Co to jest niedokrwienna choroba małych naczyń?
Lekarze używają terminu choroba niedokrwienna w odniesieniu do zmian zachodzących w ścianach naczyń krwionośnych mózgu.
Stany, które wpływają na te naczynia krwionośne, mogą powodować uszkodzenie istoty białej w mózgu. Materia biała zawiera włókna nerwowe, które wysyłają sygnały między różnymi częściami mózgu. Niedokrwienna choroba małych naczyń jest „cichą” chorobą, co oznacza, że większość osób, które ją mają, nie odczuwa zauważalnych objawów.
Jednak lekarze mogą szukać oznak niedokrwiennej choroby niedokrwiennej za pomocą skanów mózgu MRI. Niedokrwienna choroba małych naczyń często dotyka starszych osób dorosłych. Bez leczenia może znacząco przyczynić się do zaburzeń funkcji poznawczych, demencji, udaru i problemów z chodzeniem.
Czytaj też:
Chorzy na raka są bardziej narażeni na śmierć z powodu chorób serca i udaru mózgu
Objawy
Objawy choroby niedokrwiennej mogą wahać się od łagodnych do ciężkich, w zależności od stopnia zaawansowania. Ludzie, którzy mają łagodne formy niedokrwiennej choroby niedokrwiennej, mogą nie mieć żadnych objawów. Jednak osoby z bardziej zaawansowanym uszkodzeniem istoty białej mogą doświadczyć:
- trudności w myśleniu
- problemy z koncentracją
- utrata pamięci
- zmiany nastroju
- depresja
- trudności ze snem
- zmiany nawyków dotyczących oddawania moczu.
Choroby małych naczyń stanowią do 25 proc. wszystkich udarów niedokrwiennych. Objawy udaru obejmują:
- nagły i poważny ból głowy
- słabość
- zawroty głowy
- drętwienie twarzy, rąk lub nóg
-
problemy ze wzrokiem
-
trudności w oddychaniu
-
zmieszanie.
Każdy, kto doświadcza objawów udaru, wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Wiek jest istotnym czynnikiem ryzyka niedokrwiennej choroby małych naczyń. Według przeglądu z 2019 r. choroba dotyka tylko 5 proc. osób w wieku co najmniej 50 lat, ale prawie 100 proc. osób w wieku powyżej 90 lat. Inne czynniki ryzyka niedokrwiennej choroby małych naczyń obejmują:
- wysokie ciśnienie krwi
- wysoki poziom cholesterolu
- historia udaru mózgu i innych chorób sercowo-naczyniowych
- zapalenie naczyń krwionośnych z powodu infekcji lub nadaktywnego układu odpornościowego
- ekspozycja na promieniowanie
- palenie
- cukrzyca.
Dokładna przyczyna choroby niedokrwiennej pozostaje jednak słabo poznana, ponieważ wiele czynników może wpływać na naczynia krwionośne w mózgu. Nagromadzenie się blaszki miażdżycowej, tkanki tłuszczowej lub blizn w tętnicach może częściowo lub całkowicie ograniczyć przepływ krwi do mózgu.
Bez wystarczającego przepływu krwi niektóre obszary tkanki mózgowej mogą nie otrzymywać wystarczającej ilości tlenu, co może spowodować uszkodzenie tkanki lub udar niedokrwienny. Naczynia krwionośne mogą również stać się twarde i kruche. W stwardniałych tętnicach mogą rozwijać się wybrzuszenia zwane tętniakami, które mogą przeciekać lub pękać, powodując krwawienie w mózgu. Ten stan nazywa się udarem krwotocznym.
Czytaj też:
Czy oczy pozwolą przewidzieć ryzyko chorób układu krążenia?
Leczenie
Niedokrwienna choroba małych naczyń dotyka drobnych naczyń krwionośnych o średnicy mniejszej niż 0,5 mm, co utrudnia identyfikację i wprowadzenie procedur chirurgicznych.
Według artykułu z 2015 r. opcje leczenia obejmują zmiany stylu życia i leki pomagające zmniejszyć ryzyko udaru, pogorszenia funkcji poznawczych i niepełnosprawności fizycznej. Lekarz może zalecić jedną lub więcej z poniższych strategii leczenia, w zależności od czynników ryzyka danej osoby:
- zmiany diety i regularne ćwiczenia na odchudzanie
- rzucanie palenia
- leki na ciśnienie krwi, takie jak warfaryna
- leki przeciwzapalne, takie jak sterydy, ibuprofen i aspiryna
- leki przeciwpłytkowe, takie jak aspiryna i cylostazol, aby zapobiec udarowi.
Zapobieganie
Obecnie nie ma konkretnych zaleceń dotyczących zapobiegania chorobie niedokrwiennej. Jednak można obniżyć ryzyko rozwoju niedokrwiennej choroby małych naczyń. Kroki mające na celu poprawę zdrowia układu sercowo-naczyniowego obejmują:
- utrzymywanie ciśnienia krwi na prawidłowym poziomie lub wokół niego (120/80 mmHg)
- obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego do mniej niż 200 mg/dl
- utrzymanie zdrowej masy ciała
- dieta bogata w składniki odżywcze i o niskiej zawartości tłuszczów nasyconych, dodatku cukru i sodu
- unikanie papierosów i innych wyrobów tytoniowych
- przynajmniej 30 minut ćwiczeń 5 dni w tygodniu
Czytaj też:
Naukowcy: Ten rodzaj żywności najbardziej szkodzi twojemu sercu