Zapalenie powiek – przyczyny
Zapalenie powiek może wystąpić z dwóch przyczyn: zakaźnej i niezakaźnej. W pierwszym przypadku stan zapalny najczęściej wywołują chorobotwórcze patogeny takie jak wirusy i bakterie, rzadziej grzyby, i wtedy stan ten nazywa się zakażeniem powiek. Zakażenie może dotyczyć nie tylko całej powieki, ale też jej części i tak np. często występującym zakażeniem jest zapalenie brzegów powiek, którego przyczyną może być zakażenie gronkowcem złocistym. Z kolei, gdy do zapalenia dochodzi z przyczyn niezakaźnych, najczęściej związane jest to z narażeniem powieki na kontakt z alergenami lub z niewydolnością gruczołów powiekowych. Bez względu jednak na przyczynę wystąpienia zapalenia powiek, objawy powinny skłonić chorego do wizyty lekarskiej, gdyż z reguły związane są z dużym dyskomfortem, a ze względu na to, że powieki mają bezpośredni kontakt z rogówką i spojówką, zapalenie może także je obejmować i przez to powodować pogorszenie ostrości widzenia.
Jak przebiega zakażenie powiek? – objawy
Zapalenie powiek ma różny przebieg i może być ostre lub przewlekłe, a także dotyczyć całych powiek lub ich części np. brzegów bądź tylko jednej powieki. I tak np. podczas gronkowcowego zakażenia powiek może dojść do zapalenia brzegów powiek, gdzie u podstawy rzęs widoczne są zaschłe twory wydzieliny, a brzegi powiek mogą być owrzodzone. Towarzyszą mu także objawy takie jak świąd, pieczenie, uczucie zalegania piasku oraz przekrwienie spojówek. W tej sytuacji konieczna jest wizyta u lekarza, gdyż leczenie obejmuje stosowanie antybiotyków, które pomogą skutecznie pozbyć się bakterii. Gronkowiec złocisty może także wywoływać ostre ropne zapalenie w postaci jęczmienia zewnętrznego. Jego głównym objawem jest naciek zapalny u podstawy rzęs (może być pojedynczy lub tworzyć grupę nacieków), a także obrzęk, świąd, kłucie i zaczerwienienie powieki. Dodatkowo u niektórych chorych mogą występować objawy ogólne takie jak złe samopoczucie, podwyższona temperatura ciała itp. Ze względu na to, że proces może szerzyć się w głąb oczodołu lub u osób ze zmniejszoną odpornością (np. w cukrzycy) nawracać, konieczna jest konsultacja lekarska i wdrożenie antybiotykoterapii. Leczenie jest także istotne, gdyż czasami jęczmień może przekształcić się w ropień powieki, który nie tylko wymaga terapii miejscowej i systemowej, ale czasem też interwencji chirurgicznej. W wyniku zakażenia drobnoustrojami może dojść także do powstania gradówki, czyli guzkowatego zgrubienia skóry, bez obrzęku i zaczerwienienia. Chociaż w jej usunięciu zwykle pomocne są okłady i masaże, to w niektórych przypadkach, gdy jej rozmiar jest znaczny bądź jest uciążliwa, konieczne jest zastosowanie steroidów lub przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Z kolei do wirusowych zakażeń powiek zalicza się np. opryszczkowe zapalenie powiek, które wywołane jest wirusem opryszczki zwykłej i półpaśca. U tych chorych powieki są zaczerwienione i napuchnięte, a na powierzchni powstają pęcherzyki, które szybko zamieniają się w zaschnięte strupki. To zakażenie także wymaga interwencji specjalisty, gdyż konieczne jest wdrożenie leczenia przeciwwirusowego. Konsultacji lekarskiej wymaga również pasożytnicze zapalenie powiek, które najczęściej jest wywołane zakażeniem nużeńcem lub wszą łonową.
Przebieg i objawy niezakaźnego zapalenia powiek
Niezakaźne zapalenie powiek wywołane jest zwykle reakcją alergiczną. W jej wyniku może powstać ostry alergiczny obrzęk powiek, któremu towarzyszy tylko opuchlizna. Niestety także wymaga konsultacji lekarskiej, gdyż należy rozpoznać alergen oraz wdrożyć leki antyhistaminowe. W wyniku reakcji alergicznej może powstać też kontaktowe zapalenie skóry powiek i wtedy oprócz obrzęku często pojawia się silny świąd, pieczenie oka oraz łzawienie. Taki przypadek również wymaga interwencji lekarskiej. W wyniku reakcji alergicznej może pojawić się też zapalenie brzegów powiek, w którym brzegi są zaczerwienione, swędzą i towarzyszy mu przekrwienie spojówek. Wtedy też konieczna jest wizyta u okulisty, gdyż zapalenie mogło powstać np. na skutek niewyrównania wady refrakcji.