepłym naparem z szałwii, rumianku, goździków, tymianku oraz kory dębu lub kupić w aptece specjalny preparat o działaniu przeciwzapalnym, antyseptycznym i znieczulającym np. w formie płynu, który trzeba rozcieńczyć wodą. Płukanie jamy ustnej powinniśmy powtarzać co kilka godzin, stosując świeży, ciepły napar lub roztwór kupionego w aptece płynu. Uśmierzyć ból zęba pomoże także żucie goździków, w których składzie znajdują się olejki eteryczne o działaniu znieczulającym; możemy również przyłożyć do bolącego zęba wacik nasączony olejkiem goździkowym.
Leki bez recepty na ból zęba
Na bolący ząb możemy zastosować leki przeciwbólowe, które pozwolą normalnie funkcjonować do czasu wizyty u stomatologa. Najlepiej sięgnąć po lek, który dodatkowo redukuje stan zapalny. Na własną rękę nie powinniśmy przyjmować silnych leków przeciwbólowych na receptę, antybiotyków i innych farmaceutyków, nawet jeżeli zostały one wcześniej przepisane nam lub naszym bliskim przez stomatologa. W łagodzeniu bólu zębów stosuje się m.in. dostępny bez recepty paracetamol i ibuprofen. W aptekach dostępne są także działające miejscowo leki z lidokainą np. żel stomatologiczne oraz preparaty do miejscowego stosowania w formie płynu, które aplikujemy w okolicy bolącego zęba.
W przypadku, gdy ukruszymy ząb lub wypadnie z niego plomba, warto zastosować dostępne w aptekach tymczasowe wypełnienie zęba, które ochroni wrażliwe tkanki przed czynnikami drażniącymi.
Co zrobić, gdy domowe sposoby na ból zęba nie działają?
Domowe sposoby na ból zęba nie zawsze okazują się skuteczne. Nie redukują przyczyny bólu, ale jedynie chwilowo łagodzą objawy związane z problemami stomatologicznymi. Jeżeli ból zęba nie mija po zastosowaniu dobranej do wieku i masy ciała dawki leków przeciwbólowych, to możemy mieć do czynienia np. z tworzeniem się ropnia okołozębowego, który stanowi potencjalne zagrożenie dla naszego zdrowia, dlatego powinniśmy jak najszybciej zgłosić się do dentysty. To bardzo ważne, bo nasilający się stan zapalny oraz obecność ropy mogą doprowadzić do przeniesienia infekcji z jamy ustnej np. do mózgu.
Unikanie wizyty u dentysty oraz rezygnacja z leczenia chorych zębów mogą doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, dlatego powinniśmy systematycznie sprawdzać stan uzębienia.
Zapobieganie bólowi zęba
Lepiej zapobiegać niż leczyć – wszyscy znamy to powiedzenie, jednak nie zawsze przestrzegamy zaleceń i przynajmniej dwa razy w roku odwiedzamy stomatologa. To spory błąd, bo próchnicę i inne choroby zębów w pierwszym stadium możemy szybko, skutecznie – i co najważniejsze – bezboleśnie wyleczyć.
Aby uniknąć bólu zęba, trzeba przestrzegać zaleceń stomatologa, czyli szczotkować zęby rano i wieczorem oraz po spożyciu słodkich pokarmów i napojów. Niezbędne jest także nitkowanie zębów i korzystanie z płynu do płukania jamy ustnej, który pozwoli usunąć bakterie pozostałe po szczotkowaniu zębów.
O zdrowie zębów trzeba dbać od najmłodszych lat. Wypracowanie właściwych nawyków higienicznych, stosowanie zdrowej diety i częste odwiedzanie stomatologa to recepta na zdrowy, piękny uśmiech oraz sposób na zredukowanie do minimum ryzyka rozwoju problemów stomatologicznych.
Czytaj też:
COVID-19. Czy wiesz, ile zależy od zadbanych zębów?