Choroba afektywna sezonowa – sprawdź, czy dotyka także ciebie

Choroba afektywna sezonowa – sprawdź, czy dotyka także ciebie

Depresja
Depresja Źródło: Unsplash / Tiago Bandeira
Dodano: 
Choroba afektywna sezonowa (inaczej też: sezonowe zaburzenie afektywne, sezonowe zaburzenie nastroju) może dopaść każdego z nas. To rodzaj depresji, która prawdopodobnie wynika z zmieniających się pór roku. Dowiedz się, jakie są objawy choroby afektywnej sezonowej i jak sobie z nimi radzić.

Choroba afektywna sezonowa (sezonowe zaburzenie afektywne, sezonowe zaburzenie nastroju, z angielskiego: Seasonal affective disorder – SAD) to rodzaj depresji, która wiąże się ze zmianami pór roku. Na ogół choroba afektywna sezonowa rozpoczyna się i kończy mniej więcej o tej samej porze roku. Z reguły występuje w sezonie jesienno-zimowym, rzadziej wiosną i latem. Osoby, które zauważyły u siebie objawy zaburzenia lub pojawiają się one cyklicznie każdego roku, powinny wdrożyć działania profilaktyczne, które mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji sezonowej. A jeśli już się pojawia, należy poszukać pomocy u psychoterapeuty lub psychiatry.

Choroba afektywna sezonowa – objawy

W większości przypadków objawy sezonowego zaburzenia afektywnego pojawiają się późną jesienią lub wczesną zimą i ustępują podczas pierwszych słonecznych dni wiosny i lata. Przeciwnie u osób, których sezonowe zaburzenia dopadają wiosną i latem – jest to jednak rzadsze. W obu przypadkach objawy mogą rozpocząć się łagodnie i nasilać się wraz z upływem sezonu.

Do najbardziej charakterystycznych i najczęstszych objawów zalicza się:

  • przygnębienie, które utrzymuje się przez większość czasu,
  • spadek energii,
  • ogólne zmęczenie i osłabienie,
  • spadek koncentracji,
  • poczucie beznadziei,
  • spadek samooceny,
  • zmiany apetytu,
  • tycie lub chudnięcie,
  • problemy ze snem,
  • brak mobilizacji do aktywności fizycznej,
  • izolację od otoczenia,
  • poczucie winy,
  • myśli samobójcze.

Choroba afektywna sezonowa – przyczyny i czynniki ryzyka

Konkretna przyczyna sezonowego zaburzenia afektywnego pozostaje nieznana. Niektóre czynniki, które mogą wchodzić w grę, obejmują:

Czytaj też:
Nie ignoruj objawów niedoboru tej witaminy

Choroba afektywna sezonowa – możliwe powikłania i leczenie

Gorsze dni pojawiają się u każdego z nas i są absolutnie normalne. Jeśli jednak stany depresyjne się utrzymują, zmieniły się wzorce snu i odżywiania, masz uporczywe, przygnębiające myśli lub sięgasz po alkohol, by się zrelaksować, poprawić sobie humor lub zapomnieć o problemach, powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Należy poważnie traktować oznaki i objawy sezonowego zaburzenia afektywnego. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów depresji, choroba afektywna sezonowa może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem psychicznym i fizycznym. Nieleczone stany depresyjne prowadzą do wycofania społecznego, zaburzeń odżywiania, napadów lęku, problemów zdrowotnych, a także prób samobójczych.

Sezonowe zaburzenie nastroju można leczyć farmakologicznie, jednak pomaga również fototerapia, psychoterapia czy techniki relaksacyjne. Nie bez znaczenia jest także aktywność fizyczna i dieta.

