Test TSH może pomóc lekarzowi zdiagnozować niedoczynność i nadczynność tarczycy. Normalny zakres zależy od wieku danej osoby, a w przypadku kobiet także tego, czy jest ona w ciąży. Zakresy zwykle rosną wraz z wiekiem. Badania nie wykazały stałej różnicy w poziomach TSH między mężczyznami i kobietami. Według American Thyroid Association poziomy mieszczą się w normalnym zakresie, jeśli wynoszą od 0,4 do 4,0 mU/l.
Czytaj też:
Nadczynność tarczycy a dieta. Co jeść, czego unikać?
Poziomy TSH według płci
Kobiety częściej doświadczają dysfunkcji tarczycy niż mężczyźni. Nawet 1 na 8 kobiet doświadcza problemów z tarczycą. Obejmuje to nadczynność i niedoczynność tarczycy. Ryzyko problemów z tarczycą wzrasta w czasie ciąży i w okresie menopauzy. Badania nie wykazały stałej różnicy w poziomach TSH między mężczyznami i kobietami.
Badanie z 2002 r. donosi o wyższym poziomie TSH u kobiet niż u mężczyzn, ale badanie z 2013 r. podaje, że mężczyźni mają wyższe mediany poziomów TSH. Prawdopodobnie każda taka różnica jest niewielka, zmienia się z wiekiem i jest mało prawdopodobne, aby miała znaczenie kliniczne.
U niektórych osób choroby tarczycy są związane z zaburzeniami seksualnymi. Może to dotyczyć większej liczby mężczyzn niż kobiet. Według badania z 2019 r. 59-63 proc. mężczyzn z niedoczynnością tarczycy również doświadcza zaburzeń seksualnych, w porównaniu z 22-46 proc. kobiet z niedoczynnością tarczycy.
Poziomy TSH według wieku
Poziomy TSH we krwi zwykle rosną wraz z wiekiem. Według autorów jednego badania odsetek osób z poziomem TSH między 0,4 a 2,49 mU/l spadł z 88,8 proc. wśród osób w wieku 20-29 lat do 61,5 proc. u osób w wieku 80 lat lub starszych.
Poziom TSH u kobiet w ciąży
Poziom TSH jest zwykle niższy u kobiet w ciąży. Hormony ciążowe naturalnie zwiększają poziom niektórych hormonów tarczycy we krwi. Ma to zasadnicze znaczenie dla rozwoju mózgu dziecka i układu nerwowego.
Jednocześnie zmniejsza się poziom TSH we krwi. W rezultacie lekarze stosują niższe zakresy referencyjne dla kobiet w ciąży. Dolny zakres TSH zmniejsza się o około 0,1 do 0,2 mU/l, a górny limit zmniejsza się o około 0,5 do 1,0 mU/l.
Poziom TSH we krwi wzrasta stopniowo podczas drugiego i trzeciego trymestru, ale pozostaje niższy niż normalny poziom u kobiet w ciąży. Lekarze dokładnie monitorują poziomy TSH podczas ciąży. Bardzo wysoki lub niski poziom może wpływać na ryzyko poronienia i powodować komplikacje związane z ciążą, takie jak:
- stan przedrzucawkowy
- przedwczesne porody
- niska waga po urodzeniu
- zastoinowa niewydolność serca.
Co oznaczają wysokie poziomy?
Wysokie poziomy TSH wskazują na niedoczynność tarczycy. Rozwija się ona, gdy tarczyca wytwarza niski poziom hormonów. Gdy tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów, przysadka mózgowa wytwarza więcej TSH w celu kompensacji. Objawy niedoczynności tarczycyobejmują:
- zmęczenie
- przybranie na wadze
- obrzęk twarzy i szyi
- zwiększona wrażliwość na niskie temperatury
-
sucha skóra
- problemy z włosami
- zwolnione tętno
- nieregularne lub obfite miesiączki
- problemy z płodnością
- depresja
- zaparcia.
Czytaj też:
Rak tarczycy. Nowy test pozwoli ograniczyć operacje diagnostyczne
Co oznaczają niskie poziomy?
Niski poziom TSH wskazuje na nadczynność tarczycy. Jeśli tarczyca wydziela zbyt wysokie poziomy hormonów, przysadka wytwarza mniej TSH. Objawy nadczynności tarczycy obejmują:
- nieregularne lub szybkie bicie serca
- słabe mięśnie
- nerwowość lub drażliwość
- trudności ze snem
- częste wypróżnienia lub biegunka
- utrata masy ciała
- zmiany nastroju.
Jak mierzyć poziomy TSH?
Test TSH wykonuje się poprzez pobranie krwi z żyły w zgięciu ręki, zatem jest to badanie laboratoryjne. Zwykle nie trzeba przygotowywać się do testu TSH. Jednak jeśli krew badana jest pod kątem więcej niż jednego problemu, może wystąpić wskazanie do bycia na czczo, niejedzenia przez ileś godzin lub rezygnację z konkretnych posiłków i napojów, lub będziesz musiał przygotować się w inny sposób. Lekarz przekaże tę informację wcześniej.
Jeśli masz podejrzanie wysoki lub niski poziom TSH, musi zostać przeprowadzony co najmniej jeden inny test diagnostyczny, aby zidentyfikować przyczynę. Testy te sprawdzają poziomy określonych hormonów tarczycy i przeciwciał.
Leczenie niedoczynności tarczycy (wysoki poziom TSH)
Leczenie niedoczynności tarczycy może przebiegać z użyciem leków, takich jak lewotyroksyna, które zastępują brakujące hormony tarczycy. Lek należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. Lekarz będzie monitorować skuteczność leczenia, zlecając dodatkowe badania krwi co kilka miesięcy.
Leczenie nadczynności tarczycy (niski poziom TSH)
Leczenie nadczynności tarczycy polega na obniżeniu poziomu hormonów tarczycy, aby zapobiec długotrwałym powikłaniom zdrowotnym. Może zostać ci zlecone przyjmowanie beta-blokerów i leków przeciwtarczycowych.
Kolejnym skutecznym sposobem leczenia jest terapia jodem. Obejmuje to przyjmowanie kapsułki lub płynu zawierającego radioaktywny jod-131, który niszczy komórki wytwarzające hormony tarczycy. Jednak osoby stosujące jod mogą w przyszłości doświadczyć niedoczynności tarczycy.
Chirurgiczne usunięcie tarczycy może leczyć ciężką nadczynność tarczycy. Lekarze często zastrzegają to dla osób, które nie mogą przyjmować leków pierwszego rzutu, na przykład podczas ciąży. Osoby, które doświadczają ekstremalnego obrzęku szyi mogą również poddać się operacji tarczycy.
Czytaj też:
6 objawów raka tarczycy. Nie ignoruj ich!