- Nerki – gdzie są? Budowa i funkcje
- Jak dbać o nerki? Dieta, suplementy, styl życia
- Choroby nerek – przyczyny i objawy
- Przyczyny bólu nerek – choroby powodujące ból nerek
- Objawy zaburzeń czynności nerek
- Ból nerek – jak go rozpoznać?
- Ból nerek – gdzie najczęściej jest umiejscowiony?
- Ból nerek – jak sobie pomóc?
- Choroby nerek – objawy, których nie wolno bagatelizować
- Diagnostyka chorób nerek
- Jak leczyć ból nerek?
- Jak sprawdzić, czy mam zdrowe nerki?
- Czy można żyć bez nerki?
Choroby nerek mogą wystąpić u każdego z nas. Oczywiście, istnieją pewne czynniki ryzyka, np. cukrzyca, nadciśnienie, niedrożność dróg moczowych, zapalenie nerek, nawracające infekcje układu moczowego i wiele innych. Nerki, choć są to naprawdę nieduże narządy, wykonują bardzo ważną pracę – odfiltrowują wszelkie toksyny, które każdego dnia dostają się do naszego krwioobiegu. W rzeczywistości nerki muszą filtrować 20 -150 litrów krwi, aby wyprodukować 1 do 2 litrów moczu, który składa się z odpadów i dodatkowych płynów. My sami często nie ułatwiamy im zadania, pijąc alkohol, doprowadzając do odwodnienia organizmu, jedząc byle co. W końcu nadchodzi moment, w którym nerki przestają prawidłowo funkcjonować.
Poznaj objawy, których nie wolno bagatelizować.
Nerki – gdzie są? Budowa i funkcje
Układ nerkowy znajduje się po obydwu stronach kręgosłupa obok odcinka lędźwiowego. Główną funkcją nerek jest wytwarzanie moczu i usuwanie z ciała toksyn oraz zbędnych produktów przemiany materii. U zdrowego człowieka obydwie nerki pracują równocześnie, regularnie filtrując i tworząc mocz. Gdy któraś z nerek przestaje pracować, mogą pojawić się różne dolegliwości bólowe, a także problemy z oddawaniem moczu.
Każda nerka składa się z rdzenia, który tworzą piramidy (stożkowate struktury) oraz z kory. Nerki otoczone są osłonkami, torebką włóknistą oraz torebką tłuszczową. Lewa nerka leży pomiędzy 11. kręgiem piersiowym a drugim kręgiem lędźwiowym, a prawa nerka pomiędzy 12. kręgiem piersiowym a drugim lub trzecim kręgiem lędźwiowym.
Jak dbać o nerki? Dieta, suplementy, styl życia
Aby nerki pracowały prawidłowo, trzeba o nie zadbać. Ogromną rolę odgrywa prawidłowa dieta oraz nawodnienie organizmu. Konieczne jest spożywanie przynajmniej 2 litrów wody niegazowanej dziennie oraz jedzenie dużych ilości warzyw i owoców. Tym, co szkodzi nerkom, są duże ilości białka i tłuszczu pochodzenia zwierzęcego, a także nadmierny udział soli w diecie, co może wywołać nie tylko nadciśnienie tętnicze, ale i przyczynić się do osłabienia nerek i powstawania kamieni nerkowych.
Choroby nerek – przyczyny i objawy
Nieodpowiednia dieta, zbyt bogata w nabiał czy białko, może doprowadzić do kamicy. Kamica nerkowa to schorzenie, które powoduje powstawanie w nerkach kamieni nerkowych, złogów, których wydalenie jest ogromnie bolesne. Rodzeniu kamieni towarzyszy silny ból, a nierzadko również gorączka oraz bóle lędźwiowe. Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju kamicy nerkowej, należy zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (przynajmniej 3 litry wody dziennie), a także o zdrową dietę, w której nie będzie zbyt dużo białka.
Oprócz kamicy nerkowej, do chorób nerek zaliczają się również choroby kłębuszków nerkowych, śródmiąższowe zapalenie nerek, torbiele nerek, toczniowe zapalenie nerek, niewydolność nerek czy nowotwory nerek.