Choroba afektywna sezonowa – dieta

Sposób odżywiania ma ogromny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Osoby zmagające się z sezonowym zaburzeniem nastroju powinny dokładnie przeanalizować swoje menu. W codziennej diecie nie powinno zabraknąć:

  • Chudego białka. Zawiera dużo aminokwasów, które mogą pozytywnie wpływać na nastrój. Jest również doskonałym źródłem energii, której potrzebujemy do pokonania zmęczenia. Dodatkowo daje uczucie sytości na dłużej i zmniejsza ryzyko tycia.
  • Kwasów omega-3. Udowodniono, że pozytywnie wpływają na samopoczucie. Badania dowiodły skuteczności kwasów tłuszczowych omega-3 DHA i EPA w łagodzeniu objawów depresji, przypuszczalnie ze względu na ich składniki odżywcze i właściwości przeciwzapalne. Jedno z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Pittsburghu wykazało, że osoby z wyższym poziomem kwasów tłuszczowych omega-3 rzadziej odczuwają umiarkowane lub łagodne objawy depresji. Kwasy omega-3 można znaleźć w łososiu, nasionach lnu czy orzechach włoskich.
  • Kwasu foliowego i witaminy B12 Obie zostały powiązane z większym ryzykiem depresji ze względu na swoje oddziaływanie na układ nerwowy.
  • Witaminy D. Z raportu opublikowanego na łamach „Mental Health Nursing” wynika, że utrzymywanie odpowiednich poziomów witaminy D może pomóc w zmniejszeniu depresji.

Prowadzenie zdrowej i zbilansowanej diety ułatwia zachowanie dobrego zdrowia psychicznego.

Czytaj też:
Melatonina skutki uboczne, działanie, niedobór, dawkowanie

Choroba afektywna sezonowa – domowe sposoby

Sezonowym zaburzeniom nastroju można skutecznie zapobiegać, wdrażając środki zaradcze – zmieniając swój styl życia, sposób odżywiania oraz stosując suplementy diety i techniki relaksacyjne. Wiedząc, że co roku dopada nas choroba afektywna sezonowa, powinniśmy na stałe zmienić swoje nawyki i styl życia. A w razie wystąpienia pierwszych objawów (na ogół na jesieni), spróbować prostych, „domowych” sposobów radzenia sobie z objawami depresji.

Oto co możesz (i powinieneś!) zrobić:

  • Spraw, aby twoje środowisko było bardziej słoneczne i jaśniejsze. Odsłaniaj rolety, spędzaj dużo czasu na świeżym powietrzu.
  • Bądź aktywny fizycznie. Sport pomaga utrzymać poziomy hormonów szczęścia na wysokim poziomie. Ćwiczenia fizyczne i inne rodzaje aktywności fizycznej pomagają złagodzić stres i lęk, które mogą nasilać objawy choroby afektywnej sezonowej.
  • Skuteczny w zapobieganiu spadkom będzie także regularny seks, który pomaga obniżyć ciśnienie krwi, wycisza, relaksuje i daje wyrzut oksytocyny.
  • Naucz się panować nad emocjami i stresem. Silny i długotrwały stres może prowadzić do depresji, przejadania się lub innych niezdrowych zachowań. Znajdź technikę relaksacyjną, która ci odpowiada.
  • Staraj się jak najwięcej wychodzić z domu i być wśród ludzi. Postaraj się nawiązać kontakt z ludźmi, z którymi lubisz przebywać.
  • Zaplanuj zimowy wypoczynek. Jeśli to możliwe, postaraj się wyjechać w ciepłe, słoneczne miejsce.
  • Jeśli chcesz sięgnąć po suplementy diety, upewnij się, że możesz je przyjmować (np. ziele dziurawca, melatonina czy Ashwagandha). Porozmawiaj z lekarzem lub farmaceutą o ich działaniu i ewentualnych interakcjach z lekami, które przyjmujesz.

Czytaj też:
Czy powinienem zbadać poziom witaminy D? Tak, jeśli masz te objawy

Źródło: Mayo Clinic/Medical News Today/HealthLine/WebMD