Przyczyny bólu nerek – choroby powodujące ból nerek
Najczęstszą przyczyną bólu nerek jest kamica nerkowa. Jeśli w moczowodach zgromadzą się złogi, powodują nie tylko ból, ale również utrudniają przepływ moczu. Kamienie nerkowe nie rozpuszczają się samoistnie, szybko rosną, a kiedy przemieszczą się z nerek do układu moczowego, powodują dotkliwy ból. Można je rozpuścić, pijąc duże ilości wody i ziół moczopędnych, ale jeśli są zbyt duże, niekiedy konieczne jest poddanie się zabiegowi laserowego rozkruszania kamieni.
Oprócz kamieni nerkowych, wśród chorób nerek dość często występuje zapalenie nerek. Mogą do niego doprowadzić zakażenia dróg moczowych, a także przebyte inne choroby. Kłębuszkowe zapalenie nerek może objawiać się bólem w czasie oddawania moczu, pieczeniem, gorączką, a także bólem w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Charakterystycznym objawem choroby nerek jest pienisty mocz, który świadczy o dużej ilości białka w moczu.
Aby potwierdzić zapalenie nerek, konieczne jest badanie moczu, posiew moczu, a także USG nerek i układu moczowego, które pozwalają przeprowadzić ocenę czynności wydalniczej nerek. Lekarz ocenia również wskaźnik przesączania kłębuszkowego gfr, a także sprawdza, czy nie wystąpił zastój moczu. Po przeprowadzeniu diagnostyki wdrażane jest leczenie, którego celem jest poprawa funkcjonowania nerek, a także wyeliminowanie stanu zapalnego. Jeśli wywołały go bakterie chorobotwórcze, konieczna jest również antybiotykoterapia.
Objawy zaburzeń czynności nerek
Charakterystyczne objawy chorych nerek to:
- Zmiany moczu. Zaniepokoić powinny: zmiana koloru moczu, ból nerek w trakcie oddawania moczu, zapach moczu, tworzenie się piany, częste oddawanie moczu
- Obrzęki. Zaburzenia pracy nerek mogą wywoływać obrzęki, np. dłoni i stóp. Mogą też pojawić się obrzęki wokół oczu, co świadczy o wystąpieniu białku w moczu.
- Swędząca skóra. Jeżeli nasz organizm nie może usuwać toksyn wraz z moczem, próbuje robić to w inny sposób, np. poprzez pory w skórze. Może to powodować wysypkę, suchość, podrażnienie skóry lub nawet otwarte owrzodzenie. Kiedy mamy problemy skórne, najczęściej skupiamy się właśnie na nich. Jeśli jest to objaw choroby nerek, nie leczymy przyczyny, a tylko maskujemy objaw. Warto więc wykonać podstawowe badania krwi i moczu, gdy zauważymy u siebie swędzenie i podrażnienie skóry.
- Metaliczny posmak w ustach. Kiedy w krwioobiegu krąży mnóstwo toksyn, można dosłownie poczuć i smak. Metaliczny posmak w ustach, a także nieprzyjemny oddech mogą świadczyć o niewydolności nerek. Co ciekawe, stan ten może wpływać także na smak niektórych potraw i powodować utratę apetytu.
- Ból pleców. Choroby nerek powodują ból pleców w dolnym odcinku. Podobne objawy mogą też dawać inne choroby, a nawet siedzenie w niewłaściwej pozycji.
- Nudności i wymioty. Gdy toksyny i odpady zaczynają się gromadzić we krwi, może to spowodować silne nudności i wymioty.
- Uczucie zimna. Nieprawidłowa praca nerek może powodować zmniejszenie ilości czerwonych krwinek we krwi, czyli anemię, która objawia się m.in. uczuciem zimna.
- Zawroty głowy. Bóle i zawroty głowy, a także problemy z koncentracją mogą wynikać z niewystarczającej ilości tlenu, co może być spowodowane nieprawidłową pracą nerek i toksynami, krążącymi w krwioobiegu.
- Ogólne zmęczenie. Większość poważnych chorób towarzyszy zmęczenie, które często uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Jeżeli podejrzewamy u siebie chorobę nerek, powinniśmy jak najszybciej wybrać się do lekarza. Standardowo należy wykonać badania krwi i moczu, które powinny dać ogólny obraz stanu zdrowia i wskazać pewne nieprawidłowości.
Ból nerek – jak go rozpoznać?
Ból nerek zazwyczaj jest dotkliwy. Może pojawić się nagle i w takiej sytuacji zazwyczaj wywołuje go kolka nerkowa. Jest to ból bardzo silny, paraliżujący, który często porównuje się do bólu porodowego. Ból nerek może też promieniować na plecy, wywołując ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. W przypadku pojawienia się tak silnych dolegliwości bólowych należy jak najszybciej udać się do lekarza. Bardzo silny ból nerek może być sygnałem kamicy nerkowej, co oznacza, że w obrębie nerek lub moczowodu nastąpiło pojawienie się przeszkody utrudniającej odpływ moczu. W takiej sytuacji należy zgłosić się do lekarza lub na izbę przyjęć do najbliższego szpitala, bo kamicę nerkową leczy się za pomocą laserowych zabiegów, jeśli kamienie są duże.
Ból nerek – gdzie najczęściej jest umiejscowiony?
Ból nerek najczęściej występuje w okolicy lędźwiowej lub w dolnej części żołądka. Zazwyczaj jest bardzo silny, więc ciężko go pomylić z innymi dolegliwościami. Mogą towarzyszyć mu również problemy z oddawaniem moczu, skąpomocz lub pienisty mocz.
Ból nerek – jak sobie pomóc?
W przypadku wystąpienia bólu nerek, warto wspomagać się środkami przeciwbólowymi, a także pić zioła o działaniu moczopędnym. Podobna może być pokrzywa, a także skrzyp polny. Dobrze też sięgnąć po środki i działaniu rozkurczowym.
Choroby nerek – objawy, których nie wolno bagatelizować
Chorób nerek nie należy lekceważyć. Sygnałem alarmowym, który powinien wzbudzić niepokój, jest częste oddawanie moczu lub skąpomocz, krwiomocz lub pienisty mocz. Może to oznaczać zakażenie układu moczowego, ale może również sygnalizować problemy z funkcjonowaniem nerek. W takiej sytuacji należy wykonać badania laboratoryjne i z wynikami zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. On skieruje nas do specjalisty. Przewlekła choroba nerek wymaga przebywania pod opieką nefrologa.
Diagnostyka chorób nerek
Podstawowym badaniem diagnostycznym pozwalającym ocenić, czy nerki pracują prawidłowo, jest badanie moczu. Lekarz sprawdza, czy w badaniu ogólnym moczu występuje białko, a także ocenia sprawność nerek na podstawie stężenia kreatyniny. Oprócz tego konieczne jest wykonanie badania USG, które pokazuje, czy odpływ moczu jest właściwy.
Jak leczyć ból nerek?
Leczenie bólu nerek jest uzależnione od przyczyny występowania dolegliwości bólowych. W przypadku kamicy nerkowej choremu podaje się leki rozkurczowe, przeciwbólowe i zaleca picie dużych ilości wody. Jeśli kamienie są duże i nie ma możliwości, by zeszły samoistnie, rozbija się je laserowo.
W przypadku kłębuszkowego zapalenia nerek postępowanie jest inne. Podaje się antybiotyki, leki przeciwbólowe oraz dba o nawodnienie. Konieczna jest również zmiana diety, wyeliminowanie z niej dużych ilości białka oraz nabiału.
Jak sprawdzić, czy mam zdrowe nerki?
Jeśli niepokoi nas stan nerek, warto zapisać się na konsultację do urologa, który może wykonać nam USG układu moczowego i w razie konieczności wystawi skierowanie do nefrologa. Specjalista zrobi nam USG nerek i zleci odpowiednie badania.
Czy można żyć bez nerki?
Życie bez nerki jest jak najbardziej możliwe. Po usunięciu jednej z nerek, druga aż w 50 procentach przejmuje jej funkcje. Można funkcjonować normalnie, dokładnie tak samo jak przy dwóch nerkach. Problemem jest całkowity brak nerki lub niewydolność nerek, która wymaga dializowania. Ostra niewydolność nerek zazwyczaj wymusza konieczność wykonania przeszczepu. Przeszczepienie nerki to bardzo poważny zabieg, który jednak może uratować pacjenta w schyłkowej niewydolności nerek. Aby zabieg się udał, często pobiera się nerkę od najbliższych członków rodziny, co zmniejsza ryzyko odrzucenia przeszczepu.
Czytaj też:
Ból pleców – 6 nietypowych przyczynCzytaj też:
Nerki do przeszczepu można pozyskiwać od zmarłych noworodków. Czym różni się ta metoda?
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.